ກາລຄັ້ງນຶ່ງນານມາແລ້ວ ພຣະໂພທິສັຕວ໌ເກີດເປັນຣາຊສີຫ໌ ອາສັຍຢູ່ໃນຖ້ຳທອງ ໃນປ່າ ຫິມະພານຕ໌ ມື້ນຶ່ງ ອອກຈາກຖ້ຳທອງ ໄປຫາອາຫາຣ ໄດ້ຄວາຍໃຫຍ່ ໂຕນຶ່ງ ກິນເນື້ອແລ້ວ ໄປກິນນ້ຳທີ່ສຼະນ້ຳແຫ່ງນຶ່ງ ໃນຂະນະທີ່ຢ່າງຄືນຖ້ຳ ໄດ້ພົບສຸນັຂ ຈິ້ງຈອກໂຕນຶ່ງ ໃນຣະຫວ່າງທາງ ສຸນັຂຈິ້ງຈອກຈຶ່ງຂໍອາສາ ເປັນຜູ້ຮັບໃຊ້ ຣາຊສີຫ໌ດ້ວຍຄວາມຢ້ານຕາຍ ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນເປັນຕົ້ນມາ ສຸນັຂຈິ້ງຈອກກໍໄດ້ກິນເນື້ອ ຂອງເຫງື່ອນ ຣາຊສີຫ໌ຢ່າງອິ່ມຫນຳສຳຣານຍ໌ ມັນມີຫນ້າທີ່ຂຶ້ນຍອດເຂົາ ໄປເບິ່ງສັຕວ໌ທີ່ຈະເປັນອາຫາຣ ແລ້ວກັບລົງມາບອກພຣະຍາຣາຊສີຫ໌ວ່າ “ ຂ້າພະເຈົ້າ ຢາກກິນເນື້ອແບບນັ້ນ ນາຍທ່ານ ຈົງແຜດສຽງເຖີດ ” ພຣະຍາຣາຊສີຫ໌ກໍຈະໄປຈັບສັຕວ໌ໂຕນັ້ນ ມາເປັນອາຫາຣ ບໍ່ວ່າຈະເປັນສັຕວ໌ຊະນິດໃດ ເຊັ່ນ ເສືອ ຊ້າງ ກະທິງແດງ
ພໍເວລາຜ່ານໄປຫຼາຍປີ ສຸນັຂຈິ້ງຈອກພະຫຍອງ ໄດ້ໃຈເກີດຄວາມຄຶດວ່າ “ ແມ້ໂຕເຮົາກໍເປັນ ສັຕວ໌ ມີ ໔ ຕີນຄືກັນ ເຫຕຸໃດຈະໃຫ້ຜູ້ອື່ນລ້ຽງຢູ່ທຸກມື້ລະ ນັບແຕ່ນີ້ເປັນຕົ້ນໄປ

ເຮົາຈະຂ້າຊ້າງເປັນ ອາຫາຣກິນເອງ ແມ້ແຕ່ຣາຊສີຫ໌ ກໍເພາະອາສັຍເຮົາບອກວ່າ ເຊີນຍ໌ທ່ານແຜດສຽງເຖີດ ເທົ່ານັ້ນ ກໍຈຶ່ງຂ້າສັຕວ໌ຕ່າງໆໄດ້ ຕໍ່ແຕ່ນີ້ ເຮົາຈະໃຫ້ຣາຊສີຫ໌ເວົ້າກັບເຮົາຄືກັນ ” ໄດ້ເຂົ້າໄປຫາຣາຊສີຫ໌ແລ້ວ ບອກເຣື່ອງນັ້ນ

ໃນສະມັຍນຶ່ງ ພຣະພຸທທະເຈົ້າປະທັບຢູ່ວັດເຊຕະວັນ ເມືອງສາວັຕຖີ ຊົງປຼາຣົພກັບ ພິກສຸຊື່ໂກກາລິກະ ໄດ້ຕຣັສອະດີຕນິທານມາເລົ່າໃຫ້ຟັງ..

