ຄຸນສົມບັດຂອງນັກເວົ້າທີ່ດີ

໑. ຄິດໃຫ້ຮອບຄອບ.

໒. ຊອບດ້ວຍຖ້ອຍຄຳ

໓. ຈຳສິ່ງທີ່ເປັນສາຣະ.

໔. ເສີມທັກສະດ້ວຍຄາຣົມ

໔. ຜສົມດ້ວຍຕົວຢ່າງ.

໖. ກະຈ່າງດວຍເຫດຜົນ.

໗. ແຍບຄາຍດ້ວຍກົນລະວິທິ

໘. ມີມະນຸດສັມພັນ.

໙. ຈົບແລ້ວປະທັບໃຈ.

໑໐. ບໍ່ຍິນດີຫຼົງໄຫຼໃນຍ້ອງ।

1. ຮຽນດ້ວຍຄວາມຮັກ

2. ຮຽນດ້ວຍຄວາມພຽນ

3. ຮຽນດ້ວຍຄວາມອຸທິດຕົນ

4. ຮຽນດ້ວຍການວິເຄາະວິຈານ(ຄົ້ນຄິດ) ຫລື ໃຊ້ປັນຍາ

• ພື້ນຖານ ທິດສະດີການຜະລິດ
  
  
  • ປັດໃຈການຜະລິດ
  
  
  • ເສັ້ນໂຄ້ງການຜະລິດລວມ, ເສັ້ນໂຄ້ງການຜະລິດສະເຫຼ່ຍ ເສັ້ນໂຄ້ງຂອບເຂດການຜະລິດ
  
  
  • ຂອບເຂດຜະລິດທະພາບ


• ຂອບເຂດຄວາມອາດສາມາດຜະລິດ
  
  
  
  • ສາມາດຜະລິດຫຍັງໄດ້ແດ່ ຈາກ ປັດໃຈການຜະລິດທີ່ມີຢູ່


• ຕຳລາການຜະລິດ
  
  
  
  • ປັດໃຈການຜະລິດ
  
  
  • ລຳດັບຂັ້ນ ໃນ ການຜະລິດ
  
  
  • ການເຄື່ອນຍ້າຍ ໃນ ຕຳລາການຜະລິດ


• ທິດສະດີຕົ້ນທຶນ
  
  
  
  • ບັນດາ ຕົ້ນທຶນຕ່າງໆ
    
    
    
    • ຕົ້ນທຶນໂອກາດ
    
    
    • ຕົ້ນທຶນການຂົນສົ່ງ
    
    
    • ຂອບເຂດຕົ້ນທຶນ
    • 
      


• ເສດຖະການສຸມ


• ເສດຖະຂະໜາດ


• ເສດຖະຂອບເຂດ


• ການຈັດແບ່ງປັດໃຈການຜະລິດທີ່ໃຫ້ຜະລິດຕະພາບສູງສຸດ
  
  
  
  • ຄວາມຍືດຍຸ່ນຂອງຜົນຜະລິດຕໍ່ຕົ້ນທຶນປັດໃຈ
  
  
  • ຂອບເຂດລາຍໄດ້ການຜະລິດ
  
  
  • ຂອບເຂດຕົ້ນທຶນຊັບພະຍາກອນ


• ການກຳນົດລາຄາ


• ການໂອນລາຄາ
  
  
  
  • ການຊື້ຂາຍພາຍໃນ ວິສາຫະກິດ ໃດໜຶ່ງ


• ການກຳນົດລາຄາຮ່ວມ
  
  
  
  • ການກຳນົດລາຄາ ໃນ ກໍລະນີທີ່ສອງຜະລິດຕະພັນ ມີ ການພົວພັນກັນ


• ການຈຳແນກລາຄາ
  
  
  
  • ການກຳນົດລາຄາທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ຕໍ່ ຜູ້ຊື້ທີ່ແຕກຕ່າງກັນ

1.ສັດຕູຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນຕົວເອງ.

   2.ໂງ່ຈະຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນຂີ້ຕົວະ. 

   3.ປາລາໄຊຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນອວດຕົວ.

   4.ໜ້າອັບອ່າຍທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນອິດສາ.

   5.ຜິດພາດຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນເຮັດສູນເສຍຕົວເອງ.

   6.ໂທດກຳຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນເນລະຄູນ. 

   7.ໜ້າອີ່ຕົນສົງສານຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນພັດພາກຈາກໄປ.

   8.ໜ້ານັບຖືຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນຮູ້ລຸກຂຶ້ນພາຍຫຼັງພະລາດລົ້ມ.

   9.ຫາຍຍານະຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນສິ້ນຄວາມຫວັງ.

   10.ຊັບສົມບັດຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນສຸຂະພາບ ແລະມັນສະໝອງ.

   11. ໜີ້ສິນທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນນ້ຳໃຈ.

   12. ຂອງຂວັນທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນການໃຫ້ອະໄພ.

   13. ການພິດພາດທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນຂາດຄວາມຮູ້.

   14.ໂອບອ້ອມອາລີຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຊີວິດແມ່ນໃຫ້ທິດທາງ ແລະແຜນການ.

  ມີຫຼາຍຄົນທີ່​ເວົ້າ​ວ່າ​ຖ້າ​ຍາກ​ມີ​ຊີວິດ​ທີ່​ດີ​ໃນ​ອະນາຄົດ,ຍາກ​ມີໜ້າທີ່​ການ​ງານ​ທີ່​ດີ​ຕ້ອງ​ຮຽນ​ໃຫ້​ສູງໆນັ້ນ​ເປັນ​ສິ່ງ​ຖືກຕ້ອງ​ແຕ່​ສຸດ​ແຕ່...​ສຳລັບ​ຄົນທີ່​ບໍ່​ໄດ້ຮຽນ​ເດ​? ຜູ້​ທີ່ຮຽນບໍ່ຈົບ​ຮອດ​ວິທະຍາ​ໄລ​ເດ​ຈະ​ມີ​ໂອກາດ​ໄດ້​ມີ​ຊີວິດ​ທີ່​ດີ​ມີໜ້າທີ່​ການງານ​ແລະໜ້າຕາ​ໃນ​ສັງຄົ​ມບໍ?ຄຳ​ຕອບ​ອາດ​ຈະ​ ບໍ່ຖືກຕ້ອງ​ສະ​ເໝີ​ໄປສະນັ້ນ​ເຮົາ​ລອງ​ມາ​ເບິ່ງ​ຜູ້ ​ທີ່​ເປັນ​ມະຫາ​ເສດ​ຖີ​ໃນ​ປະຈຸ​ບັນ​ນີ້​ວ່າ​ເຂົາ​ມີ​ລະດັບ​ການ​ສຶກສາລະ​ດັບ​ ໃດ​ເປັນ​ຫຍັງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ຈິ່ງ​ສາມາດ​ກາຍ​ມາ​ເປັນ​ມະຫາ​ເສ​ດຖີອັນ​ດັບ​ໂລກ​ ໄດ້​​ເຊິ່ງມີ​ບາງ​ຄົນຮຽນບໍ່ຈົບ​ວິທະຍາ​ໄລ​ແລະ​ບາງ​ຄົນ​ບໍ່​ເຄີຍ​ເຂົ້າຮຽນ​ໃນ ​ວິທະຍາ​ໄລ​ດ້ວຍ​ຊ້ຳ,ສະ ນັ້ນ ຂ້າພະ​ເຈົ້າຈິ່ງ​ຂຽນບົດ​ຄວາມ​ນີ້​ຂຶ້ນມາເພື່ອ​ເປັນ​ແຮງບັນດານ​ໃຈ​ໃຫ້​ກັບ​ຜູ້​ທີ່​ນ້ອຍ​ໃຈ​ໃນ​ລະດັບ​ການ​ສຶກສາ​ຂອງ​ຕົນ​ເອງ​:

