ຄວາມກຸ້ມໃຈ ເປັນເລື່ອງທຳມະຊາດຂອງຜູ້ທີ່ປະສົບບັນຫາ ແຕ່ຄວາມກຸ້ມໃຈບໍ່ແມ່ນວິທີທາງທີ່ຈະຊ່ວຍແກ້ໄຂບັນຫາໃຫ້ຈົບລົງດ້ວຍດີ ແຕ່ກັບເປັນການເພີ່ມພູນບັນຫາໃຫ້ໃຫຍ່ຂຶ້ນໃນຄວາມຮູ້ສຶກ ນຶກຄິດ ແລະ ຈິນຕະນາການ.

ຈິນຕະນາການຂອງຄົນເຮົາ ມັກຈະຢູ່ເໜືອຄວາມເປັນຈິງສະເໝີ ຍິ່ງຖ້າຫາກເປັນເລື່ອງທີ່ບໍ່ດີແລ້ວ ເຮົາກໍ່ມັກຈະຕົບແຕ່ງກັນໄປ ໂດຍທີ່ເຮົາກໍ່ອາດບໍ່ຮູ້ຕົວດ້ວຍຊ້ຳ.

ມັນກໍ່ໜ້າແປກຢູ່ ທີ່ມະນຸດເຮົາຕ້ອງການຢາກຈະພົບໃນສິ່ງທີ່ດີໆ ແຕ່ກັບມີຄວາມຄິດບັນເຈີດໄປໃນເລື່ອງທີ່ບໍ່ດີກັນໄປເປັນສ່ວນໃຫຍ່

ເມື່ອເວລາທີ່ເຮົາຢູ່ທ່າມກາງຂອງບັນຫາ ບັນຫານັ້ນຖ້າເບິ່ງແລ້ວຈະຫຍຸ້ງຍາກເກີນກວ່າທີ່ຈະແກ້ໄຂໄດ້ສະເໝີ ບໍ່ວ່າຈະເປັນເລື່ອງນ້ອຍ ຫລື ເລື່ອງໃຫຍ່ກໍ່ຕາມປຽບເໝືອນຄົນທີ່ກຳລັງຢູ່ທ່າມກາງຂຸມເຂົາ ຢູ່ທ່າມກາງແບກໄມ້ທີ່ຫນາຕຶບ ແລະ ເໝືອນວ່າຈະປິດຕາຍດ້ວຍທາງອອກທາງເຂົ້າຈົນຫມົດສິ້ນ ບໍ່ມີຫົນທາງທີ່ຈະພາເຂົາອອກຈາກປ່າແຫ່ງນັ້ນໄປໃດ້  ຍິ່ງເດີນຍິ່ງສັບສົນ ຍິ່ງເດີນຍິ່ງເຂົ້າປ່າເລິກໄປຕະຫລອດສຸດທ້າຍກໍ່ຫລົງທາງແລະຈົນແລ້ວຈົນລອດກໍ່ຫາທາງອອກບໍ່ເຫັນ

ລອງຖອຍອອກມາຫນ້ອຍຫນຶ່ງ ເຮົາຈະເບິ່ງເຫັນປ່າເຂົານັ້ນເລິກລົງເລື້ອຍໆ ຈົນເບິ່ງເຫມືອນວ່າເປັນເລື່ອງງ່າຍທີ່ຈະກ້າວຂ້າມມັນໄປໃດ້

ຢ່າເຂົ້າໃຈຜິດວ່າການກ້າວຖອຍນັ້ນເປັນການຍອມແພ້ ເພາະວ່າຈຸດປະສົງຂອງການຖອຍ ຄືການຊອກຫາ          ທີ່ເຮົາຄິດວ່າເປັນເລື່ອງຫຍຸ້ງຍາກສຳລັບເຮົາໃນຕອນນັ້ນ ຫາກເຮົາໃດ້ເບິ່ງອີກມຸມຫນຶ່ງມັນກໍ່ອາດຈະເປັນພຽງແຕ່ເລື່ອງເລັກນ້ອຍ ທີ່ເຮົາສາມາດຈັດການມັນຢ່າງງ່າຍດາຍກໍ່ໄດ້

ຫາກແຕ່ວ່າເຮົາລອງຖອຍອອກມາ ເຮົາຈະເບິ່ງເຫັນບັນຫານັ້ນນ້ອຍລົງ ບໍ່ແມ່ນເລື່ອງໃຫຍ່ໂຕແລະຫຍຸ້ງຍາກຢ່າງທີ່ຄິດອີກຕໍ່ໄປ

ເມື່ອຄິດໃດ້ຢ່າງນີ້ແລ້ວ ອາດເຮັດໃຫ້ເຮົາມີກຳລັງໃຈທີ່ຈະຕໍ່ສູ້ກັບບັນຫາໃດ້ດີຍິ່ງຂຶ້ນ ແລະ ຫາທາງອອກຂອງບັນຫາໃດ້ງ່າຍຂຶ້ນ