ກາລຄັ້ງນຶ່ງນານມາແລ້ວ ພຣະໂພທິສັຕວ໌ເກີດເປັນພຣາຫ໌ມນ໌ ໃນຕະກູລອຸທິຈຈ໌ພຣາຫ໌ມນ໌ ເມື່ອຮຽນຈົບ ສິລປະທຸກຢ່າງ ຈາກເມືອງຕັກກະສິລາ ແລ້ວບວຊເປັນຣຶສີ ໄດ້ເປັນອາຈາຣຍ໌ ຜູ້ໃຫ້ໂອວາທແກ່ຣຶສີ ໕໐໐ ຕົນ

ໃນທີ່ນັ້ນ ມີຣຶສີເປັນໂຣຄຜອມເຫລືອງຜູ້ນຶ່ງ ມື້ນຶ່ງ ທ່ານກຳລັງນັ່ງຜ່າຝືນຢູ່ ໄດ້ມີຣຶສີເວົ້າຫຼາຍຜູ້ນຶ່ງ ເຂົ້າມານັ່ງໃກ້ໆ ແລ້ວເວົ້າວ່າ “ ທ່ານຈົງຟັນຢ່າງນີ້ ຈົງຟັນດຽວນີ້ “

ເຮັດໃຫ້ຣຶສີໂຣຄຜອມເຫລືອງຜູ້ນັ້ນໂກທ ແລ້ວກ່າວວ່າ “ ທ່ານບໍ່ແມ່ນອາຈາຣຍ໌ ສອນສິລປະກາຣຜ່າຟືນ ຂອງຂ້ານ້ອຍນ້າ “ ຈຶ່ງຟັນດາບົສນັ້ນ ເສັຽຊີວິຕດ້ວຍພ້າຜ່າຟືນ ນັ້ນເອງ

ແລະໃນທີ່ບໍ່ໄກຈາກທີ່ຢູ່ຂອງຣຶສີ ມີນົກກະທາໂຕນຶ່ງ ອາສັຍຢູ່ທີ່ຈອມປວກ ທຸກເຊົ້າທຸກແລງ ມັນຈະຂຶ້ນ ໄປຢືນຂັນສຽງດັງ ຢູ່ເທິ່ງຈອມປວກນັ້ນ ເປັນປະຈຳທຸກມື້ ເປັນເຫຕຸໃຫ້ນາຍພຼານຜູ້ນຶ່ງມາຈັບມັນໄປ ເປັນອາຫາຣ

ຣຶສີພຣະໂພທິສັຕວ໌ບໍ່ໄດ້ຍິນສຽງມັນຂັນຈຶ່ງຖາມຫມູ່ຣຶສີ ເມື່ອຮູ້ເຫຕຸກາຣນ໌ນັ້ນແລ້ວ ໄດ້ກ່າວຄາຖານີ້ຢູ່ ໃນກຸ່ມຫມູ່ຣຶສີວ່າ

“ ຄຳເວົ້າທີ່ດັງເກີນໄປ ຮຸນແຮງເກີນໄປ ແລະເວົ້າເກີນເວລາ ຍ່ອມຂ້າຄົນຜູ້ ບໍ່ມີປັນຍ໌ຍາເສັຽ ເຫມືອນສຽງຂ້ານົກກະທາ ເພາະຂັນດັງເກີນໄປ “

ນິທານເຣື່ອງນີ້ສອນໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ກາຣເວົ້າຫຼາຍບໍ່ດີ ຄວຣເວົ້າຕາມກາລະເທສະ ແລະເວົ້າແຕ່ ສິ່ງທີ່ດີໆ 