- Paul Allen ພອລ ​ແອ​ລ​ເລນ ຜູ້​ກໍ່ຕັ້ງ​ແລະ​ປັນ​ຜູ້​ບໍລິ​ຫານ​ຝ່າຍ​ເຕັກນິກ ຂອງ​ບໍລິສັດ ​ໄມ​ໂຄ​ຊັອບ,ລະດັບ​ການ​ສຶກສາ: ຮຽນບໍ່ຈົບ​ມະຫາວິທະຍາ​ໄລ ລາ​ອອກ​ຫຼັງຈາກ​ຮຽນ​ໄດ້​ພຽງ ສອງ​ປີ​ໂດຍ​ຕໍ່ມາ​ໄດ້​ຮ່ວມ​ກັບ ​ບິ​ວ​ເກດ​ Bill Gates ໃນ​ການກໍ່ຕັ້ງ ບໍລິສັດ ​ໄມ​ໂຄ​ຊັອບ,

- Maverick Carter ​ແມ​ເວີຣິກ ຊາດ​ເຕີ ​ເປັນ​ປະ​ທານ​ບໍລິຫານ ບໍລິສັດ LRMR Innovative Marketing & Branding ​ເຊິ່ງ​ເຮັດ​ທຸ​ລະ​ກິດ​ກ່ຽວກັບ​ການ​ຕະຫຼາດ​ແລະ​ການ​ໂຄສະນາ ລະດັບ​ການ​ສຶກສາ ຮຽນບໍ່ຈົບ​ມະຫາວິທະຍາ​ໄລ, ລາ​ອອກ​ຫຼັງຈາກ​ຮຽນ​ໄດ້​ພຽງ ສາມ​ປີ​ເຄິ່ງ

ຄວາມສຳເລັດຂອງຄົນນັ້ນ ເພາະສະນັ້ນ ການຈົບການສຶກສາຈາກມະຫາວິທະຍາໄລ ອາດຈະບໍ່ແມ່ນຄຳຕອບ ແຕ່ຄວາມສຳເລັດນັ້ນມາຈາກການສຶກສາສະເໝີ ເພາະຄວາມຮູ້ມີຢູ່ທົ່ວໄປ ບໍ່ສະເພາະໃນຫ້ອງຮຽນ 4 ຫລ່ຽມເທົ່ານັ້ນ ຖ້າເຮົາເປັນຄົນມັກໃຝ່ຮູ້ ໃຝ່ຮຽນ ຄົ້ນຄ້ວາສຶກສາຢູ່ຕະຫລອດເວລາ ຄວາມສຳເລັດບໍ່ໄກ້ເກີນເອື້ອມ ເປັນກຳລັງໃຈໃຫ້ເດີ

ຈະເລີນພອນຊາວພັນລາວທີ່ໜ້າຮັກ ແລະໜ້າຊັງທຸກຄົນເດີ ມື້ນີ້ຢາກມາບອກ ມາກ່າວກ່ຽວກັບຊີວິດຄົນເຮົາ

ທຸກໆຄົນ ຂພຈ ເຂົ້າໃຈດີວ່າຢາກມີຊີວິດທີ່ມີຄວາມສຸກ ຢາກຮັ່ງ ຢາກມີຢາກຮຽນສູງຢາກມີຄວາມຮູ້ ຢາກໄດ້ຄູ່ຄອງທີ່ດີ

ຢາກໄດ້ລົດງາມໆ ກະວ່າກັນໄປ ແຕ່ໃນເມື່ອຄວາມຢາກມາລຸມເລົ້າຊີວິດແບບນີ້ ເຮົາຊິເຮັດແນວໃດ ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ສິ່ງນັ້ນ

ມາຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງເຮົາ ໂດຍວິທີທີ່ສຸຈະລິດ ຄຳຕອບກະຄືຊິງ່າຍໆທີ່ທຸກຄົນຕອບໄດ້ ຄື ເຮົາຕ້ອງ

ເດີນໄປຕາມເສັ້ນ ເຂັມທິດ ໄປສູ່ສິ່ງນັ້ນໃຫ້ຖືກຈຸດ ເຊັ່ນ ຢາກເປັນນັກຮຽນເກັ່ງ ຕ້ອງດຸໝັ່ນ ອ່ານໜັງສ້ຽນໜັງສື

ໝັ່ນໃຝ່ສະເເຫວງຫາຄວາມຮູ້ ບໍ່ຢຸດຍັ້ງ ຢາກເປັນຄົນຮັ່ງມີ ເຮົາຕ້ອງເປັນຄົນດຸໝັ່ນ ເຮັດວຽກ ເຮັດງານ

ປະຫຍັດມັດທະຫຍັດ ຄົບເພື່ອນທີ່ດີ ລ້ຽງຊີວິດຕາມສົມຄວນແກ່ຖານະ ບໍສຸດໂຕ່ງເກີນໄປ ມີ 10 ໃຊ້ 5 ເກັບອອມເພື່ອຍາມທີ່ຈຳເປັນ

ບໍ່ແມ່ນຢາກຮັ່ງມີ ແຕ່ຂີ້ຄ້ານນອນຈົນໄກ້ຊິເພນ ກະບໍ່ຕື່ນ ວຽກບໍ່ເຮັດ ການບໍ່ສ້າງແບບນີ້ ຜູ້ຂ້າວ່າ ຢາກຮັ່ງມີ ກະຄືຊິໄດ້ແຕ່ຢາກຢູ່ເດີ

ຊີວິດຄົນເຮົາ ເຮົາຕ້ອງກຳໜົດເອງວ່າຈະເດີນໄປທິດທາງໃດ ດັ່ງມີຄຳຄົມທີ່ວ່າ ລິຂິດຟ້າ ຫຼືຈະສູ້ມານະຄົນ ຊີວິດແຕ່ລະຄົນນັ້ນ ບໍ່ມີໃຜຟ້າ ອິນພົມ ຍົມມະລາດໄສດອກມາກຳໜົດ

ເຮົາເອງນີ້ແຫລະກຳໜົດມັນ ມີໜຶ່ງຈິດ 2 ເເຂນ 2 ຂາ ແລະຄວາມມານະພະຍາຍາມ  ນີ້ແຫລະເປັນຕົວຜັກດັນໃຫ້ຊີວິດເຮົາສົດໄສໄດ້ ຄົນລາວເຮົາບາງຄົນເຊື່ອຖືເລື່ອງໂຊກລາງຂອງຂັງ

ເຊື່ອເລື່ອງ ການທຳນາຍທາຍທັກ ໝໍຜີ ໝໍດູ ມາທາຍວ່າເຈົ້າຊີລວຍ ເຈົ້າຊິໄດ້ໂຊກລາບ ສິ່ງນີ້ຖືວ່າເປັນເລື່ອງງົມງາຍສຳຫລັບຄູບາ ເພາະຄູບາມີທັດສະນະຄະຕິ ແຕ່ຕ່າງເລື່ອງແບບນີ້ຢ່າງສິ້ນເຊີງ

ຄົນເຮົາມາທັກທາຍວ່າ ເຮົາຊິລວຍ 10 ປີຂ້າງນັ້ນ ແຕ່ຖ້າເຮົາຂີ້ຖ້ານຖາມວ່າຊິເປັນໄປຕາມເຂົາເວົ້າຢູ່ບໍ່ ຄິດເອົາເດີ ເພາະສະນັ້ນເຊື່ອຕົນເອງ ແລະ ເຫດຜົນຫລາຍທີ່ສຸດເດີ ຮອດເພນແລ້ວ ໄປສັນເພນກ່ອນ ວ່າຊິຂຽນໃຫ້ຈົບເລີຍບໍ່ຈົບຊ້ຳ ດ່ຽວໂອກາດໜ້າມາຂຽນໃຫມ່ ຈະເລີນທຳ

ໄປທັດສະນະສຶກສາ ຢູ່ໂຮງຮຽນເລນູນະຄອນ ຈັງຫວັດນະຄອນພະນົມ ໂຮງຮຽນແຫ່ງນີ້ເປັນໂຮງມໍປາຍ ຕົ້ນ 1 ເຖິງ 6 ເປັນຮຮ ຂອງຮຽນຂອງລັດຖະບານ ມີມາດຕະຖານສູງ

