ສານເບັນໂຊເອໄພຣິນ ເປັນສານປະກອບໃນກຸ່ມ (Polycy clic Aromatic Hydrocar bons: PAHs) ເຊິ່ງເປັນກຸ່ມສານເຄມີທີ່ມີຫຼາຍກວ່າ 100  ຊະນິດ ປະກອບດ້ວຍວົງແອັດຊັງນັບແຕ່ 2 ວົງຂຶ້ນໄປ ຈັດລຽງເປັນເສັ້ນຊື່, ເປັນມູມ ຫຼື ເປັນກຸ່ມ ເກີດຈາກການເຜົາໄໝ້ທີ່ບໍ່ສົມບູນ ຫຼື ການສະ ຫຼາຍທາງເຄມີຂອງສານອິນຊີໂດຍຄວາມຮ້ອນ. ແນວໃດກໍຕາມ, ເຊື້ອໄຟຈາກຖ່ານຫີນ, ໄມ້ ແລະສານ ອິນຊີອື່ນໆທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກໍເຮັດໃຫ້ເກີດ aromatic compounds ໄດ້ທັງໝົດ ໂດຍທົ່ວໄປ PAHs ເປັນ ສານເຄມີທີ່ມີຄວາມເປັນພິດກະທັນຫັນຕ່ຳ ໃນສິ່ງທີ່ມີຊີວິດຊັ້ນສູງຈະພົບຄວາມເປັນພິດຊຳເຮື້ອ. ດັ່ງນັ້ນ ການໄດ້ຮັບຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງອາດເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມເປັນພິດຕໍ່ລະບົບຕ່າງໆຂອງຮ່າງກາຍໄດ້

      ສານ PAHsພົບໄດ້ທັງໃນສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະອາຫານ, ການປົນເປື້ອນສານເບັນໂຊເອໄພຣິນ ໃນອາຫານເກີດຈາກການສະສົມຂອງອະນຸພາກເບັນໂຊເອໄພຣິນທີ່ມາຈາກການປີ້ງຈີ່ ຫຼື ເຮັດໃຫ້ແຫ້ງ ໂດຍໄຟ ຫຼື ຄວັນໄຟໂດຍກົງ ຫຼື ຈາກການດູດຊຶມໃນລະຫວ່າງຂະບວນກາຮົມຄວັນອາຫານ ແລະໃນ ກໍລະນີທີ່ບໍ່ໄດ້ຮົມຄວັນໂດຍກົງ (indirect smoking) ຫຼື ຈາກການປຸງແຕ່ງອາຫານທີ່ໃຊ້ອຸນຫະພູມ ສູງ ລວມທັງຈາກການຕື່ມສານປຸງແຕ່ງກິ່ນຄວັນ. ໂດຍທີ່ຜ່ານມາພົບຕົວຢ່າງຈາກການວິເຄາະຫາສານ ພິດປົນເປື້ອນ ພົບວ່າ: ປາດຸກປີ້ງພົບສານພິດປະມານ 81% ເຊິ່ງສານທີ່ພົບແມ່ນ 0.5-3.2 ໄມໂຄຣ ກຣາມຕໍ່ກິໂລກຣາມ, ປີ້ງໄກ່ພົບສານເປິເປື້ອນປະມານ 31% ສານດັ່ງກ່າວພົບ 0.5-0.7 ໄມໂຄຣ ກຣາມຕໍ່ກິໂລກຣາມ ແລະໝູປີ້ງພົບສານເປິເປື້ອນປະມານ 40% ສານດັ່ງກ່າວພົບ 0.3-1.3 ໄມໂຄຣ ກຣາມຕໍ່ກິໂລກຣາມ

      ສານເບັນໂຊເອໄພຣິນ ທີ່ກວດພົບໃນອາຫານປີ້ງຈີ່ຈະມີປະລິມານໜ້ອຍ, ແຕ່ການໄດ້ຮັບສານ ນີ້ສະສົມໃນຮ່າງກາຍກໍອາດເກີດອັນຕະລາຍໄດ້. ດັ່ງນັ້ນ, ຜູ້ຈຳໜ່າຍອາຫານປີ້ງຈີ່ຈຶ່ງບໍ່ຄວນໃຊ້ໄຟ ແຮງ ແລະໃຊ້ເວລາໃນການປີ້ງດົນເກີນໄປ, ຄວນຕັດເອົາພາກສ່ວນທີ່ໄໝ້ອອກ. ສ່ວນຜູ້ບໍລິໂພກກໍ ຄວນຫຼີກເວັ້ນການບໍລິໂພກອາຫານປີ້ງຈີ່ທີ່ໄໝ້ດຳ ແລະຢ່າບໍລິໂພກອາຫານປະເພດເກົ່າຊ້ຳໆ ຄວນບໍລິ ໂພກອກຫານໃຫ້ຫຼາກຫຼາຍ ແລະມີປະໂຫຍດຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງຕົນ ແລະໃນກໍລະນີກິນປາດຸກປີ້ງ ເຊິ່ງພົບສານເບັນໂຊເອໄພຣິນຫຼາຍກວ່າອາຫານປີ້ງຢ່າງອື່ນອີກ 2 ຊະນິດ ກໍຄວນລອກໜັງປາດຸກ ອອກ ແລະກິນແຕ່ຊີ້ນກໍສາມາດຫຼຸດຄວາມສ່ຽງຈາກການໄດ້ຮັບສານເບັນໂຊເອໄພຣິນທີ່ຢູ່ເທິງໜັງໄໝ້ ດຳນັ້ນໄດ້.

ທີ່​ມາ: ໜັງສືພິມ​ລາວ​ພັດທະນາ, 15/11/2012