ບາງບັນຫາ ຍິ່ງແກ້ຍິ່ງຍາກ ຍິ່ງແກ້ຍິ່ງໄປກັນໃຫຍ່ ບາງບັນຫາພຽງແຕ່ເຮົາປ່ອຍວາງມັນໄວ້ ສຸດທ້າຍບັນຫາກໍ່ຈະສະຫລາຍໄປເອງ

ກອງບັນຫາໄວ້ບ່ອນເກົ່າ ແລ້ວລອງຖອຍອອກມາຈັກກ້າວ ເພື່ອໃຫ້ເຮົາໃດ້ເບິ່ງເຫັນຫນ້າຕາຂອງບັນຫາໃດ້ຢ່າງຊັດເຈນຂຶ້ນ ຊຶ່ງມັນອາດຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາກ້າວຂ້າມມັນໄປໃດ້ຢ່າງງ່າຍດາຍຢ່ງທີ່ເຮົາຄາດບໍ່ເຖິງ

ພໍ່ເອີຍ ຂໍໃຫ້ພໍ່ຈົ່ງໃດ້                   ອົບອຸ່ນຢ່າເຄືອງໃຈ

ໃນວັນນີ້ ແລະ ວັນຕໍ່ໄປ            ຈະຮິບໂຮມພະຄຸນໄວ້

ຖ້າເງື່ອນໄຂອຳນວຍໃຫ້              ປັດໄຈດ້ານຕ່າງໆ

ພະຄຸນພໍ່ຈະຢູ່ຂ້າງ                       ໃຫ້ລູກໃດ້ຊື່ນຊົມ

ພະຄຸນພໍ່ແມ່ນັ້ນ                           ໜັກເກິ່ງເທົ່າທຽມກັນ

ເໝືອນດັ່ງກາຍອິນຊີ                     ບໍ່ແຍກກັນໄປໃດ້

ແຕ່ຫາກນຳມາບັ້ນ                        ພັນລະນາຄົນລະເທື່ອ

ຄຸນພໍ່ໜັກເກິ່ງພູເຂົາກ້າ                 ຄຸນແມ່ກວ້າງທົ່ວດິນທົ່ວຟ້າ

ຈະມາຂຽນຂີດແຕ້ມ                      ບັນຈົງໄວ້ໃຫ້ຄົບບໍ່ເປັນ       ໄດແລ້ວ

ອ້ອມອົກແມ່ປານວ່າໃດ້                                  ຢູ່ເຮືອນໃຫຍ່ຝາໜາ

ຮ້ອຍໝື່ນໄພລີມາ                                          ບໍ່ສັ່ນຄອນແຄນຢ້ານ

ມວນຫມູ່ ແມງ ຍຸງ ຮີ້ນ                                ບິນມາຕອມໄຕ່

ມືແມ່ປັດປ່າຍປ້ອງ                                        ປະຄອງຕຸ້ມຕ່ອມແພງ

ຂໍກອດແມ່ຮັດແໜ້ນ                                      ຕິດແນບຊວງອົກ

ນົບນ້ອມໃນບຸນຄຸນ                                       ແມ່ແພງພຽນລ້ຽງ

ມີແມ່    ມີວັນນີ້                                             ເປັນຄົນດີຂອງຊາດ

ຢາດນ້ຳນົມແມ່ຫວານ                                   ຈຳຄຳສອນແມ່ໃດ້       ຄຸນແກ້ວຫນ່ວຍໃສ ລູກນາ