ນັກຮຽນຢູ່ນີ້ ເວົ້າພາສາອັງກິດໄດ້ 80 % ຄູບາແລະໄປທັດສະນະສຶກສາກັບໝູ່ຕອນຮຽນປີ4 ນັກຮຽນທີ່ມາຕ້ອນຮັບເວົ້າພາສາອັງກິດໝົດເລີຍ ພວກອ້າຍນ້ອງເຮົາໄປນຳກັນ ກະພາກັນ

ເມື່ອຍມືພໍສົມຄວນ ເພາະວ່າບໍ່ມີຄົນໃດເວົ້າໄທ ເວົ້າລາວຈັກຄົນ ນັບແຕ່ອາຈານສອນເລີຍ ເພາະເຂົາຮູ້ວ່າພະນັກສຶກສາທີ່ໄປມີແຕ່ເອກອັງກິດ ທັ້ງນັ້ນມີແຕ່ຜູ້ຂ້ານີ້ແຫລະ ເອກການເມືອງ ຄົນດຽວ

ຊະລໍໄປນຳເຂົາຊື່ໆ ເຂົາອີຕົນ ກະເລີຍໃຫ້ຕິດລົດໄປນຳ ເຮີໆ ໂຮງຮຽນເຂົາທັນສະໄຫມສຸດຍອດເລີຍ ຜູ້ຂ້າກະຢາກຮູ້ວ່າການຮຽນການສອນເຂົາເປັນແບບໃດ ກະເລີຍໄປຖາມອາຈານຄົນໜຶ່ງ ກ່ອນຈະຖາມຜູ້ຂ້າຕ້ອງຕັ້ງສະຕິກ່ອນ ເພາະວ່າ

ມາຣະນຸສສະຕິ(ກາຣພິຈາຣະນາ​ກ່ອນ​ຈະ​ຕາຍ ຫຼື​ຕັ້ງສະຕິ​ກ່ອນ​ຕາຍ)

ອຸ​ທຸ​ວັງ ​ໂຂ ​ເມ ຊີ​ວິຕຕັງ ທຸ​ວັງ ມະຣະນັງ ​ເອກັງສິກັງ ອະວັສສັງ ມະ​ຍາ ປະຣິຕັພພັງ ມະຣະນະ ປະຣິ​ໂຍ ສາ​ນັງ ​ເມ​ຊີວິຕຕັງ ມະຣະນະ ປະຕິພັທທັງ ​ເມ​ຊີວິຕຕັງ ມະຣະນະ ທັມ​ໂມມ​ຫິ ມະຣະນັງ ອະນະ​ຕີ​ໂຕ ມະຣະນັງ ພະ​ວິສສະຕິ ຊີວິ​ຕິ​ນທຣີຍັງ ອຸ​ປັຈສິຊຊີ​ສສະຕິ ມະຣະນັງ ມະຣະນັງ ຯ

- ອະທຸ​ວັງ ​ໂຂ ​ເມ ຊີ​ວິຕຕັງ : ຊີວິຕຂອງ​ເຮົາ​ບໍ່​ໝັ້ນຄົງ​ຍືນ​ນານ(ບໍ່​ທ່ຽງ).
- ທຸ​ວັງ ມະຣະນັງ ​ເອກັງ​ສິກັງ : ຄວາມ​ຕາຍ​ເປັນ​ຂອງ​ຈິງ ​ເປັນ​ສິ່ງ​ດຽວ.(ຕ້ອງຕາ​ຍຢ່າງ​ດຽວ).
- ອະວັສສັງ ມະ​ຍາ ປະຣິຕັພພັງ : ​ເຮົາ​ຈັກ​ຕ້ອງຕາ​ຍ​ແນ່ນອນບໍ່​ສາມີ​ໃຜ​ຫຼີກ​ໄດ້.
- ມະຣະນະ ປະຣິ​ໂຍ ສາ​ນັງ ​ເມ​ຊີວິຕຕັງ: ຊີວິຕຂອງ​ເຮົາ​ມີ​ຄວາມ​ຕາຍ​ເປັນ​ທີ່​ສຸດ,
- ມະຣະນະ ປະຕິພັທທັງ ​ເມ​ຊີວິຕຕັງ : ຊີວິຕຂອງ​ເຮົາ​ເນື່ອງ​ດ້ວຍ​ຄວາມ​ຕາຍ,
- ມະຣະນະ ທັມ​ໂມມ​ຫິ ມະຣະນັງ ອະນະ​ຕີ​ໂຕ : ​ເຮົາ​ເປັນ​ຜູ້​ມີ​ຄວາມ​ຕາຍ​ເປັນ​ທັມມະ​ດາ ບໍ່​ລ່ວງ​ພົ້ນຄວາມ​ຕາຍ​ໄປ​ໄດ້.
- ມະຣະນັງ ພະ​ວິສສະຕິ : ຄວາມ​ຕາຍ​ຈັກ​ມີ.
- ຊີວິ​ຕິ​ນທຣີ ຍັງ ອຸ​ປັຈສິຊຊີ​ສສະຕິ :
o ອັນ​ຊີ​ຄື​ຊີຍ໌ວິຕ ອັນ​ວິບັຕຈັກ​ເຂົ້າ​ໄປ​ຕັ​ດ​ສາ,
o ວິນ​ຊີ​ຍ໌ຄື​ຊີວິຕຈັຂາດ ຈັກ​ເຂົ້າ​ໄປ​ຂາດ,
o ຄືຈັກ​ອາສັຍ​ຄວາມ​ພິບັດ ​ແລ້ວ​ຂາດ​ໄປ,
- ມະຣະນັງ ມະຣະນັງ : ຄວາມ​ຕາຍ ຄວາມ​ຕາຍ.
(​ໃຫ້​ຜູ​ຈະ​ເຣີນນັ້ນ ​ແລ​ດູ​ສັຕວ໌ັທັງຫຼາຍ ທີ່​ຕາຍ​ແລ້ວ ຕາຍ​ແລ້ວ​ນະ​ທີ່​ນັ້ນ, ນຶກ​ເຖິງ​ຄວາມ​ຕາຍ​ຂອງ​ສັຕວ໌ທີ່​ມີ​ສົມບັຕ ຕົນ​ເຄີຍ​ເຫັນ​ແລ້ວຕາຍ​ໄປ​ເປັນ​ອາຣົມມ໌ ປະກອບ​ສະຕິ​ດ້ວຍ, ສັງ​ເວ​ຊດ້ວຍ, ຍານ​ທີ່​ຮອບ​ຮູ້​ໃນ​ໂຍນິ​ໂສ​ມະນະ​ສິກາຣ, ຄວາມ​ທຳ​ຈິຕ​ໃຫ້​ເປັນ​ໄປ​ວ່າ: “ອະ​ທຸ​ວັງ ​ໂຂ ​ເມ ​ຊີວິຕຕັງ” ​ເປັນຕົ້ນນັ້ນ ​ເທີ້ນ.
- ຂ້າ​ກໍ​ຕາຍ, ບໍ່​ຂ້າ​ກໍ​ຕາຍ, ສັ​ຕວ໌ທັງຫຼາຍ​ເອີຍ ຈົ່ງ​ຢ່າ​ຂ້າ​ກັນ.
- ນັ່ງ​ຢູ່ກໍ​ຕາຍ, ນອນຢູ່​ກໍ​ຕາຍ, ສັຕວ໌ທັງຫຼາຍ​ເອີຍ​ຈົ່ງ​ມີ​ສະຕິ.
- ຄວາມ​ຕາຍ​ນັ້ນທ່ຽງ​ແທ້​ແນ່ນອນ.
- ຢ່າ​ໄດ້​ມົວ​ເມົາ​ປະມາ​ຖ​ໃນ​ກຸສົລທັມ.
- ຄວາມ​ປະ​ມາ​ຖ​ເປັນ​ທາງ​ແຫ່ງ​ຄວາມ​ຕາຍ.
- ຄວາມບໍ່​ປະມາ​ຖ ​ເປັນ​ທາງ​ແຫ່ງຄວາມ​ບໍ່​ຕາຍ,
ອັນວ່າ​ຄວາມ​ຕາຍ​ນີ້ ​ ແຂວນ​ຄໍ​ທຸ​ກບາດ​ຢ່າງ
- ຕື່ນ​ມື້​ເຊົ້າ ​ ເຫັນ​ໜ້າ​ຈຶ່ງ​ວ່າ​ຍັງ
- ອັນວ່າ​ຄົນ​ເຮົາ​ນີ້ ຢ່າ​ຫຼົງ​ຕົວ​ມົວ​ປະໝາດ
- ດີ​ຊົ່ວ​ສອງ​ສິ່ງ​ນີ້ ຕາມ​ຕື້​ຕໍ່​ເຮົາ
- ​ແມ່ນວ່າ​ເນົາ​ຊາຕນີ້ ຫຼື​ວ່າ​ໂລກ​​ແດນ​ໃດ
- ຊົ່ວ​ດີ​ຕາມ​ຕົນ​ເຮົາ ສ​່​ົງ​ໄປ​ໃຫ້​ເຖິງ​ບັ້ນ
- ມີ​ດີ​​ແລ້ວ ຢ່າ​ຫຼົງ​ດີ​ຈົນ​ລືມ​ຊົ່ວ
- ຄັນວ່າ​ມີ​ຊົ່ວ​ແລ້ວ ຢ່າງ​ໄປ​ຢ້ານ​ວ່າ​ບໍ່​ດີ ທ່ານ​ເອີຍ.

