ເນື່ອງ​ໃນ​ໂອກາດ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ອົບ​ອຸ່ນ​ຂອງ​ງານ​ສະຫຼອງນະຄອນຫຼວງວຽງ​ຈັນ​ຄົບຮອບ 450 ປີ ​ແລະ​ທີ່​ສຳຄັນ​ແມ່ນ​ການ​ປະດິດສະຖານ​ອະນຸສາວະລີ ​ເຈົ້າອະນຸວົງ ວິລະ​ກະສັດ​ຂອງ​ລາວ ຈຶ່ງ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຜູ້​ຂຽນ​ນຶກ​​ເຖິງ​ເລື່ອງ​ລາວ​ທີ່​ຕິດ​ພັນ​ກັບ​ພະ​ເຈົ້າອະນຸວົງ ​ເຊິ່ງຊາວ​ໄທ​ສ່ວນ​ໜຶ່ງ​ຍົກ​ຍ້ອງ​ວ່າ ຄຸນ​ຍິງ​ໂມ ​ເປັນ​ບຸກຄົນ​ສຳຄັນ​ທີ່​ເຮັດ​ໃຫ້​ເຈົ້າອະນຸວົງ​ພ່າຍ​ແພ້​​ໃນ​ການ​ກູ້​ເອກະລາດ ​ແລະ​ພາ​ຄົນ​ລາວ​ກັບ​ຄືນ​ວຽງ​ຈັນ​ໃນ​ເມື່ອ​ຄັ້ງປະມານ ​ເກືອບ​ສອງ​ຮ້ອຍ​ປີ​ກ່ອນ.

​            ແຕ່​ແນວ​ໃດ​ກໍ​ຕາມ ຊື່ ຍິງ​ໂມ ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​​ໄທ ຍັງ​ຄົງ​ຖືກ​ຖົງ​ຖຽງ​ກັນ​ຢ່າງ​ໜັກ ຂອງ​ກຸ່ມ​ນັກຄົ້ນຄວ້າ ​ເຊິ່ງມີ​ບົດ​ຄົ້ນຄວ້າ​ທີ່​ໜ້າ​ເຊື່ອ​ຖື​ຢັ້ງຢືນ​ວ່າ ຄຸນ​ຍິງ​​ໂມ ບໍ່​ມີ​ຕົວ​ຕົນ​ຈິງ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ໄທ, ​ເປັນ​ພຽງ​ການ​ປັ້ນ​ແຕ່ງ​​ເລື່ອງ​ຂຶ້ນມາ​ເອງ.

​            ເອົາ​ເລື່ອງ​ລາວ​ນີ້​ລົງ​ໃນ​ເວັບ​ໄຊ໊ ບໍ່​ມີ​ຈຸດປະສົງ​ໃດ​ນອກ​ເໜືອ​ໄປ​ຈາກ​ຢາກ​ຮ່ວມ​ປະກອບສ່ວນ​ເລື່ອງ​ລາວ​ທີ່​ພົວພັນ​ເຖິງ​ປະຫວັດ​ວີລະ​ກະສັດ​ອະນຸວົງ ​ແລະ​ຢາກ​ໃຫ້​ຜູ້​ອ່ານ​ເຫັນ​ຫຼາຍ​ແງ່​ມູມ. ຈະ​ຈິງ​ຫຼືບໍ່​ຈິງ​ນັ້ນ ຂໍ​ຍົກ​ໄວ້​ໃຫ້​ຜູ້​ເຮັດ​ບົດ​ຄົ້ນຄວ້າ​ເປັນ​ຄົນ​ຕັດສິນ. ຜູ້​ຂຽນ​ພຽງ​ຍົກ​ມາ​ໃຫ້​ຜູ້​ອ່ານ​ເບິ່ງ​ເທົ່າ​ນັ້ນ.