ຄຳວ່າ ແມ່ ນີ້                                      ຍິ່ງໃຫຍ່ມະຫາສານ

ຫາຄຳໃດມາປານ                                 ບໍ່ຫ່ອນທຽມແທນໃດ້

ໃຈແມ່ດີເໝືອນພະເຈົ້າ                         ຄອຍພ່ຳພຽນສອນ

ໃຫ້ລູກວອນແວນດີ                             ທົ່ວທຸກຄົນພຽງພ້ອມ

ຍາມເມື່ອລູກປ່ວຍໄຂ້                           ເອົາໃຈໃສ່ພະຍາບານ

ທຸກເຊົ້າສວາຍບ່າຍແລງ                      ແມ່ໝັ່ນປຸງຢາປ້ອນ

ທັງເລົ່າວອນວານໄຫວ້                        ພາວະນາໃຫ້ລູກສວ່າງ

ຍຸງບໍ່ໃຫ້ໄຕ່ໄຮບໍ່ໃຫ້ຕ້ອງ                     ຖະຫນອມຕຸ້ມຕ່ອມແພງ

ແມ່ນັ້ນມີແຕ່ໃຫ້                                  ເໝືອນດັ່ງທະນາຄານ

ທຶນສົ່ງເສີມທຳກິນ                             ແມ່ແບ່ງປຸນປັນລ້ຽງ

ທັງນຳພາປະຢັດໃຊ້                          ອົດອອມຢອມຈ່າຍ

ຫວັງຊ່ວຍຊູສົ່ງສ້າງ                          ຈະເລີນກ້າວຮຸ່ງເຮືອງ

ແມ່ປຽບເໝືອນແຜ່ນຟ້າ                   ພະສຸທາທີ່ອາໄສ                   ເຮົານີ້

ທີ່ເພິ່ງພາທາງໃຈ                             ເຂື່ອນແຂງຄົງໝັ້ນ

ຄັນລູກມີບັນຫາຫຍຸ້ງ                       ມຸງມາກໍ່ຊີ້ຊ່ອງ

ທັງລະດົມໃຫ້ຖືກຄອງຄ່ອງແຄ້ວ       ທຳນຽມບ້ານຊອບທຳ

ແມ່ປຽບດັ່ງຕົ້ນໄມ້                            ໂພໃຫຍ່ໃບຫນາ

ແຕກກິ່ງກໍສາຂາ                              ໃຫ້ຮົ່ມເງົາເຊົາຊົ້ນ

ລົມ ຫລື ຝົນພານຕ້ອງ                     ບໍ່ຫມອງໃຈທຸກເຊົ້າຄ່ຳ

ປັດເປົ່າຄວາມໂສກເສົ້າ                     ສະບາຍບ້າງແມ່ແພງ               ແທ້ນາ

ແມ່ປຽບດັ່ງເພັດແກ້ວ                       ແວວວາວສົດໃສ

ນ້ຳຫນຶ່ງຄຸນຄວາມດີ                         ບໍ່ຫລ່າສີສູນເສົ້າ

ເຮືອງເຮື່ອງາມເງົາແຈ້ງ                      ພະຈັນເພັງໃສສ່ອງ

ສາຍຕາແມ່ລ່ຳຈ້ອງ                           ທຸກວັນຄືນບ່າຍເຊົ້າ          ນຳເຈົ້າກໍ່ດັ່ງດຽວ ນັ້ນແລ້ວ

1. ຫມູ່ເພື່ອນນິນທາ,ເພື່ອນນິນທາສະແດງວ່າເຮົາຕ້ອງມີສິ່ງໃດສິ່ງຫນຶ່ງທີ່ດີເປັນພິເສດຈັກຢ່າງ

ຈົນຫມູ່ອິດສາ ແບບນີ້ເຮົາຫນ້າຈະພູມໃຈໃນຕົວເອງແທນທີ່ຈະໄປຄຽດຫລືຊັງຫມູ່ຄົນນັ້ນ ເວົ້າແບບງ່າຍໆວ່າເຂົາບໍ່ມີຈຸດເດັ່ນຄືເຮົາເຂົາຈຶ່ງນິນທາ.

2.ຫມູ່ຫັກຫລັງ (ກະເຈັບແຫລະເນາະ555555) ບໍ່ເປັນຫຍັງດອກ ຂໍກັນກິນຍັງຫລາຍກວ່ານີ້ ແຕ່ຫນ້າສົງສານເຂົາເພາະນິໄສແບບນີ້

ຄົງຈະເຮັດໃຫ້ເຂົາເສຍຫມູ່ໄປຫມົດທຸກຄົນໃນບໍ່ຊ້າ ເພາະບໍ່ມີໃຜດອກທີ່ຈະໄວ້ໃຈຄົນທີ່ຫັກຫລັງ.

3.ຊ່ອຍຫມູ່ຢ່າງເອົາເປັນເອົາຕາຍ ແຕ່ຫມູ່ຍັງຄິດຮ້າຍກັບເຮົາອີກ ເຮິ! ຈົ່ງຄິດວ່າຊ່ວຍເສືອທີ່ຕົກນ້ຳໃຫ້ລອດຕາຍຈັກໂຕຫນຶ່ງກໍ່ແລ້ວກັນ

ເສືອນີ້ເຖິງເຮົາຈະຊ່ວຍມັນ ແຕ່ຖ້າເຮົາເຂົ້າໃກ້ມັນມັນກໍ່ອາດກັດເຮົາ ຄົງປ່ອຍໃຫ້ມັນເຂົ້າປ່າໄປຈະດີກວ່າ. ຫມູ່ຄົນນີ້ກໍ່ເຊັ່ນກັນ ທີ່ແລ້ວມາຖືວ່າເປັນການຊ່ວຍເອົາບຸນກໍ່ແລ້ວກັນ

ແຕ່ເທື່ອຫນ້າຄົງບໍ່ຊ່ວຍແລ້ວລະ ປັບປຸງຕົນເອງໃຫ້ນິໄສດີກວ່ານີ້ກ່ອນແລ້ວຄ່ອຍວ່າກັນໃຫມ່.

