Tsunami (ຊຶນະມິ) ມາຈາກພາສາຍີ່ປຸ່ນ ມີຄວາມໝາຍວ່າຄື້ນຂະໜາດໃຫຍ່ ຫຼື ຄື້ນຍັກ

ຊຶນະມິ ເກີດຂຶ້ນໄດ້ຈັ່ງໃດ? ຄົງອາດຈະຍັງເປັນຂໍ້ກັງຂາຂອງຫຼາຍທ່ານ. ຂະພະເຈົ້າຈະສະຫຼຸບໂດຍຫຍໍ້ ດັ່ງນີ້:

ສາຍເຫດທີ່ພາໃຫ້ເກີດຄື້ນຊຶນະມິ ມີດັ່ງນີ້:

1. ເກີດຈາກແຜ່ນດິນໃຫວ ໃນທະເລຫຼື ມະຫາສະໝຸດ (ສາຍເຫດຕົ້ນຕໍ)

ຖ້າເກີດແຜ່ນດິນໃຫວບໍລິເວນທີ່ເປັນແຜ່ນທະວີບຈະບໍ່ເກີດຄື້ນຊຶນະມິ

1. ເກີດຈາກແຜ່ນດິນຖະຫຫຼົ່ມລົງໃນທະເລ ຫຼື ມະຫາສະໝຸດ (ມີໜ້ອຍ)
2. ເກີດຈາກການທົດລອງລະເບີດນິວເຄລຍໃນທະເລ ຫຼື ມະຫາສະໝຸດ (ມີໜ້ອຍ)
3. ມີລູກອຸກາບາດທີ່ມາຈາກນອກໂລກ ຕົກລົງໃນທະເລ ຫຼື ມະຫາສະໝຸດ (ມີໜ້ອຍ ເກືອບບໍ່ມີ)

ແຜ່ນດິນໃຫວໃນທະເລແບບໃດ? ຈິ່ງພາເກີດຄື້ນຊຶນະມິ:

ເປັນແຜ່ນດິນໃຫວທີເກີດການເຄື່ອນຕົວຂອງເປືອກໂລກ ທີ່ເຄື່ອນທີ່ຕາມລວງຕັ້ງ ດັ່ງຮູບ1 ( ຖ້າແຜ່ນເປືອກໂລກເຄືອນທີ່ຕາມລວງນອນຈະບໍ່ເກີດຄື້ນຊຶນະມິ). ເລື່ອງແຜ່ນດິນໃຫວຂະພະເຈົ້າໄດ້ຂຽນໃນໄດອະຣີກ່ອນໜ້ານີ້ແລ້ວ

ຮູບ1

ຄວາມສູງຂອງຄື້ນຊຶນະມິ ຫຼື ພະລັງງານທີ່ກະທົບໃສ່ຝັ່ງ ຂຶ້ນກັບ:

1. ຂະໜາດຂອງແຜ່ນດິນໃຫວ
2. ຄວາມຊັນຂອງການເຄື່ອນຕົວຂອງເປືອກໂລກ ຖ້າມັນເຄື່ອນທີ່ຕາມລວງຕັ້ງ ຈະເກີດຄື້ນຂະ ໜາດແຮງກວ່າ ມັນເຄື່ອນຕາມລວງເນີ້ງ
3. ໄລຍະຫ່າງແຕ່ຈຸດເກີດຄື້ນຫາແຄມຝັ່ງ  ຖ້າເກີດຢູ່ໄກຝັ່ງພະລັງງານຂອງຄື້ນກໍຫຼຸດລົງ ກໍຄືຄື້ນນ້ຳທົວໄປ (ຄວາມຈິງມີສູດຄິດໄລ່) ຖ້າເກີດຢູ່ໄກ້ຝັ່ງມັນຈະສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຫຼາຍກວ່າ
4. ຄື້ນສິນະມິຂຶ້ນຝັ່ງໄດ້ໄກສຸດປະມານ 2 ກິໂລແມັດ ເພາະສະນັ້ນ ຖ້າຜູ້ໃດມີເຮືອນໄກແຄມຝັ່ງເກີນສອງກິໂລແມັດ ຍູທ່າງນອນກອດເມຍໂດຍບໍ່ຕ້ອງກັງວົນ