            ໃນ​ຫລັກ​ຖານ​ຮ່ວມ​ສະໄໝ​ຢ່າງ​ຈົດຫມາຍ​ເຫດ​ນະຄອນ​ລາຊະ​ສີ​ມາ ​ລະ​ບຸຄຳ​ໃຫ້​ການ​ຂຸນ​ໂອດ​ບັນ​ທຶກ​ໃນ​ໃບ​ບອກວ່າ "ເວລາ ເຊົ້າ​ຕູ່ ພະ​ຍາ​ປະລັດ ພະຍາ​ຍົກ​ກະ​ບັດ ກົມ​ການ​ຕ່າງ​ຄົນ​ຕ່າງ​ຍິງ​ປືນ​ຄົນ​ລະ​ນັດ ພວກ​ຄົວ​ກໍ​ເຂົ້າ​ຟັນ​ແທງ ທັງ​ພະ​ສົງ ເຖນ ເນນ ຜູ້ຍິງ​ໃນ​ຄົວ ໜຸນ​ໂຫ່​ຮ້ອງ​ໄລ່​ອ້າຍ​ລາວ​ແຕກ" ແລະ ຄຳ​ໃຫ້​ການ​ອ້າຍ​ພະ​ຍານ​ະລິ​ນແມ່ທັບ​ລາວ​ທີ່​ຖືກ​ຈັບ ອ້າງ​ພະ​ລາຊະ​ດຳ​ລັດ​ເຈົ້າ​ອະ​ນຸ​ວົງ​ວ່າ "ອ້າ​ຍອະນຸ ບອກ​ຂ້າ​ພະ​ເຈົ້າ​ວ່າ​ຄົວ​ເມືອງ​ໂຄ​ລາດ​ຊຶ່ງ​ໃຫ້​ເພຍ​ລາມ​ພິ​ໄຊ​ຄຸມ​ໄພ່ 200 ຄົນ​ໄປ​ເຖິງ​ບ້ານ​ສຳ​ລິດ ພວກ​ຄົວ​ຂ້າ​ນາຍ​ໄພ່​ຕາຍ​ເສຍ​ໝົດ​ແລ້ວ ໃຫ້​ອ້າຍ​ສຸດ​ທິ​ສານ​ຄຸມ​ໄພ່ 2, 000 ຄົນ ມີ​ປືນ 200 ບອກ​ຍົກ​ໄປ​ຮົບ​ກັບ​ຄົວ​ໂຄ​ລາດ ທີ່​ບ້ານ​ສຳ​ລິດ ອ້າຍ​ສຸດ​ທິ​ສານ​ແຕກ​ໜີ​ມາ ພວກ​ຄົວ​ຂ້າ​ນາຍ​ໄພ່​ຕາຍ​ເປັນ​ຈຳນວນຫລາຍ" ຊຶ່ງ​ບໍ່​ມີ​ການ​ກ່າວເຖິງ​ວີລະກຳ​ຂອງ​ຍິງ​ໂມ ແຕ່​ມີ​ການ​ກ່າວເຖິງ​ວີລະກຳ​ດັ່ງ​ກ່າວ​ໃນ​ພະ​ລາຊະ​ພົງ​ສາວ​ະດານ​ກຸງ​ລັດຕະ​ນະ​ໂກ​ສິ​ນ ລັດຊະການ​ທີ່ 3 ແລະ ຈົດຫມາຍ​ເຫດ​ເລື່ອງ​ປາບ​ກະບົດ​ວຽງ​ຈັນ​ ລວມ​ທັງ​ມີ​ປາກົດ​ຢູ່ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ລາວ​ທີ່​ແຕ່ງ​ໂດຍ​ມະຫາ​ສິ​ລາ ວີ​ລະ​ວົງ ສ່ວນ​ເລື່ອງ​ນາງ​ສາວ​ບຸນ​ເຫລືອ​ຍັງ​ບໍ່​ພົບ​ປາກົດ​ໃນ​ຫລັກ​ຖານ​ທີ່​ເປັນ​ບັນ​ທຶກ​ໃດໆ ຍົກ​ເວັ້ນ​ເລື່ອງ​ລາວ​ທີ່​ນຳ​ອອກ​ເຜີຍແຜ່​ຫລັງ​ປີ ພ. ສ 2475 ເປັນ​ຕົ້ນ​ມາ