ການນົບໄຫວ້ ເປັນຄຸນສົມບັດມາລະຍາດຂອງຄົນລາວເຮົາແຕ່ໃດມາ. ການໄຫວ້ເປັນການສະແດງເຖິງຄວາມເຄົາລົບ, ຄວາມອ່ອນນ້ອມຖ່ອມຕົນ, ຄວາມເປັນມິດຕະພາບທີ່ດີງາມບົ່ງບອກເຖິງອາຣະຍະທັມອັນລ້ຳຄ່າທາງວັດທະນະທັມ. ຕາມປົກກະຕິຜູ້ໄຫວ້ຍ່ອມຈະໄດ້ຮັບການໄຫວ້ຕອບ ເໝືອນດັ່ງພຸດທະພົດທີ່ວ່າວັນທະໂກປະຕິວັນທະນັງ.ການໄຫວ້ລະຫວ່າງຄົນຮຸ່ນລາວຄາວດຽວກັນ ກໍບົ່ງບອກເຖິງມິດຕະພາບ, ລະຫວ່າງຜູ້ນ້ອຍກັບຜູ່ໃຫຍ່ ກໍບົ່ງບອກເຖິງຄວາມອ່ອນນ້ອມ ບໍ່ຖືໂຕ. ການໄຫວ້ເປັນສິ່ງບໍ່ເສັຍຫາຍ ສາມາດດຶງດູດໃຈ ຜູກໃຈແກ່ຜູ້ທັກທາຍແລະພົບເຫັນເປັນວັດທະນະທັມການທັກທາຍທີ່ຄວນຮັກສາໄວ້.

ຄວາມ​ໝັ້ນຄົງ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ງາມ.

ການ​ສ້າງ​ຄວາມ​ງາມ ຫຼື​ສະ​ເໜ່​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ງາມ​ໃຫ້​ໝັ້ນຄົງ​ຢູ່​ກັບ​ໂຕ​ເຮົາ​ນັ້ນ ທ່ານ​ຈະ​ຕ້ອງ​ມີ​ຫຼັກ​ທຳ​ທີ່​ມີ​ຊື່​ວ່າ ທຳ​ເຮັດ​ໃຫ້​ງາມ​ສອງ​ຢ່າງ​ຄື: ຂັນ​ຕິ ​ແລະ​ໂສຣັຈຈະ.

   ຂັນ​ຕິ ຄື:​ ຄວາມ​ອົດ​ທົນ ໝາຍ​ເຖິງ​ພະລັງ​ຄວາມ​ອົດທົນທາງ​ດ້ານ​ຈິດ​ໃຈ​ເຊັ່ນ:​ ທ່ານ​ຈະ​ຕ້ອງ​ອົດທົນ​ຕໍ່​ຄວາມ​ໜາວ, ຮ້ອນ, ລົມ, ​ແດດ, ສັດ​ເດຍລະສານ… ເອີ້ນ​ວ່າທົນ​ກາກ​ກຳ.​ ທ່ານ​ຈະ​ຕ້ອງ​ອົດທົນ​ຕໍ່ ຄວາມທຸກ​ຂະ​ເວທະນາ ອັນ​ເກີດ​ຈາກຄວາມ​ເຈັບ​​ໄຂ​ໄດ້​ປ່ວຍ,​ ຄວາມ​ບໍ່​ສົມ​ດຸນ​ທາງ​ຮ່າງກາຍ ​ແລ້ວ​ບໍ່​ສະ​ແດ​ງຄວາມ​ກະວົນກະວາຍ ທົນ​ກາກ​ກຳ.​ ທ່ານ​ຈະ​ຕ້ອງ​ອົດທົນ​ຕໍ່​ຄຳ​ເວົ້າ​ທີ່​ໝີ່​ນປະໝາດ, ຄວາມ​ບໍ່​ເພິ່ງ​ປາດ​ຖະໜາ​ຈາກ​ບຸກຄົນ​ອື່ນ​ທີ່​ໄດ້​ກະທຳ​ຕໍ່​ເຮົາ​ເຊັ່ນ: ດ້ານ​ກາຍ ວາຈາ…​ເອີ້ນ​ວ່າ ທົນ​ເຈັບ​ໃຈ.

   ​ໂສຣັຈຈະ ຄື: ຄວາມ​ຮຽບຮ້ອຍ ໝາຍ​​ເຖິງຄວາມ​ຍິນ​ດີ​ໃນຄຸນງາມຄວາມດີ​ຂອງ​ເຮົາ​ຄື:​ ຮູ້ຈັກ​ບໍລິຫານ​ຈິດ​ໃຈ​ໃຫ້​ຢູ່​ໃນ​ພາ​ວະ​ຄວາມ​ພໍດີ ມີ​ວາຈາ​ທີ່​ມ່ວນ​ຫູ ໝັ່ນ​ຮັກສາ​ມາລະຍາດ​ໃຫ້​ດີ ​ໃຫ້​ໜ້າ​ຊື່ນ​ຊົມ​ຢູ່​ສະ​ເໝີ….

