ຫອຍເບ້ຍ ( Cowrie)

ຖຶກນິຍົມໃຊ້ເປັນເຄື່ອງຫມາຍ ຂອງການແລກປ່ຽນຢ່າງກ້ວາງຂວາງ ຂອງຄົນອາຟຣິກກາ ແລະ ອາຊີຕາເວັນອອກ. ເປືອກຫອຍເບ້ຍຖືກນຳມາຈາກ ທະເລຕື້ນໃນຫມູ່ເກາະມານດີບ.(Maldive) ໃນມະຫາສະຫມຸດອິນເດຍ ຫອຍຊະນິດ ນີ້ໄດ້ຖືກພໍ່ຄ້ານຳເຂົ້າມາຂາຍໃນມຽນມ້າ,ໄທ,ອິນໂດເນເຊຍ, ມາເລເຊຍ,ຫວຽດນາມ,ກຳປູເຈຍ,ລາວແລະຈີນ.

      ເປືອກຫອຍເບ້ຍ ໄດ້ຖືກໃຊ້ເປັນສື່ກາງສຳລັບການຊື້ຂາຍແລກປ່ຽນຫມູນວຽນໃນທ້ອງຕະຫລາດໂດຍສະ ເພາະໃນຈີນພົບວ່າມີການຫລໍ່ໂລຫະທອງແດງເປັນຮູບຄ້າຍຄືຫອຍເບ້ຍເພື່ອໃຊ້ເປັນເຄື່ອງຫມາຍຊື້ຂາຍແລກປ່ຽນ ໃນຍາມທີ່ຫອຍເບ້ຍຂາດຕະຫລາດ ເມືອ່ 1750 ປີກ່ອນ ຄສ ຫລື 3750 ປີມາແລ້ວ.

      ສຳລັບໃນລາວເປືອກຫອຍເບ້ຍ ກໍ່ໄດ້ຖືກນຳມາໃຊ້ເປັນສັນຍາລັກຊື້ຂາຍຊຳລະຫນີ້ໄດ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດ ຫມາຍດັ່ງໃນກົດຫມາຍ ຣາຊະສາດ(ກົດຫມາຍລາວບູຮານ)ໄດ້ໃຊ້ຫົວຫນ່ວຍເບ້ຍເປັນອັດຕາປັບໃຫມດັ່ງວ່າ:

“ຜີວ່າລັກຊຸດລັກຊ້ອນ ລັກລັນລັກຈັ່ນ ໃຫ້ໄຫມ ເບ້ຍ ໑ ບໍ່ໄດ້ຂອງເກົ່າຄືນ ໃຫ້ໄຫມ ໓ ເບ້ຍແລ”ຫລື “ໃຜຜູ້ໃດແກ້ງຖອນຕົ້ນເຂົ້າທ່ານໃຫ້ໄຫມ ໕ ມື່ນ  ໕ພັນເບ້ຍເປັນເງິນ ໒ ບາດ ສະຫລືງ”

ໃນລະຫວ່າງ ຄ.ສ 1870 ທາງພາກເຫນືອຂອງລາວຍັງຄົງເອີ້ນຫັວຫນ່ວຍເງິນວ່າເບ້ຍດັ່ງມີມາດຕາເງິນວ່າ:

10 ຝົນ ເປັນ  1 ບັກ

10 ບັກ ເປັນ  1 ເບ້ຍ

10   ເບ້ຍ ເປັນ 1ປົງ

ໃນລະຫວ່າງ ຄ.ສ 1943 – 1944 ລັດຖະບານຝຣັ່ງໄດ້ຜະລິດເງິນຫລຽນສຳລັບໃຊ້ໃນການຊື້ຂາຍຝີ່ນ ເນື່ອງຈາກ ຜູ້ຂາຍຝີ່ນດີບ ບໍ່ຮັບເງີນເຮັດດ້ວຍເຈ້ຍ ເງິນຫລຽນດັ່ງກ່າວເປັນໂລຫະເງິນ,ດ້ານຫນ້າເປັນຮູບ ຫົວກວາງ.ດ້ານຫລັງມີ ອັກສອນລາວຂຽນໄວ້ວ່າ” ເງິນສົດ ຫນື່ງເບ້ຍ”ມີນ້ຳຫນັກ ສິບ ສະຫລືງ ຫລື 38 g(ກຣາມ) ແລະອີກແບບຫນື່ງ ຂະຫນາດ 34g(ກຣາມ).ດ້ານຫນ້າມີ ອັກສອນຈີນ ປະດິດອ່ານວ່າ” ຟ”ຫຼື “ປູ”.ດ້ານຫລັງ ມີອັກສອນລາວຂຽນວ່າ “ ໜຶ່ງ​ເບ້ຍ​ເງິນສົດ”ດ້ວຍ​ເຫດ​ນີ້​ເອງ​ຄົນ​ທາງ​ເໜືອ​ຈື່ງ​ຍັງ​ນິຍົມ​ເອິ້ນ​ວ່າ ​ເບ້ຍ.​ເຖິງ​ແມ່ນ​ວ່າ​ຈະ​ໃຊ້​ເງິນ​ທີ່​ມີ​ຫົວໜ່ວຍ ​ເປັນ​ກີບ​ແລ້ວ​ກໍ່ຕາມ.ຄຳ​ວ່າ​ເບ້ຍ​ເຮົາ​ຫາ​ກໍ່​ເຊົາ​ເອີ້ນ​ຫວ່າງ 30 ກວ່າ​ປີ​ມາ​ນີ້​ເອງ.

ເລື່ອງ: ສັນຕິສຸກ ສຸວິໄຊ

ວາລະສານ ທ່ຽວເມືອງລາວ No .30 July – December 2006