ຂຽນໄດ້ຫຼາຍເຕີບສຳລັບຕອນ5 ພັດວ່າຫຼົງກົດປຸ່ມຫຍັງກະບໍ່ຮູ້ ຫາຍໝົດ.... ເລີຍຕ້ອງໄດ້ນັບໜຶ່ງພິມອີກບາດ....

.... ຕອນ4 ເວົ້າຮອດຕອນທີ່ອອກມາຈາກບ້ານນາຄ້າງ... (ວັນທີ 26/7/2010)

ກະພໍດີອອກວິດຈາກເຂດດິນແດງເຂົ້າສູ່ເມືອງຊຳເໜືອ, ຝົນເຈົ້າກຳກະກຳໜຳລົງມາຮ່າໃຫຍ່ສົມຄວນ ແຕ່ມາແປບດຽວກະເຊົາ. ໂຊກດີທີ່ວ່າຝົນບໍ່ຕົກຕອນເດີນທາງກັບຈາກບ້ານນ່າຄ້າງ, ບໍ່ຊັ້ນຕ້ອງໄດ້ຄ້າງສົມການຊ່າລື...

ພາກັນຂີ່ກາຍຕະຫຼາດນ້ອຍທີ່ຊາວບ້ານພາກັນມາລົງຕະຫຼາດຍາມຄ້ອຍແລງ ກະເລີຍພາກັນ ແວະ ຊື່ສາລີໜຶ້ງ. ຜູ້ຂ້ານີ້ຍອມຮັບວ່າມັກສຸດໃຈເດີອັນສາລີໜຶ້ງນີ້ນາ. ຕ້ອງໄດ້ຊື້ສອງສາມຖົງພຸ້ນລະ. ນອກຈາກນີ້, ມັກຈືນໃສ່ແປ້ງກອບ ກະຄັກ...ມີແຕ່ຂອງຫວ້າງທີ່ຖືກໃຈ. ກິນແບບນີ້້ແລ້ວຮູ້ສຶກດີເພາະເປັນແບບຮຽບງ່າຍບໍ່ແພງ ແລະ ດີຕໍ່ຂະພາບ.

ຕົກຄ້ອຍຄຳຍາມແລງ, ພວກເຮົາກະພາກັບອອກຊອກກິນເຂົ້າແລງ ແລະຖືໂອກາດທ່ຽວຊົມບັນຍາກາດ ເມືອງຊຳເໜືອໃນຍາມລາຕີ. ເນື່ອງຈາກວ່າມີການຈັດຕະຫຼາດນັດ ທີ່ພໍ່ຄ້າແມ່ຂາຍຄົນໄທ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນມາວ່າງຈຳໜ່າຍ ຈິ່ງເປັນບ່ອນໃຫ້ຊາວບ້ານໄດ້ມີໂອກາດໄດ້ມາເລາະຈັບຈ່າຍຊື້ເຄື່ອງໃຊ້ຂອງສອຍ ແລະ ເສື້ອຜ້າ. ແຕ່ເຫັນບາງກຸ່ມພາກັນຍ່າງຕາມທາງໃກ້ກັບອານຸສອນສະຖານລູກແກ້ວ. ແລະ ບາງຜ່ອງແມ່ນພາກັນຊ້ອນທ້າຍລົດຈັກ ພ້ອມທູບທຽນໄປວັດ... ເມື່ອຫັນຈິ່ງສະດຸ້ງຄິງວ່າ ພວກເພິ່ນພາກັນໄປວຽນທຽນເຂົ້າພັນສາ. ເວົ້າມາຮອດນີ້ ກໍ່ກະເຕື່ອງຮູ້ວ່າເຂົ້າພັນສາປີນີ້ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ໄປວັດ ເພາະມີພາລາກິດມາຕ່າງແຂວງ ແລະ ກະບໍ່ສະດວກປານໃດທີ່ຈະໄປ ກໍເລີຍໄດ້ແຕ່ຍໍມືອານຸໂມທະນາທານນຳ. ແຕ່ກະບໍ່ເປັນຫຍັງ ຍັງອີກເປັນສອງສາມເດືອນສຳລັບລະດູການເຂົ້າພັນສາ.