 ມ​ຕຄວາາຍ

​​ໄປ​ບໍ່​ກັບ ຫຼັບ​ບໍ່​ຕື່ນ ຟື້ນ​ບໍ່​ມີ ໜີ​ບໍ່​ພົ້ນ ຈົນ​ໃຈ​ຜູ້​ບໍ່​ຢາກ​ໄປ​ແທ້​ເດ….​ແຕ່​ໃນ​ທີ່​ສຸດ​ກໍ່​ຕ້ອງ​ໄປ.

ຄວາມ​ຕາຍ​ເປັນ​ສັດຈະທຳຂອງ​ທຸກ​ສິ່ງ…

​ຈະ​ເປັນ​ສາດ​ສະ​ດາ ຂອງ​ສາສະໜາ​​ໃດ​ໆກໍຕາມ…

ຈະ​ເປັນ​ພຣະມະຫາ​ກະສັດ…

ຈະ​ເປັນ​ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ…

ຈະ​ຮັ່ງມີ​ລ້ຳລວຍ ຫຼື​ຢາກ​ຈົນ…

ຈະ​ມີ​ສື່​ສຽງ​ໂດ​ງດັງ…

ຈະ​ມີ​ອຳນາດ​ໃຫຍ່​​ໂຕ...

ຈະ​ເປັນ​ຄົນ​ສວຍ​ຄົນ​ງາມ…

ຈະ​ເປັນ​ຄົນ​ຂີ້ລ້າຍ​ທ້າຍ​​ເປ...

ຄວາມ​ຈິງ​ທັງ​ໝົດ​ທີ່​ເລົ່າ​ມາ​ໂດຍ​ຫຍໍ້​ນີ້…

ທຸກ​ຄົນມີຄ່າ​ເທົ່າ​ກັນ​ໝົດ ຄື​ຕາຍ…

ຕ່າງ​ແຕ່​ວ່າ​ຜູ້​ໃດ​ຈະ​ໄປ​ໄວ ຫຼື​ໄປ​ຊ້າ ກໍ​ເທົ່າ​ນັ້ນ…

ສິ່ງ​ຫຼາຍ​ທັງ​ປວງ​ທີ່​ຫາ​ມາ​ໄດ້ ​ເອົາ​ໄປ​ບໍ່​ໄດ້​ຈັກຢ່າງ ສິ່ງ​ທີ່​ຈະ​ເອົາ​ໄປ​ໄດ້​ຄື:..

ຫົວ​ໃຈ​ທີ່​ເປັນ​ບາບ…ກັບ​ຫົວ​ໃຈ​ທີ່​ເປັນ​ບຸນ…​ເປັນ​ທືນຕິດ​ໂຕ​ໄປ​ຕະຫຼອດ​ໄປ…

 ຄວາມ​ຮັກ​ທີ່​ຕ້ອງ​ລະວັງ

ຄວາມ​ຮັກ: ບໍ່​ວ່າ​ຈະ​ຮັກ​ເລື່ອງ​​ໃດ​ກໍ​ຕາມ ​ເຊັ່ນ: ການ​ງານ, ການ​ເງິນ, ວັດ​ຖຸສິ່ງ​ຂອງ ​ແລະ​ຄົນ​ຮັກ…ຖ້າ​ເຮົາ​ຮັກ​ກັນ​ແບບ​ເມດ​ຕາ​ທຳ ຄວາມ​ຮັກ​ນັ້ນ​ກໍ​ຈະ​ເຕັມ​ໄປ​ດ້ວຍ​ກິ່ນ​ແຫ່ງ​ຄວາມສຸກ.