            ໃນ​ເລື່ອງ​ນີ້​ເປັນ​ປະ​ເດັນ​ຖົກ​ຖຽງ​ຢ່າງ​ກວ້າງ​ຂວາງ​ໃນ​ປີ ພ. ສ. 2536 ເມື່ອ​ຫນັງສື ການ​ເມືອງ​ໃນ​ອະນຸສາວະ​ລີ​ທ້າວ​ສຸລະ​ນາລີ ຖືກ​ຕີ​ພິມ​ຊຶ່ງ​ຫນັງສື​ດັ່ງ​ກ່າວ​ປັບປຸງ​ຈາກ​ວິທະຍາ​ນິ​ພົນ​ເລື່ອງ "ພາ​ບລັກ​ທ້າວ​ສຸລະ​ນາ​ລີ​ໃນ​ປະຫວັດສາດ​ໄທ" ໂດຍ ສາຍ​ພິນ ແກ້ວ​ງາມ​ປະ​ເສີດ ນັກ​ສຶກ​ສາ​ປະລິນ​ຍາ​ໂທ ພາ​ກວິ​ຊາ​ປະຫວັດສາດ ມະຫາ​ວິທະຍາ​ໄລ​ທຳ​ສາດ ວິທະຍາ​ນິ​ພົນ​ດີ​ເດັ່ນ​ຂອງ​ມະຫາ​ວິທະຍາ​ໄລ​ທຳ​ສາດ​ເລື່ອງ​ນີ້ ໄດ້​ນຳ​ສະເໜີ​ຫລັກ​ຖານ​ຢ່າງ​ຮອບ​ດ້ານ​ວ່າ​ເຈົ້າ​ຍິງ​ໂມ​ບໍ່​ໜ້າ​ຈະ​ມີ​ຕົວ​ຕົນ​ຢູ່​ຈິງ ພ້ອມ​ທັງ​ຕັ້ງ​ຄຳ​ຖາມວ່າ​ວີລະ​ກຳ​ຕ່າງໆ ນັ້ນ​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ຈິງ​ຫລື​ບໍ່ ລວມ​ທັງ​ຄວາມ​ຟ້າວ​​ຟັ່ງສ້າງອະນຸສາວະລີ​ນັ້ນ​ເພື່ອ​ປະໂຫຍດ​ທາງ​ການ​ເມືອງ​ໃນ​ສະໄໝ ຈອມ​ພົນ ປ. ຫລື​ບໍ່ ການຕັ້ງ​ຄຳ​ຖາມ​ທີ່​ທ້າ​ທາຍ​ຄວາມ​ເຊື່ອ​ຂອງ​ຄົນ​ໃນ​ພື້ນ​ທີ່ ເຮັດໃຫ້​ຜູ້​ຂຽນ​ເຖິງ​ຂະໜາດ​ຖືກ​ຂົ່ມ​ຂູ່​ເອົາ​ຊີວິດ​ແລະ​ຫ້າມ​ເຂົ້າ​ແຂວງ​ນະຄອນ​ລາດ​ສີ​ມາ.

            ຢ່າງໃດ​ກໍ​ຕາມ ເນື່ອງ​ຈາກ​ມີ​ຫລັກ​ຖານ​ຊັດເຈນ​ທີ່​ຊີ້​ວ່າ​ເກີດ​ການ​ຕໍ່ສູ້​ລະຫວ່າງ​ຊາວ​ ນະຄອນ​ລາດ​ສີ​ມາ​ແລະ​ກອງ​ກຳ​ລັງ​ລາວ​ຂຶ້ນ​ຈິງ ແລະ​ສົ່ງ​ຜົນ​ໃຫ້​ເຈົ້າ​ອະ​ນຸ​ວົງ​ຕ້ອງ​ຖອຍ​ທັບ​ຈາກ​ໂຄ​ລາດ​ກ່ອນ​ກຳນົດ, ເຖິງ​ກະ​ນັ້ນ ຕາມ​ທັດ​ນະ​ຂອງ ຮ.ສ ສີ​ສັກ​ ວັນ​ລິ​ໂພດົມ ວີລະກຳ​ທີ່​ທົ່ງ​ສຳ​ລິດ​ອາດ​ເປັນ​ເລື່ອງ​ທີ່​ແຕ່ງ​ຂຶ້ນ​ພາຍ​ຫລັງ ໂດຍ​ມີ​ສາກ​ຫລັງ​ເປັນ​ວີລະກຳ​ຂອງ​ການ​ຮ່ວມ​ແຮງ​ຮ່ວມ​ໃຈ​ສູ້ຮົບ​ຂອງ​ຊາວ​ ນະຄອນ​ລາດ​ສີ​ມາ ໂດຍ​ຄວາມ​ຈິງ​ແລ້ວ ທ້າວ​ສຸລະ​ນາ​ລີ ເປັນບຸກຄົນ​ນາ​ມະ​ທຳ​ທີ່​ເປັນ​ຕົວ​ແທນ​ທາງ​ວັດທະນະທຳ ເປັນ​ນາມ​ທີ່​ຊາວບ້ານ​ໃຫ້​ການ​ຍອມ​ຮັບ​ນັບ​ຖື ຈຶ່ງ​ມີ​ການ​ແຕ່ງ​ເລື່ອງ​ລາວ​ຂຶ້ນ​ພາຍ​ຫລັງ ເຊັ່ນ​ດຽວ​ກັບ​ພະ​ຍາ​ແຖນ​ຂອງ​ປະເທດ​ລາວ ເປັນ​ຕົ້ນ. ແຕ່​ໃນ​ສະໄໝ​ລັດຊະການ​ທີ່ 5 ກໍ​ມີ​ເລື່ອງ​ເລົ່າ​ເຖິງ​ວີລະ​ກຳ​ຂອງ​ທ້າວ​ສຸລະນາ​ລີ​ຢ່າງ​ແພ່​ຫລາຍ​ແລ້ວ ຊຶ່ງ​ງານ​ວິ​ໄຈ​ຂອງ​ສາຍ​ພິນ ແກ້ວ​ງາມ​ປະ​ເສີດ​ກັບ​ລະ​ເລີຍ​ທີ່​ຈະ​ກ່າວເຖິງ​ປະ​ເດັນ​ດັ່ງ​ກ່າວ.