ໄປໆມາໆ, ສຸດທ້າຍພວກເຮົາກະມາຕັ້ງຫຼັກກັນທີ່ຮ້ານແຫ່ງໜື່ງຊື່ວ່າຮ້ານສາລາເບຍ ທີ່ເພື່ອນຄົນຊຳເໜືອແນະນຳວ່າເປັນຮ້ານທີ່ດັງ ແລະ ໄວລຸ້ນມັກມາຫຼາຍ, ກະເລີຍມາຈອບໆເບິ່ງວ່າສະພາບເປັນແນວໃດ. ກະແມ່ນຄວາມລາວເວົ້າແທ້ໆ. ຮ້ານນີ້ກະບໍ່ໃຫຍ່ໂຕມະໂຫຖານ ແຕ່ພັດວ່າມີເອກະລັກອັນໜ້າຮັກຂອງມັນເອງ ແລະ ເພີ່ນກະເປີດເພັງໄດ້ເລື່ອງ, ພ້ອມນີ້ທາງຂ້າງຮ້ານຍັງມີ ສະໜາມເບຕັງໄວ້ຄອຍບໍລິການໃຫ້ຫຼິ້ນລ້າໆ. ສະນັ້ນຜູ້ທີ່ຍົກເບຍເມື່ອຍກະອາດຖືໂອກາດມາໂຍນໝາກບູນຈັກສອງສາມຍົກ ແລ້ວຈິ່ງຍົກຈອກຕໍ່. ເຫັນສົມມາພາຄວນ, ພວກເຮົາກໍ່ກັບທີ່ພັກເພື່ອພັກຜ່ອນກຽມຕົວໄປເມືອງວຽງທອງ....

(ວັນທີ 27/7/2010)..... ພໍສຽງໂມງທີ່ຕັ້ງໄວ້ປະມານ ຫ້າໂມງເຊົ້າດັງ, ຜູ້ກະລຸກມາອາບນ້ຳອາບໄນ ກະກຽມເຄື່ອງຂອງເພື່ອຈະອອກເດີນທາງໄປເມືອງວຽງທອງ. ພາຍຫຼັງປັ້ນເຂົ້າເຊ້ົາ,​ ການເດີນທາງກະເລີ່ມ. ເຊິ່ງພວກເຮົາຕ້ອງໄດ້ກັບໄປທາງເກົ່າທີ່ມາແຕ່ຊຽງຂວາງ. ເພາະເມືອງວຽງທອງແມ່ນລ້ຽງຂວາທີ່ທາງແບ່ງແຖວບ້ານພູເລົ້າທີ່ຫ່າງຈາກຕົວເມືອງຊຳເໜືອປະມານ ເກົ້າສິບກວ່າຫຼັກ, ແລ້ວກໍ່ລ້ຽວຂວາໄປຕໍ່ອີກປະມານ ຫົກສິບຫ້າຫຼັກ.

ເສັ້ນທາງແຕ່ທາງແບ່ງພູເລົ້າຫາເມືອງວຽງທອງແມ່ນຕັດຜ່ານເຂດປ່າສະຫງວນນ້ຳເອັດພູເລີຍ, ອັນເປັນເຂດທີ່ມີພູທີ່ສູງທີ່ສຸດໃນລາວ (ພູເລີຍ). ປ້າໄມ້ໃນເຂດນີ້ແມ່ນຍັງອຸດົມສົມບູນ. ນອກນີ້ ສັດສາວາສິ່ງແມ່ນຍັງມີຫຼາຍ ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ນົກ, ໜູ, ກວາງຟານ ແລະ ອື່ນໆ.... ແຕ່ທີ່ໜ້າແປກໃຈແມ່ນບັນດາສັດໃຫຍ່ ເຊັ່ນ: ຊ້າງປ່າ, ເສືອ ແລະ ສັດທີ່ໃກ້ສູນພັນຫຼາຍຊະນິດແມ່ນມີໂອກາດຈະຖືກຮຸກຮານ. ສະນັ້ນການທີ່ທາງລັດຖະບານແນມເຫັນຄວາມສຳຄັນຂອງປ່າສະຫງວນແຫ່ງນີ້ເພື່ອໃຫ້ເປັນບ້ານ ແລະ ທີ່ຫາກິນຂອງບັນດາສັດປ່ານ້ອຍໃຫຍ່ຕ່າງໆ. ນອກຈາກຈະເປັນປ່າສະຫງວນທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຢູ່ລາວ ມັນຍັງເປັນປ່າສະຫງວນທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນອາຊຽນ.