ມະນຸດທຸກຍຸກທຸກສະໄໝ ເມື່ອບໍ່ມີຄວາມໝັ້ນໃຈ ຜະສົມກັບປັນຍາຄວາມຮູ້ບໍ່ເທົ່າທັນກັບບັນຫາເມື່ອໃດ ມັກຈະເປັນທາດຂອງບັນຫາ ຫຼືບຸກຄົນທີ່ມີພະລັງທາງສະຕິປັນຍາເໜືອກວ່າສະເໝີໄປ.

ເຫດການ ເຣື່ອງລາວ ຂ່າວຄາວຕ່າງໆທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນສັງຄົມບ້ານເມືອງເຮົາ ທັງທີ່ເປັນເຣື່ອງດີ ແລະເຣື່ອງບໍ່ດີ, ເປັນເລື່ອງຈິງຫຼືບໍ່ຈິງ, ລ້ວນແຕ່ເປັນທີ່ສ້າງຄວາມສົນໃຈໃຫ້ແກ່ສັງຄົມ ແລະໄດ້ແຜ່ຂະຫຍາຍໄປຢ່າງ ໄວວາ ຈົນເຮັດໃຫ້ວົງການຂ່າວສານ ຫຼືສື່ສານ ທີ່ມີເຄື່ອງມືທີ່ທັນສະໄໝກວ່າແຕ່ເກົ່າກ່ອນນັ້ນ ຕ້ອງຕາມຫຼັງທຸກໆຄັ້ງ.

ຂ່າວຄາວດີໆ ຈິງແທ້ແນ່ນອນນັ້ນ ບາງຄັ້ງອາດບໍ່ດັງ ແລະບໍ່ເດັ່ນ ບໍ່ເປັນທີ່ໜ້າສົນໃຈກວ່າ ຂ່າວທີ່ ຂ່າວຄາວທີ່ບໍ່ຈິງສາດ້ວຍຊຳ້, ອັນນີ້ມັນກະວັດຜົນວ່າສັງຄົມນັ້ນໆ ຕົກຢູ່ໃນສະພາບເວດລ້ອມແລະຍອມຮັບເອົາແຕ່ສິ່ງ ທີ່ໄຮ້ສາຣະໜ້າສົງສານ, ສາມາດມອງເຫັນພື້ນຖານຈິດຈາຣິດອັນເປັນພື້ນຖານແປກປອມຂອງສັງຄົມໄດ້ໂດຍແທ້.

ຄວາມຈິງແລ້ວໃນໄລຍະປຕ່ປີ ໑໙໙໖ ເປັນຕົ້ນມາຂ່າວຄາວທີ່ດີ, ຈິງແທ້ແນ່ນອນ ຖືກຕ້ອງ ແລະເປັນທີ່ຍອມຮັບຂອງທາງການ ສາມາດພິສູດ ແລະອະທິບາຍດ້ວຍເຫດດ້ວຍຜົນໄດ້ນັ້ນ ໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນສັງຄົມບ້ານ ເມືອງເຮົາທົ່ວປະເທດ ເຊັ່ນ ຕົວຢ່າງ ຂ່າວຄາວການພົບຂຸດພົບພຣະພຸດທະຮູບທອງ, ຄຳ ແລະວັດຖຸມີຄ່າ ທີ່ບໍຣິເວນ ໂສກປ່າຫຼວງແລະອື່ນໆ ເລື້ອຍໆມາຈົນເຖິງປີ ໒໐໐໔ ການຄົ້ນພົບພຣະພຸດທະຮູບ ທີ່ຖຳ້ປາຝາ ເມືອງມະຫາໄຊ ແຂວງ ຄຳມ່ວນ, ການຂຸດຄົ້ນພົບເຄື່ອງຄຳ້ຂອງຄູນໃນຫຼາຍໆແຫ່ງທົ່ວປະເທດ ຈົນມາເຖິງປີ ໒໐໐໗-໐໘ ໄດ້ມີການຂຸດພົບຊາກກຳແພງວັງ ແລະຫຼັກວຽງ ທີ່ຖນົນໝາຍເລກໜຶ່ງການນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຕົ້ນປີ ໒໐໐໘ ທີ່ແຂວງສະຫວັນນະເຂດນັ້ນ ກໍໄດ້ຂຸດພົບຫຼາຍຢ່າງໂດຍສະເພາະແມ່ນ ຂ່າວການຂຸດພົບຄ້ອງບັ້ງຣຸ່ນໜຶ່ງ ທີ່ບໍ່ຄຳເຊ ໂປນ ແລະຂ່າວທີ່ສົນໃຈ ແລະຮືຮາກັນທີ່ສຸດນັ້ນແມ່ນການພົບວັດຖຸມີຄ່າ ຫຼາຍກວ່າຮ້ອຍສິ້ນທີ່ບ້ານໜອງເຮືອທອງ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ສ່ວນທີ່ຊ່າລືທາງວິຊາການ ແລະເປັນທີ່ໜ້າສົນໃຈທີ່ສຸດໃນຕ່າງປະເທດນັ້ນ ແມ່ນການອ່ານພົບ ອັກສອນລາວທີ່ມີອາຍຸເກົ່າແກ່ ທີ່ສຸດໃນວັດວິຊຸນນະຣາດ ແຂວງຫຼວງພຣະບາງນັ້ນ​, ຂ່າວທຸກຂ່າວທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງ ນັ້ນລ້ວນແຕ່ເປັນຂອງຈິງ ແລະດັ່ງດັງໄປທົ່ວໂລກ ເປັນສິ່ງທີ່ໜ້າພາກພູມໃຈໃຫ້ແກ່ປະເທດຊາດບ້ານເມືອງລາວເຮົາ ຢ່າງຍິ່ງ.