4. ອົກຫັກອີກແລ້ວ ບໍ່ເປັນຫຍັງໃດ້ຮຽນຮູ້ຊີວິດ ແລະຍັງເປັນການພິສູດສັດຈະທຳອີກຄັ້ງຫນຶ່ງ ວ່າຄົນທີ່ຮັກແທ້ນັ້ນຄືແມ່ເຮົາ ຂໍແຕ່ໃຫ້ປັບປຸງໂຕເອງໃຫ້ດີໆ

ຂຶ້ນອີກຈັກຫນ່ອຍ ກໍ່ຄົງມີຄົນໃຫ່ມາຮັກເຮົາເອງ.

5. ຮູ້ສຶກວ່າຕົນເອງໂງ່  ຖືກຄົນອື່ນຫລອກລວງເປັນປະຈຳ ການຖືກຕົວະ ຫລື ຖືກຫລອກລວງບໍ່ໃດ້ຫມາຍຄວາມວ່າເຮົາເປັນຄົນໂງ່

ແຕ່ເປັນຄົນທີ່ຈິງຈັງ ແລະ ຈິງຈັງກັບຄົນອື່ນ ແຕ່ຖ້າມາຄິດເບິ່ງແລ້ວ ການຄິດຫລືເຮັດແບບຄົນໂງ່ໆ ຍັງດີກວ່າການເຮັດ ແລະ ຄິດວ່າຕົນເອງເປັນຄົນສະຫລາດ

ເພາະເພິ່ນເວົ້າວ່າ ຄົນສະຫລາດຄືຄົນທີ່ຮູ້ວ່າຕົນເອາເປັນຄົນໂງ່.

ຖ້າທ່ານຮູ້ຈັກໃຊ້ເວລາ                          ຊີວິດຄົງມີຄ່າກວ່ານີ້

ຖ້າທ່ານກິນຢູ່ເທົ່າທີ່ມີ                           ທ່ານຈະເປັນເສດຖີເງິນກູ້

ຖ້າທ່ານມົ້ວອະບາຍຍະມຸກ                    ທ່ານຈະພົບຄວາມທຸກບັ້ນປາຍ

ຖ້າຫູເບົາຕາມເຂົາວ່າ                            ຈະມີນ້ຳຕາຕົກພາຍຫລັງ

ຖ້າເວົ້າແບບບໍ່ຄິດ                                 ເທົ່າກັບພົ່ນພິດໃສ່ຄົນອື່ນ

ຖ້າຈິງຈັງກັບໂລກເກີນໄປ                      ທ່ານຈະຕາຍເພາະຄວາມເສົ້າ

ຖ້າຕ້ອງການອິດສະຫຼະ                        ໃຫ້ພະຍາຍາມຊະນະໃຈໂຕເອງ

ຖ້າບໍ່ຮູ້ຈັກຄວາມທຸກ                             ຈະຮູ້ຄວາມສຸກໄດ້ຈັ່ງໃດ

ຖ້າຫາຄວາມສຸກຈາກຄວາມມົວເມົາ        ທ່ານກຳລັງຈັບເງົາໃນແວ່ນ

ຖ້າຢາກເປັນຄົນຮັ່ງມີ                            ຢ່າເປັນຄົນດີແຕ່ຈ່າຍ

ຖ້າຢາກສະບາຍ                                  ຢ່າເບື່ອຫນ່າຍຄວາມພຽນ

ຖ້າຢາກເປັນຄົນນຳສະໄຫມ                 ຢ່າທຳລາຍວັດທະນະທຳ

ຖ້າຢາກເປັນຄົນມີກຽດ                        ຢ່າຢຽບຫຍາມຄົນອື່ນ

ຖ້າຢາກມີຄວາມຮູ້                              ຢ່າລົບລູ່ອາຈານ

ຖ້າຢາກຫາຄວາມສຳລານ                  ຢ່າລ້າງຜານສົມບັດ

ຖ້າຢາກມີອຳນາດ                             ຢ່າຂາດຄວາມຍຸດຕິທຳ

ຖ້າຢາກເປັນຄົນດັງ                           ຢ່າຫວັງຄວາມສະຫງົບ

ຢ່າພະຍາຍາມເຮັດໃຫ້ໃຈຄົນອື່ນໃຫ້ເປັນຄືໃຈເຮົາ      ເພາະເຮົາເອງກໍຍັງເຮັດໃຫ້ເປັນຄືໃຈຄົນອື່ນບໍ່ໃດ້ຫັ້ນເດ!