ສອງຝາກທາງສູ່ເມືອງວຽງທອງ ແມ່ນຍັງຊຸ່ມເຢັນ ແລະ ເຫັນສັດປ່າອອກມາໃຫ້ເຫັນເປັນໄລຍະ. ຫາກຕື່ນແຕ່ເຊົ້າຕອນຮຸ່ງມືດ ແມ່ນຈະເຫັນຫຼາຍກວ່າຕອນກາງເວັນ.

ໃຊ້ເວລາປະມານຊົ່ວໂມງເຄີ່ງ, ພວກເຮົາກໍ່່ລົງຄ້ອຍສຸດທ້າຍກ່ອນທີ່ຈະເຂົ້າຕົວເມືອງວຽງທອງ, ລົດແລ່ນຜ່ານສະຖານນີລົດໂດຍສານ. ຍ້ອນເປັນສະຖານີທີ່ນ້ອຍຫຼາຍ ບາງຄົນອາດບໍ່ທັນສັງເກດວ່າແມ່ນສະຖານີລົດ. ແຕ່ກະຍັງພໍມີລົດສອງສາມຄັນເຂົ້າຄີວ ແລະ ຂ້າງໆຄິວລົດ ກໍ່ມີຮ້ານອາຫານ ແລະ ຮ້ານຂາຍເຄື່ອງຍ່ອຍ ມາບໍລິການຈຳໜ່າຍສິນຄ້າ ສີ່ຫ້າຮ້ານ.

ພໍຮອດສາມແຍກພວກເຮົາກໍລ້ຽວຂວາເຂົ້າເຂດຕົວເມືອງຂອງເມືອງວຽງທອງ. ກະຕ່າງໄປຈາກບັນດາເມືອງຕ່າງໆ, ເມືອງວຽງທອງແມ່ນຍັງເປັນເມືອງທີ່ຕ້ອງການການພັດທະນາຫຼາຍ. ທົ່ວເຂດເທດສະບານເມືອງແມ່ນມີຕະຫຼາດນ້ອຍແຫ່ງໜຶ່ງ ທີ່ມີຮ້ານຂາຍເຄື່ອງປະຈຳ ປະເພດເສື້ອຜ້າອາພອນ ແລະ ເຄື່ອງໃຊ້ສອຍຕ່າງໆ. ນອກນີ້ກໍມີຮ້ານຂາຍຊົ່ວຄາວ ທີ່ເປີດໄວ້ໃຫ້ຊາວບ້ານທີ່ນຳເອົາຜົນຜະລິດ ແລະ ຜະລິດຕະພັນທ້ອງຖິ່ນມາແລກປ່ຽນຊື້ຂາຍ ແຕ່ເຊົ້າໆ, ຕາມຊາວບ້ານເລົ່າສູ່ຟັງວ່າ ຖ້າຜູ້ໃດຕືນສວາຍແມ່ນໝົດໂອກາດຈະໄດ້ຊອບປິງ ທີ່ຕະຫຼາດເຊົ້າມືດແຫ່ງນີ້ ເພາະພວກຊາວບ້ານຈະພາກັນມາຕັ້ງແຕ່ສອງສາມໂມງເຊົ້າ, ເວລາຈະເລືອກຊື້ເຄື່ອງຂອງຕ້ອງເອົາໄຟສາຍໄປນຳ ບໍ່ຊັ້ນບໍ່ເຫັນຄັກ ພໍຮອດປະມານ ຫ້າຫົກໂມງພວກເພິ່ນກໍພາກັນທະຍອຍກັບບ້ານກັນແລ້ວ. ການທີ່ມາຕະຫຼາດແຕ່ເດີກແຕ່ເຊົ້າແລ້ວກັບໄວນັ້ນ ກໍ່ເພາະພວກເພິນຕ້ອງໄດ້ກະກຽມໄປໄຮ່ນາຮົ້ວສວນ. ອັນນີ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມດຸໝັ່ນ ແລະ ການມີຊີວິດທີ່ຜູກພັກກັບທຳມະຊາດ ເພາະພວກເພິນຈະພາກັນເຮັດວຽກຕອນທີ່ອາກາດເຢັນສົດຊື່ນ.