ນອກຈາກຂ່າວທີ່ດີນັ້ນແລ້ວຍັງມີສິ່ງທີ່ແຝງມານັ້ນ ຍັງມີຂ່າວອັນບໍ່ສົມມາພາຄວນ ແລະບໍ່ຖືກບໍ່ຕ້ອງ ທັງທີ່ບໍ່ມີມູນຄວາມຈິງ ແລະເຖິງມີມູນຄວາມຈິງ ແຕ່ເປັນສິ່ງຫຼອກລວງແອບແຝງເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງຄົນບາງກຸ່ມ ຫວັງຫຼອກລວງ ຫາປະໂຫຍດ ແລະທຳລາຍຊື່ສຽງຂອງບ້ານເມືອງລາວນັ້ນກໍມີມາໃຫ້ເຫັນ ເຊັ່ນກໍຣະນີ ຂ່າວສອງສາມ ຂ່າວເມື່ອງປີກາຍ ເຊັ່ນ ພຣະແກ້ວມໍຣະກົດກັບລາວ ທີ່ບ້ານໜຶ່ງແຖວບໍ່ໂອ, ຄວາຍປາກເປັນ ແລະຄົງຂັງທີ່ແຖວບ້ານ ອ່າງສັມປັນນາ, ພຣະຮ້ອງໃຫ້ທີ່ແຖວບ້ານເມືອງນ້ອຍ ເມືອງໄຊເຊດຖາ ແລະຂ່າວຫຼ້າສຸດ ແລະກຳລັງເປັນທີ່ສົນໃຈ ຂອງຄົນທົ່ວໄປນັ້ນແມ່ນ ພຣະຟູນຳ້ ທີ່ບ້ານເປັ້ງ ເມືອງຫາດຊາຍຟອງ ຂ່າວນີ້ໄດ້ສ້າງຄວາມໂກລາຫົນ ແລະສົນໃຈ ແກ່ສັງຄົມບໍ່ແມ່ນຂອງໜ້ອຍ ແຕ່ຄວາມຈິງກໍບໍ່ໜີຄວາມຈິງ ຂ່າວຄາວຫຼັງສຸດເຫດການທັງຫຼາຍທີ່ກ່າວມານັ້ນ ສັງຄົມຮູ້ ນຳຫຼັງວ່າ “ເປັນຂ່າວຫຼອກລວງ”, ຂ່າວເຫຼົ່ານີ້ ອາດຈະທຳລາຍຄວາມໜ້າເຊື່ອຖືຂ່າວທີ່ເປັນຈິງນັ້ນໄດ້.

ຄວາມຈິງແລ້ວຂ່າວນັ້ນ ມັນເປັນສິ່ງຈຳເປັນແກ່ມະນຸດທີ່ສຸດ ເປັນປັດໄຈໜຶ່ງທີ່ຈຳເປັນໃນທຸກຍຸກທຸກສະໄໝ ຍິ່ງ ໃນສັງຄົມປັດຈຸບັນນີ້ ເປັນສັງຄົມທັນສະໄໝໂລກກວ້າງ ແຕ່ແນວຄິດສັງຄົມແຄບ ມະນຸດໃນສັງຄົມຍິ່ງຕ້ອງການຂ່າວ ສານທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະທັນສະໄໝ, ທັງນີ້ທັງນັ້ນ ຜູ້ບໍ່ລິໂພກຂ່າວເອງ ກໍຕ້ອງທັນສະໄໝກວ່າ ຄືມີແນວຄິດທີ່ທັນສະໄໝ ຮູ້້ແທ້, ຮູ້ຈິງ, ຮູ້ທັນ ແລະເຂົ້າໃຈຖືກຕໍ່ເຫດການ ແລະຂ່າວຄາວທຸກຂ່າວທີ່ເກີດຂຶ້ນນັ້ນ, ຫາກຜູ້ບໍລິໂພກຂ່າວ ພຽງ ແຕ່ຮູ້ຮັບຮູ້ຂ່າວ ແລະບໍ່ໄຈ້ແຍກໄດ້ວ່າ ຂ່າວໃດຖືກ ຂ່າວໃດບໍ່ຖືກ ລັກສະນະເຊັ່ນນີ້ ເຂົາຮຽກວ່າ “ສັງຄົມມຸງຄຸນຕື່ນ ຂ່າວ” ຍ່ອມສ້າງຄວາມເສັຍຫາຍ ແລະສ້າງຜົນກະທົບຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງຊີວິດຕົນ ສັງຄົມ ແລະປະເທດ ຊາດ ແນ່ນອນ.

ໃນສະໄໝພຸດທະການ ມະນຸດກໍຕົກຢູ່ໃນສັງຄົມຕື່ນຂ່າວເຊັ່ນກັນ ແຕ່ມະນຸດໃນສະໄໝນັ້ນໂຊກດີກວ່າພວກເຮົາ ຫຼາ່ຍເນື່ອງຈາກໄດ້ພົບພຣະພຸດທະເຈົ້າ ຜູ້ເປັນຄຣູຂອງມະນຸດ ແລະເທວະດາທັງຫຼາຍທັງປວງ ສາມາດຊີ້ເຫດດີ ເຫດຊົ່ວ ຊີ້ຊ່ອງທາງອັນຖືກຕ້ອງໄດ້.

ດັ່ງເລື່ອງກາລະມະສູດ ອັນເປັນຄຳພີໜຶ່ງໃນພຣະພຸດທະສາສະໜາ ເຊິ່ງປາກົດນາມສູດໃນພຣະໄຕປີດົກວ່າ ເກສະປຸຕຕະສູຕຣະ ທັງນ​​ີ້ໄດ້ກ່າວເຖິງພຣະພຸດທະເຈົ້າໄດ້ຊົງສະແດງພຣະສູດນີ້ ໃຫ້ແກ່ຊາວບ້ານກາລາມະ ເຊິ່ງຢູ່ໃນ ເຂດປຸດຕະນິຄົມ ແຕຄົນໃນບ້ານນີ້ ເປັນເຜົ່າຊົນດຽວກັນກັນຄື ເຜົ່າຊົນ(ສະກຸນ)ກາລາມະ ໃນພຣະສູດຈຶ່ງຮຽກຄົນເຫຼົ່າ ນີ້ວ່າ ກາລາມະຊົນ.

ພຣະສູດນີ້ເປັນພຣະສູດບໍ່ຍາວ ແຕ່ມີຄວາມໝາຍເລີກເຊິ່ງປະກອບໄປດ້ວຍເຫດ ແລະຜົນ ເຊິ່ງ ຜູ້ນັບຖືພຣະພຸດທະສາສນາຄວນສຶກສາຢ່າງຍິ່ງ, ເພາະເປັນສູດທີ່ຊົງແນະນຳໃຫ້ໃຊ້ເຫດຜົນ ຕາມຫຼັກວິທະຍາສາດ, ດ້ວຍເຫດນັນນັກວິຊາການ ແລະວິທະຍາສາດຂອງໂລກທົ່ວໄປ ຈຶ່ງໄດ້ສົນໃຈສຶກສາກັນຢ່າງຍິ່ງໃນປັດຈຸບັນນີ້.

ພຣະສູດນີ້ ມີຄວາມເປັນມາໂດຍສະຫຼຸບວ່າ “ສະໄໝໜຶ່ງພຣະພຸດທເຈົ້າ ສະເດັດໄປຍັງເກສະປຸຕຕະນິຄົມ ອັນເປັນທີ່ຢູ່ຂອງຊາວກາລາມະໂຄດ ຫຼືກາລາມະຊົນ ຊາວກາລາມະຊົນ ໃນເກສະປຸຕຕະຊາບຂ່າວມາກ່ອນ ແລ້ວວ່າພຣະພຸດທະເຈົ້າມີຊື່ສຽງໂດ່ງດັງຢ່າງໃດມາກ່ອນ ທີ່ພຣະພຸດທະອົງຈະສະເດັດມາກ່ອນໃນໝູ່ບ້ານນີ້ ຈຶ່ງພາກັນໄປເຝົ້າຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ເພາະຊື່ສຽງຂອງພຣະອົງດັງກ້ອງໄປວ່າ.

ເພາະເຫດນີ້ ພຣະພຸດທະເຈົ້າພຣະອົງນັ້ນ ເປັນພຣະອໍຣະຫັນ, ເປັນຜູ້ຕັດສະຮູ້ເອງໂດຍຊອບ, ເປັນຜູ້ເຖິງພ້ອມດ້ວຍວິຊຊາ ແລະຈາຣະນະ, ສະເດັດໄປດີແລ້ວ ເປັນຜູ້ຮູ້ແຈ້ງໂລກ, ເປັນຜູ້ຝຶກຄົນທີ່ຄວນຝືກ, ບໍ່ມີຜູ້ອື່ນ ຍິ່ງກວ່າ, ເປັນຜູ້ຮູ້ ເປັນຜູ້ເບີກບານ ເປັນຜູ້ຈຳແນກແຈກທັມ ເປັນຕົ້ນ ດັ່ງທີ່ເຮົາສູດກັນໃນ ອິຕິປິໂສ ນັ້ນ.