             ຍັງ​ມີ​ຜົນງານ​ການຄົ້ນຄວ້າ​ຂອງ​ຄະນາຈານ ມະຫາວິທະຍາ​ໄລ​ແຫ່ງ​ຊາດ (ລາວ) ທີ່​ຖ້າ​ຈື່​ບໍ່​ຜິດ​ແມ່ນ​ຊື່​ຊຸດ “ຕາມ​ຮອຍ​ເຈົ້າອະນຸວົງ” ​ເຊິ່ງ​ໄດ້​ຢັ້ງຢືນ​ວ່າ ຍິງ​ໂມ ບໍ່​ມີ​ຕົວ​ຕົນ, ​ເປັນ​ການ​ແຕ່ງ​ເລື່ອງ​ຂຶ້ນ​ເອົາ​ໃຈ​ຊາວ​ອີສານ ​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ຊາວ​ໂຄ​ລາດ​ຊື່ໆ. ​ໂອກາດ​ໜ້າ​ຈະ​ຫາ​ມາ​ໃຫ້​ອ່ານ​ແນ່ນອນ ບໍ່​ໄວ​ກໍ​ຊ້າ. ລວມທັງຢູ່ໃນປຶ້ມພື້ນວຽງ ສະໄໝເຈົ້າອະນຸວຽງຈັນ, ຜົນງານການຄົ້ນຄວ້າຂອງຄະນາຈານ ຄະນະອັກສອນສາດ ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ ກໍບໍ່ປາກົດຊື່ຍິງໂມດ້ວຍເຊັ່ນກັນ.

ຂອບໃຈຂໍ້ມູນຈາກ www.sansouk.com  

www.sansouk.com/2994/%E0%BA%A7%E0%BA%B1%E0%BA%99%E0%BA%99%E0%BA%B0%E0%BA%81%E0%BA%B3/%E0%BB%80%E0%BA%A5%E0%BA%B7%E0%BB%88%E0%BA%AD%E0%BA%87%E0%BA%AA%E0%BA%B1%E0%BB%89%E0%BA%99/%E0%BA%8D%E0%BB%88%E0%BA%B2%E2%80%8B%E0%BB%82%E0%BA%A1-%E0%BA%AD%E0%BA%B2%E0%BA%94%E2%80%8B%E2%80%8B%E0%BB%80%E0%BA%9B%E0%BA%B1%E0%BA%99%E2%80%8B%E0%BA%9E%E0%BA%BD%E0%BA%87-%E0%BA%8D%E0%BB%88%E0%BA%B2%E2%80%8B%E0%BB%82%E0%BA%A1%E0%BB%89.html

ອ່ານເພິ່ມທີ່ມາເບື້ອງຕົ້ນໄດ້ທີ່: th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5