ເມືອງວຽງທອງນອກຈາກຈະເປັນດິນແດນທີ່ສູງທີ່ສຸດໃນປະເທດລາວແລ້ວ, ຍັງເປັນດິນແດນຂອງຕົ້ນນ້ຳຂອງແມ່ນ້ຳຫຼາຍສາຍ ໃນນັ້ນ ແມ່ນ້ຳຄານກໍ່ມີຕົ້ນກຳເນີດຢູ່ບ່ອນນີ້. ອັນນີ້ກໍ່ເນື່ອງມາຈາກປ່າໄມ້ອັນອຸດົມສົມບູນ ທີ່ປະຊາຊົນໃນເຂດນີ້ຍັງຊ່ວຍກັນປົກປັກຮັກສາໄວ້.

ນອກຈາກຊັບພະຍາກອນປ່າໄມ້ແລ້ວ, ສິ່ງໜຶ່ງທີ່ຈະເປັນຈຸດດືງດູດການທ່ອງທ່ຽວແມ່ນ ປ່າສະຫງວນ ນ້ຳເແອັດພູເລີຍ ແມ່ນປ່າແຫ່ງດຽວທີ່ຍັງມີເສືອໂຄງອາໄສຢູ່, ເຊິ່ງຕາມໄດ້ຍິນຂ່າວຂອງກອງປະຊຸມເສືອຄັ້ງຜ່ານມາ, ປະເທດຫວຽດນາມ ແລະ ກຳປູເຈຍໄດ້ປະກາດຢ່າງເປັນທາງການວ່າ ເສືອໂຄ່ງແມ່ນດັບສູນແລ້ວ. ອັນນີ້ມັນບົງບອກໃຫ້ເຫັນຄວາມເສຍຫາຍທາງດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມຂອງສອງປະເທດ. ເພາະວ່າເສືອໂຄ່ງຖ້າວ່າເປັນສັດໃຫຍ່ທີ່ເປັນຕົວຊີ້ວັດໃຫ້ເຫັນຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງລະບົດນິເວດ ແລະ ຄວາມມັ່ງຄັ່ງຂອງສິ່ງແວດລ້ອມ ໂດຍສະເພາະປ່າໄມ້ ແລະ ສັດປ່າ. ສິ່ງທີ່ເປັນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການດັບສູນຂອງເສືອໂຄ່ງກໍ່ມີຫຼາຍປັດໃຈ, ອັນສຳຄັນທີ່ສຸດແມ່ນລາຄາທີ່ແພງ ແລະມີຄວາມຕ້ອງການຊື້ຈາກຕ່າງປະເທດ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຈີນ ແລະ ຫວຽດນາມ ທີ່ພວກເຂົາຄິດວ່າຜິດລິດຕະພັນຈາກເສືອໂຄ່ງຈະເປັນສູດຕຳລາຢາຊັ້ນດີ, ຈິ່ງເປັນແຮງຈູງໃຈໃຫ້ຊາວບ້ານລ່າເສືອໂຄງໄປຂາຍ. ຕາມຊາວບ້ານເລົ່າວ່າ ກະດູກຂອງເສືອໂຄງມີລາຄາກິໂລເປັນພັນກວ່າໂດຣາ. ປັດໃຈອີກອັນກະແມ່ນການຂາດແຫຼ່ງອາຫານຂອງເສືອໂຄງ, ອັນເນື່ອງມາຈາກການຫາສັດປ່າມາເປັນສິນຄ້າ ແລະ ອັນສຳຄັນອີກແມ່ນການຂາດທີ່ຢູ່ອາໃສເມືອມີການບຸກລຸກຂອງມະນຸດເຂົ້າເຂດທີ່ຢູ່ອາໃສຂອງສັດປ່າເລົ່ານັ້ນ. ເຫັນໄດ້ຄວາມສຳຄັນຂອງການອານຸລັກເສືອໂຄງ ແລະ ສັດປ່າທີ່ໃກ້ສູນພັນ ແລະ ຢູ່ໃນຄວາມສ່ຽງ ອົງການ ອານຸລັກສັດປ່າ WCS (Wildlife Conservation Society), ໄດ້ເຂົ້າມາຊ່ວຍໃນວຽກງານນີ້້. ໜຶ່ງໃນກິດຈະກຳທີ່ອົງການນີ້ໄດ້ເຮັດຮ່ວມືກົດໜ່ວຍງານອານຸລັກ ກໍ່ແມ່ນການຮັກສາເສືອໂຄ່ງ ແລະ ທີ່ສຳຄັນກໍແມ່ນການປູກຈິດສຳນຶກ ແລະ ໃຫ້ປະຊາຊົນເຫັນໄດ້ຄວາມສຳຄັນຂອງປ່າໄມ້ ແລະ ສັດປ່າ. ເພາະສັດປ່າ ນອກຈາກຈະເປັນແຫຼ່ງອາຫານຂອງປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນແລ້ວ ພວກມັນຍັງເປັນຕົວແປສຳຄັນທາງທຳມະຊາດໃນການຂະຫຍາຍ ພັນໄມ້ໃນປ່າ. ຖ້າມີໂອກາດຮອດເມືອງວຽງທອງ ກະເຊີນໄປຢ້ຽມຊົມ ຫ້ອງການອານຸລັກປ່າ ທີ່ໃກ້ໆກັບເຂດເທດສະບານເມືອງ.