ຊາວກາລາມະຊົນ ໃນສະໄໝນັ້ນ ອາດຊິຕ່າງຈາກຄົນລາວເຮົາໃນສະໄໝປັດຈຸບັນຢ່າງໜຶ່ງ ຄື ມັກຟັງ, ມັກອ່ານ, ມັກສຶກສາຄົ້ນຄວ້າ ແລະວິໄຈ ແຕ່ວ່າສິ່ງທີ່ເຂົາຮັບຮູ້ໃນສະໄໝນັ້ນ ມັນມີຄວາມຮູ້ຫຼວງຫຼາຍ ຈົນພວກເຂົາບໍ່ ສາມາດທີ່ຕັດສິນໃຈວ່າ ອັນໃດຖືກຕ້ອງ ອັນໃດບໍ່ຖືກຕ້ອງ ອັນໃດຄວນເຊື່ອຖື ແລະອັນໃດບໍ່ຄວນເຊື່ອຖື ເພາະຄວາມຮູ້ ທີ່ພວກເຂົາໄດ້ີຮັບຈາກຄຣູອາຈານທ່ານອື່ນໆນັ້ນຕ່າງກໍເວົ້າອະທິບາຍກັນໄປຄົນລະເລື່ອງ ຄົນລະລາວຕາມຄວາມເຂົ້າ ໃຈຂອງເຂົາ.

ທີ່ນີ້ຊາວກາລາມະຊົນ ນັບວ່າເປັນນັກເຫດຜົນໂດຍຊາດ ໂດຍຕະກູນທັງໝູບ້ານ ຈຶ່ງຍັງບໍ່ທັນເຊື່ອສິ່ງທີ່ເຂົາຮູ້ ແລະເຫັນມາ ເມື່ອເຫັນພຣະພຸດທະເຈົ້າສະເດັດຍັງໝູ່ບ້ານເຂົາ ເຂົາຈຶ່ງໄປເຝົ້າພຣະພຸດທະອົງ ແລະທູນຖາມເຫດ ທີ່ຄວນເຊື່ອ ແລະບໍ່ຄວນເຊື່ອ ອັນເປັນຫຼັກຕັດສິນບັນຫາ ແລະຄວາມຮູ້ຄວາມເຫັນທີ່ໄດ້ຮັບມານັ້ນ ໃຫ້ຕົກລົງ ແລະສະຫຼຸບໄດ້ຖືກຕ້ອງວ່າ ອັນໃດຈິງ ອັນໃດບໍ່ຈິງ ຈຶ່ງສະຮູບເອົາແຕ່ຄຳຕອບຂອງພຣະພຸດທະອົງມາສະເໜີທ່ານ ແລະມີຊື່ວ່າ ສິ່ງທີ່ບໍ່ຄວນເຊື່ອ ໑໐ ປະການ ດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້.

໑. ມາ ອະນຸສສະວະເນນະ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍຟັງຕາມກັນມາ.

໒. ມາ ປະຣັມປຣາຍະ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍຖືວ່າເປັນຂອງເກົ່າເຫຼົ່າສືບໆກັນມາ.

໓. ມາ ອິຕິກະຣາຍະ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ເພາະຂ່າວເລົ່າລື.

໔. ມາ ປິຕະກະສັມມາປະທາເນນະ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍອ້າງຄຳພີຫຼືຕາຣາ.

໕. ມາ ຕັກກະເຫຕຸ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍເຫດເດົາເອົາເອງ.

໖. ມາ ນະຍະເຫຕຸ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍຄິດຄາດຄະເນອະນຸມານເອົາ.

໗. ມາ ອາກາຣະປະຣິວິຕັກເກນະ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍການຕືກຕອງເອົາຕາມອາການທີ່ປາກົດ.

໘. ມາ ທິດຖີນິຊຊານັກຂັນຕິຍາ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍເພາະເຫັນວ່າຖືກຕ້ອງກັບຄວາມເຫັນຂອງຕົນ.

໙. ມາ ພັບພຣູປະຕາ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍວ່າຜູ້ເວົ້ານັ້ນຄວນເຊື່ອໄດ້.

໑໐. ມາ ສະມະໂນ ໂນທ ຄຣູຕິ: ຢ່າເພິ່ງເຊື່ອ ໂດຍວ່າຜູ້ເວົ້ານັ້ນເປັນຄຣູຂອງເຮົາ.

ຫຼັກການ ແລະເຫດຜົນທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າຊົງສອນນີ້ ເປັນຫຼັກການທີ່ຊາວກາລາມະຊົນໄດ້ນຳເອົາໄປໃຊ້ ຈົນເປັນນິໄສສັງຄົມ ເພື່ອສຶກສາຕັກສິນໃຈໃນການທີ່ຈະຮັບ ຫຼືບໍ່ຮູ້ ຮູ້ເລື່ອງລາວທີ່ພວກເຂົາໄດ້ຮູ້, ໄດ້ເຫັນ, ໄດ້ຍິນ, ໄດ້ຟັງ ກໍເຮັດໃຫ້າວກາລາມະຊົນ ເປັນສັງຄົມທີ່ສະຫງົບສຸກເລື້ອຍມາ.

ຊາວລາວເຮົາໃນຍຸກປັດຈຸບັນນີ້ ຕົກຢູ່ໃນສັງຄົມທີ່ມີສື່ ແຫຼ່ງເກີດຂອງສື່ ແລະເນື້ອໃນສື່ທີ່ຮັບມາໃນແຕ່ລະວັນ ທັງອັນດີ ອັນບໍ່ດີ ອັນຖືກ ອັນບໍ່ຖືກຫຼວງຫຼາຍ ຫາກນ້ອມນຳເອົາຫຼັກກາລາມະສູດນີ້ໄປໃຊ້ໃນສັງຄົມ ແລະ ການປະຕິບັດຕົນ ກໍນັບວ່າບໍ່ເສັຍຫາຍ ຍິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ສັງຄົມເຮົາກ້າວໜ້າ ແລະພັດທະນາໄດ້, ຫາກສັງຄົມເຮົາຍັງບໍ່ທັນ ສາມາດທີ່ຮັບຮູ້ທິດສະດີນີ້ໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ ຜູ້ທຳໜ້າທີ່ສື່ສານເອງ ຄວນຈະໄວ ແລະເອົາບັນຫາມາກະຈາຍ ອະທິບາຍ ສ້າງຄວາມຮູ້ ຄວາມເຂົ້າໃຈໂດຍໄວ ຊາວລາວເຮົາຈຶ່ງຊິບໍ່ເສັຍຫຼ່ຽມກົນການສະແຫວງປະໂຫຍດຂອງຄົນບໍ່ດີໄດ້, ທັງນີ້ຍັງເປັນການກຳຈັດຕັດຮາກຂະບວນການສະແຫວງປະໂຫຍດນັ້ນລົງໄດ້ອີກທາງໜຶ່ງ ເມື່ອສັງຄົມຮູ້ແທ້ ຮູ້ເທົ່າທັນເຂົານັ້ນເອງ.