ລັກສະນະຂອງຄື້ນທີ່ເຄືອນທີ່ບໍລິເວນໄກ້ຝັ່ງ

ບໍລິເວນນ້ຳເລິກ ຄື້ນມີຄວາມສູງໜ້ອຍກວ່າ ຄື້ນທີ່ບໍລິເວນນ້ຳຕື້ນ ດັ່ງຮູບ 2   . ສູດການພົວພັນລະຫວ່າງ ຄວາມຍາວຄື້ນແລະຄວາມສູງຂອງຄື້ນ. ຄວາມຍາວຄື້ນຫລາຍ ແລະ ລວງສູງໜ້ອຍ (ຢູ່ບໍລິເວນນ້ຳເລິກ) ສວ່ນ ຄວາມຍາວຄື້ນໜ້ອຍ ແລະຄວາມສູງຂອງຄື້ນຫຼາຍ (ຢູ່ບໍລິເວນນ້ຳຕຶ້ນ) ດັ່ງຮູບ 2 ເຊິ່ງກໍອີງຕາມກົດເກນຮັກສາພະລັງງານນັ້ນເອງ. ຕົວຢ່າງ ເມື່່ອເກີດຄື້ນຊຶນະມິ ທີ່ບໍລິເວນໝູ່ ເກາະສຸມາດຕາ, ທະເລອັນດາມັນ ປີ 2004 ບັນດາເຮືອລົບຂອງອະເມລິກາທີ່ຈອດຢູ່ກາງມະຫາສະໝຸດປອດໄພ ແຕ່ລຳທີ່ຈອດຢູ່ແຄມຝັ່ງຖືກຄື້ນຊັດເຂົ້າຝັ່ງ ແລະ ເສຍຫາຍຢ່າງໜັກ

ຮູບ2

ຢູ່ລາວມີໂອກາດເກີດຊຶນະມິບໍ?

ບໍ່ເກີດແນ່ນອນ ເພາະວ່າ ລາວບໍ່ຕິດທະເລ ຖ້າສົມມຸດມັນເກີດຝັ່ງທະເລຫວຽດນາມ ມັນຄົງບໍ່ສາມາດຂ້າມສາຍພູຫຼວງໄດ້ຢ່າງແນ່ນອນ

ວັນທີ 11 /3/2011 ໄດ້ເກີດແຜ່ນດິນໃຫວຂະໜາດ 8,9 ຣິກເຕີ ກໍໃຫ້ເກີດຄື້ນຊິນະມິຂະໜາດໃຫຍ່ກະທົບຊາຍຝັ່ງຂອງປະເທດຍີ່ປຸ່ນ (NEAR THE EAST COAST OF HONSHU, JAPAN) ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງໜັກ ເຫດຜົນ ດັ່ງຂໍ້ 1-3 ຂ້າງເທິງ  ແຕ່ສິ່ງສຳຄັນຄືເກີດໄກ້ໆ ກັບແຄມຝັ່ງດັ່ງນັ້ນມັນຈຶ່ງມີພະລັງມະຫາສານ ແລະ ເຂົ້າຈູ່ໂຈມຢ່າງໄວ ເຖິງແມ່ນວ່າປະເທດຍີ່ປຸ່ນມີລະບົບເຕືອນໄພທີ່ທັນສະໃໝ ລະດັບຕົ້ນໆຂອງໂລກກໍຕາມ.

ລາຍລະອຽດທ່ານສາມາດຕິດຕາມເລື່ອງແຜ່ນດິນໃຫວໄດ້ຈາກເວັບໄຊhttp://earthquake.usgs.gov/earthquakes/recenteqsww/Quakes/quakes_all.php

ຈາກຂໍ້ມູນນີ້ທ່ານສັງເກດເຫັນບໍ່ ວ່າມີຄື້ນແຜ່ນດິນໃຫວທີ່ເກີດຕາມມາ (After Shock) ຫຼາຍໆໆຄັ້ງ ປະມານ 15 ຄັ້ງ ທັງໃນທະເລ ແລະ ເທິງໜ້າດິນ