ໃກ້ໆກັບຫ້ອງການອຸນາລັກ, ຂີ່ໄປທາງໂຮງຮຽນມັດທະຍົມສົມບູນວຽງທອງ ປະມານ ສາມຮ້ອຍແມັດ ກໍຈະພົບບໍນ້ຳຮ້ອນ ອັນເປັນອີກບ່ອນທີ່ຈະກາຍເປັນຈຸດຂາຍທາງດ້ານການທ່ອງທ່ຽວຂອງເມືອງວຽງທອງ ເພາະວ່າມັນຕັ້ງບໍ່ໄກຈາກຕົວເມືອງ ແລະ ມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ທີ່ຈະພັດທະນາເພື່ອດຶງດູດການທ່ອງທ່ຽວ.

ຮັບຮອງວ່າອີກສີ່ຫ້າປີຂ້າງໜ້າ, ການທ່ອງທ່ຽວແບບທຳມະຊາດ ຢູ່ເມືອງວຽງທອງຈະເປັນອີກຈຸດໝາຍປາຍທາງໜຶ່ງທີ່ນັກທ່ອງທ່ຽວຈະພາກັນໄປທ່ຽວຊົມ.... ໂອກາດທາງທຸລະກິດທີ່ໜ້າຈັບຕາກໍແມ່ນການໃຫ້ບໍລິການດ້ານທີ່ພັກ ແລະ ຮ້ານອາຫານ ແລະ ການບໍລິການອື່ນໆ ເຊັ່ນການລ່ອງແພ່, ເດີນປ່າ ແລະ ອື່ນໆ. ສະນັ້ນ, ຜູ້ໃດທີ່ຢາກເຮັດທຸລະກິດເລົ່ານີ້ກະລອງໄປເມືອງວຽງທອງເບິ່ງແລ້ວຈະເຫັນວ່າເປັນໂອກາດທີ່ດີ...

ເພື່ອຮອງຮັບການພັດທະນາ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ແລະ ພາກລັດກໍ່ໄດ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອເມືອງວຽງທອງໃນຫຼາຍໆດ້ານບໍວ່າຈະເປັນດ້ານການສຶກສາ, ສາທາ, ໂຄງລ່າງ ແລະ ອື່ນໆ......

ແນ່ນອນວ່າ, ອີກສາມສີ່ປີຂ້າງໜ້າ ຜູ້ຂຽນເອງກະຢາກໄປຢາມເມືອງວຽງທອງອີກຄັ້ງ.....

ຍັງມີຕໍ່ຕອນຕໍ່ໄປເດີ!!!