ເດືອນ 10 ບຸນເຂົ້າສະຫລາກ

     ບຸນເຂົ້າສະຫລາກ ກະຄືບຸນເດືອນສິບເປັນໜຶ່ງໃນຮີດ 12 ເປັນຮີດຄອງປະເພນີຂອງຊາວລາວທີ່ເຄີຍປະຕິບັດກັນມາແຕ່ບັນພະບຸລຸດ ບຸນເຂົ້າສະຫລາກນີ້ ກະໝາຍເຖິງໃຫ້ຄູບາ ຈົວ ພາຍໃນວັດໄດ້ຈັບສະຫລາກຮັບປັດໄຈ ໄທຍະທານຕະຫລອດຈົນຮັບອາຫານ ຄາວຫວານທັ້ງຫລາຍທີ່ພໍ່ອອກ ແມ່ອອກ ນຳມາຖວາຍ ແລະບຸນນີ້ເກີດຂື້ນໃນວັນເພັນເດືອນສິບ

ມູນເຫດທີ່ເຮັດ

     ເພື່ອເຮັດໃຫ້ເຂົ້າໃນນາທີ່ປັກດຳໄປນັ້ນ ໃຫ້ມີຄວາມງອກງາມ ແລະມີຜົນບໍລິບູນ ແລະເປັນການອຸທິດສ່ວນບຸນ ສ່ວນກຸສົນແກ່ຍາດຕິພີ່ນ້ອງຜູ້ທີ່ລ່ວງລັບໄປ

ຄວາມເປັນມາຂອງສະຫລາກກະພັດຕາຫານ

     ໃນສະໄຫມໜຶ່ງພະພຸດທະເຈົ້າໄດ້ສະເດັດໄປກຸງພາລານະສີ ໃນຄາວນັ້ນມີບຸລຸດຜູ້ເຂັນໃຈພາພັນລະຍາປະກອບອາຊີບຕັດຟືນຂາຍເປັນອາຊີບຫລັກ ສອງຜົວເມຍນີ້ ເປັນຄົນມີສັດທາ ເຫລື້ອມໄສຕໍ່ພະພຸດທະສາດສະໜາຢ່າງແຮງກ້າ ວັນໜຶ່ງສາມີໄດ້ປຶກສາກັບພັນລະຍາວ່າ ເຮົາຍາກຈົນໃນປັດຈຸບັນນີ້ ເພາະເຮົາບໍ່ເຄີຍເຮັດບຸນໃຫ້ທານ ຮັກສາສີນຈັກເທື່ອເລີຍ ດັ່ງນັ້ນພວກເຮົາຄວນເຮັດບຸນກັນເຖີດ ອັນຈະເປັນທີ່ເພີ່ງໃນຊາດຂ້າງໜ້າ ໃນເມື່ອພັນລະຍາໄດ້ຍິນຄຳນີ້ແລ້ວ ກໍໄດ້ຍິນດີນຳສາມີຕົນ ຈິງໃນວັນນັ້ນພວກເຂົາສອງຄົນກໍໄດ້ເຂົ້າປ່າເກັບຜັກ ຫັກຟືນໄປຂາຍໄດ້ເງີນທອງແລ້ວ ແລະໄດ້ນຳໄປຊື້ໝໍ້ເຂົ້າໜຶ່ງ ໝໍ້ ແລະໝໍ້ແກງ ໜຶ່ງໝໍ້ ອ້ອຍສີ່ລຳ ກ້ວຍສີ່ໜ່ວຍ ແລ້ວນຳມາຈັດແຈງຮຽບຮ້ອຍ ຫລັງຈາກນັ້ນກໍນຳເຂົ້າປາອາຫານໄປວັດ ເພື່ອຖວາຍເປັນສະຫລາກກະພັດພ້ອມດ້ວຍອຸປະສົກ ອຸປະສິກາຄົນອື່ນໆ ສະມີພັນລະຍາຄູ່ນັ້ນໄດ້ຈັບສະຫລາກຖືກພະພິກຂຸອົງໜຶ່ງ ແລ້ວມີໃຈຍິນດີ ແລ້ວຈິງນ້ອມເຄື່ອງໄທຍະທານຂອງຕົນເຂົ້າໄປຖວາຍ ແລ້ວໄດ້ຍາດນ້ຳອຸທິດສ່ວນບຸນກຸສົນ ເຂົາທັ້ງສອງໄດ້ປາດຖະໜາວ່າ ດ້ວຍຜົນບຸນການໃຫ້ທານນີ້ຂໍໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າເກີດໃນພົບຊາດໃດໆ ຂື້ນຊື່ວ່າຄວາມຍາກຈົນເຂັນໃຈ ໄຮ້ຊັບສິນເໝືອນດັ່ງໃນຊາດນີ້ ຂໍຢ່າໃຫ້ມີແກ່ຂ້າພະເຈົ້າເລີຍ ຂໍໃຫ້ຂ້າພະເຈົ້າເປັນຜູ້ມັ່ງມີ ສົມບູນໄປດ້ວຍຊັບເງີນທອງໃນປາລະພົບຊາດໜ້າດ້ວຍເຖີດ ດັ່ງນີ້ .

     ຢູ່ຕໍ່ມາສາມີ ພັນລະຍາຄູ່ນັ້ນກໍໄດ້ໝົດອາຍຸໄຂ ໄດ້ຕາຍຈາກໂລກນີ້ໄປ ດ້ວຍອານິສົງແຫ່ງສະຫລາກກະພັດຕາຫານ ຈິງໄດ້ໄປເກີດເປັນເທບພະບຸດ ເທບພະທິດາໃນສະວຫວັນຊັ້ນດາວະດຶງ ສະຫວີຍສົມບັດທິບຢູ່ໃນວິມານທອງ ອັນບໍລິສຸດຜຸດຜ່ອງສວຍສົດງົດງາມຕະການຕາ ແລະພຽບພ້ອມໄປດ້ວຍນາງເທບພະອັກສອນ ອ້ອມລ້ອມເປັນບໍລິວານ ເຊີ່ງມີນາມບັນຫານວ່າ ສະຫລາກພັດຕະເທບພະບຸດ ເທບພະທິດາ .

     ການເວລາຜ່ານໄປ ໃນເມື່ອເທບພະບຸດ ເທບພະທິດາ ທັ້ງສອງໄດ້ໝົດບຸນຈາກສະຫວັນ ແລ້ວກໍໄດ້ລົງມາເກີດເປັນກະສັດໃນເມືອງພາລານະສີ ມີພະນາມວ່າ ພະເຈົ້າສັດທາດິດ ມີຣາຊສົມບັດຢູ່ 8.4000 ປີ ຕໍ່ມາກະສັດອົງນີ້ໄດ້ເບື່ອໜ່າຍທາງໂລກກໍໄດ້ສະເດັດອອກບັນພະຊາ (ບວດ) ຕໍ່ມາໄດ້ມໍລະພາບລົງ ກໍໄດ້ໄປຈຸຕິເກີດຢູ່ຊັ້ນພົມມະໂລກ ແລະຕໍ່ມາກໍໄດ້ເປັນພະພຸດທະເຈົ້າ ເຮົານັ້ນເອງ ນີ້ຄືອະນິສົງແຫ່ງການຖວາຍສະຫລາກກະພັດ ນັບວ່າມີຄວາມຍິ່ງໃຫຍ່ໄພສານ ສາມາດອຳນວຍຄວາມສຸກສະຫວັດ ແກ່ຜູ້ບຳເພັນທັ້ງຊາດທີ່ເປັນມະນຸດ ແລະຢູ່ສະຫວັນ ໃນທີ່ສຸດກໍສາມາດເປັນພະພຸດທະເຈົ້າໄດ້ .

     ພິທີກຳ

     ເມື່ອເຖິງວັນຂື້ນ 14 ຄ່ຳເດືອນ 10 ພຸດທະສາສະນິກກະຊົນຈະກຽມອາຫານຄາວຫວານ ແລະໝາກພູ ຢາສູບ ພໍເຖິງວັນ 15 ຄ່ຳ ເດືອນ 10 ພຸດທະສາສະນິກກະຊົນຈະພາກັນເຮັດບຸນໃສ່ບາດຢູ່ທີ່ວັດ ເຄື່ອງໄທຍະທານທີ່ພຸດທະສາສະນິກກະຊົນນຳເອົາໄປບູຊາຜີບັນພະບຸລຸດມີ ດັ່ງນີ້ .