ການ​ແຕ່ງງານ ບໍ່​ແມ່ນ​ຫຼັກ​ປະກັນ​ແຫ່ງ​ຄວາມສຸກ​ສະ​ເໝີ​ໄປ ບາງ​ຢ່າງ​ອາດ​ຈະ​ເປັນ​ຈຸດ​ຈົບ​ຂອງ​ຄວາມ​ຮັກ​ກໍ​ເປັນ​ໄດ້ ຫາກ​ການ​ແຕ່ງງານ​ນັ້ນ ບໍ່​ໄດ້​ມາ​​ເຊິ່ງຄວາມພ້ອມທັງ​ສອງ​ຝ່າຍ, ບໍ່​ໄດ້​ມາ​ເຊິ່ງຄວາມ​ຕັ້ງ​ໃຈ, ຄວາມ​ຈິງ​ໃຈ ​ແລະ​ຄວາມ​ບໍລິສຸດ​ໃຈ…

                           ສັງ​ຂານ​ຮ່າງກ​າຍ      ຕ້ອງຕາ​ຍ​ເປັນ​ຜີ

                   ຢູ່​ໃນ​ໂລກ​ນີ້       ບໍ່​ມີ​ແກ່ນ​ສານ

 ຊັບ​ສິນ​ເງິ​ນ    ເປັນ​ຂອງ​ສາທາລະນະ

                                ບໍ່​​ແມ່ນ​ຂອງ​ທ່ານ     ລູກ​ຫຼານ​ຕ້ອງ​ລາ

                            ຢ່າ​ມົວ​ປະ​ມາດ     ໂອກາດ​ຍັງ​ມີ

                            ຢ່າ​ຫຼົງ​ໂລກີ       ຈະມີ​ປັນຫາ

                               ໂລກ​ນີ້​ແທ້​ຈິງ       ​ເປັນ​ສິ່ງ​ມາຍາ

                                 ​ເປັນ​ສິ່ງ​ລວງ​ຕາ       ​ແມ່ນ​ວ່າ​ຈີຣັງ

                               ສັງຂານ​ຮ່າງ​ກາຍ      ມັນ​ຢູ່​ບໍ່ດົນ

                                   ກໍ່​ຕາຍ​ເປັນ​ຜີ         ບໍ່​ມີ​ຄວາມ​ຫວັງ

                                    ​ເກີ​ດ​ແກ່​ເຈັບ​ຕາຍ      ຮ່າງ​ກາຍ​ພຸ​ພັງ

                                     ທຸກ​ວັນ​ເດີນທາງ      ​ໄປ​ສູ່ກອງ​ຟອນ

                                     ຈະ​ຫ້າມ​ກໍ່​ບໍ່​ຟັງ       ຈະ​ຢັ້ງ​ກໍ່​ບໍ່​ຢຸດ

​                                          ເປັນ​ສິ່ງ​ສົມ​ມຸດ        ຕາມ​ພຸດທະ​ຄຳ​ສອນ

​                                      ອຳນາດ​ໃດ​ໆ         ຢ່າ​ໄປ​ວິ່ງວອນ

​                                    ໃຫ້​ຊ່ວຍ​ເຮົາ​ຕອນ     ທີ່​ວັນ​ສີ້​ນ​ໃຈ

                                      ສັງ​ຂານ​ເຮົາ​ນີ້      ເປັນ​ສິ່ງ​ທີ່​ສັງ​ເວດ

                                       ມັນ​ເປັນສາ​ເຫດ       ສັງ​ເກດ​ເອົາ​​ໄວ້

                                   ຫິວ​ອີ່ມ​ເກີນ​ໄປ       ກໍ່​ບໍ່​ຢູ່​ນານ

                                        ໜາວ​ກໍ່​ຍຈະ​ຕາຍ      ຮ້ອນ​ກໍ່​ຈະ​ຕາຍ

                                      ລຳບາກ​​ແທ້​ໆ        ນີ້​ແລ​ສັງຂານ

                                       ຕ້​ອງກິນ​ຕ້ອງ​ຖ່າຍ     ທົນ​ໄປ​ທຸກ​ວັນ

                                      ​ເບິ່ງ​ໜ້າ​ສົງ​ສານ      ຄິດ​ກັນ​ໃຫ້​ດີ

                                               ສັງຂານຮ່າງ​ກາຍ      ທົ່ວ​ໄປ​ເນົ່າ​ເໝັນ ​ແທ້ນາ!