     1.ເຂົ້າໜ້ຽວ ຊີ້ນປາ ຊີ້ນໄກ່ ໝູ ແລະກະໃສ່ລົງໄປ ສິ່ງລະເລັກ ລະນ້ອຍ ຖືວ່າເປັນອາຫານຄາວ

2.ໝາກໄມ້ ໝາກແຕງ ໝາກຫຸ່ງ ໝາກໂມ ແລະຂອງຫວານ ຖືວ່າເປັນອາຫານ ຫວານ

     ຫລັງຈານນັ້ນ ໄດ້ນຳອາຫານທີ່ກຽມໄວ້ ຫໍ່ເປັນຄູ່ໆ ນຳມາຜູກກັນເປັນພວງ ແລ້ວແຕ່ຈະໃສ່ຈັກຫໍ່ຕາມຄວາມເຫມາະສົມ ແຕ່ສ່ວນຫລາຍຈະໃສ່ 10 ຄູ່ແລ້ວນຳໄປລ້ຽງ ຜີຕາແຮກ ທີ່ນາຂອງຕົນເອງດ້ວຍ ໂດຍມີຄວາມເຊື່ອວ່າ ຈະເຮັດໃຫ້ຜີຕາແຮກພໍໃຈ ແລະເຮັດໃຫ້ຜີຮັກສາ ດຄແລເຂົ້າກ້າໃນນາ ໃຫ້ມີຄວາມງອກງາມສົມບູນ ຕະຫລອດຈົນຂັບໄລ່ສັດຕູເຂົ້າ ເຊັ່ນ ນົກ ໜູ ປູນາ ບໍ່ໃຫ້ມາທຳລາຍຕົ້ນເຂົ້າໃນນາ ເມື່ອນຳອາຫານມາເຖິງສາລາວັດທີ່ຈະເຮັດບຸນແລ້ວ ຂຽນກໍໄດ້ຈົກສະຫລາກ ຄົນໄດຖືກຊື່ພະອົງໄດກະເອົາເຄື່ອງໄທຍະທານໄປຖວາຍອົງນັ້ນ ຈາກນັ້ນ ຈົວ ຄູບາໄດ້ຮັບປັດໄຈໄທຍະທານຮຽບຮ້ອຍແລ້ວ ກໍອະນຸໂມທະນາບຸນ ແລະໃຫ້ສີນໃຫ້ພອນ ແມ່ອອກ ພໍ່ອອກ ກໍຢາດນ້ຳ ອຸທິດສ່ວນບຸນສ່ວນກຸສົນທີ່ຕົນເຮັດໄປໃຫ້ຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ຜູ້ລ່ວງລັບໄປ ເປັນອັນວ່າເສັດພິທີ .

-ຟ້າບໍ່ໄດ້ແບ່ງ ຍອດຄົນ ກັບ ຄົນທຳມະດາ ອອກຈາກັນ
ຍອດຄົນ່ຈະປະກົດຂຶ້ນສະເໝີແຕ່ນັ້ນບໍ່ແມ່ນເພາະ ຟ້າກຳນົດ ການທີ່ຍອດຄົນປະກົດຂຶ້ນໄດ້ເພາະ ເຂົາ
ຜ່ານການ ຝຶກຝົນ ແລະ ຮຽນຮູ້ ທີ່ຈະເປັນຍອດຄົນ
-ອັດສະຣິຍະ ບໍ່ແມ່ນສັດປະຫລາດທີ່ເກີດຂຶ້ນເອງຕາມທຳມະຊາດ
ແຕ່ເປັນສິ່ງທີ່ຖືກສ້າງຂຶ້ນມາ ບໍ່ມີໃຜເກັ່ງມາແຕ່ເກີດ
ຄົນເກັ່ງໄດ້ນັ້ນຕ້ອງໄດ້ຮັບການຝຶກຝົນມາດີ ຕ້ອງມີຄົນດີມາຝຶກຝົນ..
ນັກກິລາທີ່ດີຕ້ອງມີໂຄດທີ່ດີມາຝຶກຝົນ
-ອະດີດບໍ່ສຳຄັນວ່າເຮົາເປັນໃຜ ສຳຄັນທີ່ວ່າວັນນີ້ເຮົາຕ້ອງການເປັນໃຜ
ຈົ່ງເຄົາຣົບນັບຖືໃນຄວາມສາມມາດຂອງຕົນເອງ ຍົກຍ້ອງ ແລະໃຫ້ກຽດຕົວເອງ
-ສະໝອງຂອງຄົນເຮົາເໝືອນພື້ນດິນທີ່ວ່າງເປົ່າ
ເມື່ອເຮົາປູກຫຍັງລົງໄປເຮົາກໍ່ຈະໄດ້ຜົນຢ່າງນັ້ນ ຈົ່ງຜູກຝັງແຕ່ສິ່ງດີໆ
ລົງໄປໃນສະໝອງ ຄຳເວົ້າໃດໆທີ່ເຮົາໄດ້ຍິນຊ້ຳໆຊາກໆ ເກີນ 37 ຄັ້ງມັນຈະກາຍເປັນອຸປະນິດໄສຂອງເຮົາທັນທີ
-ສິ່ງທີ່ໜ້າຢ້ານກົວທີ່ສຸດໃນໂລກຄື ສິ່ງແວດລ້ອມ ຢ່າປ່ອຍໃຫ້ຄວາມຄິດອະຄະຕິ ຫລື ຄຳເວົ້າ
ຂອງຄົນບາງຄົນມາມາຕັດສິນຊີວິດຂອງເຮົາ
ໃນໂລກນີ້ບໍ່ມີໃຜມີອິດທິພົນກັບຕົວເຮົາເອງ
ນອກຈາກຕົວເຮົາເອງ
-ຊີວິດບໍ່ແມ່ນເກມກິລາ ບໍ່ມີເວລາພັກເຄິ່ງ ບໍ່ມີການຂໍເວລານອກ ແລະ ທີ່ສຳຄັນຄື
ປ່ຽນຕົວຜູ້ຫລິ້ນບໍ່ໄດ້ ບໍ່ມີໃຜຫລົ້ມເຫລວ ມີແຕ່ ລົ້ມເລີກ
-ຄົນະສຫລາດຕ້ອງໂງ່ເປັນ ຄົນໂງ່ບໍ່ເປັນ ບໍ່ມີທາງສະຫລາດ
-ພຽງທ່ານຄິດວ່າທ່ານເຮັດໄດ້ ທ່ານກໍ່ເຮັດໄດ້ຕັ້ງແຕ່ທ່ານຄິດ
ແຕ່ຖ້າຫາກທ່ານຄິດວ່າທ່ານເຮັດບໍ່ໄດ້
ທ່ານກໍ່ເຮັດບໍ່ໄດ້ຕັ້ງແຕ່ທີ່ທ່ານຄິດ ສິ່ງທີ່ຊົ່ວຮ້າຍທີ່ສຸດຂອງມະນຸດ
ຄືຄວາມຮູ້ເທົ່າບໍ່ເຖິງການ ທາງຈິດ ທີ່ຕອກຢ້ຳຕົວເອງວ່າ ເຮັດບໍ່ໄດ້
-ແມ້ນແຕ່ ຄິດ ຍັງບໍ່ກ້າທີ່ຈະຄິດ ແລ້ວຊີວິດຈະປະສົບຜົນສຳເຣັດໄດ້ຢ່າງໃດ?

ຄຳວ່າ ເສດຖະສາດ (ຄຳວ່າ Economics ໃນພາສາອັງກິດ ມາຈາກ ຄຳວ່າ [oikos] ໃນ ພາສາເກຣັກ ເຊິ່ງ ແປວ່າ 'ເຮືອນ', ແລະ [nomos] ເຊິ່ງ ແປວ່າ 'ປົກຄອງ' ແລະ ສາມາດແປລວມໄດ້ວ່າ "ການປົກຄອງເຮືອນ") ແມ່ນ ສັງຄົມສາດ ຂະແໜງໜຶ່ງ ທີ່ສຶກສາ ກ່ຽວກັບ ການຜະລິດ (Production), ການແຈກຢາຍ (Distribution), ການຄ້າ (Trade) ແລະ ການຊົມໃຊ້ (Consumption) ສິນຄ້າ (Goods) ແລະ ການບໍລິການ (Services).

ເສດຖະສາດ ພັດທະນາມາຈາກ ເສດຖະກິດການເມືອງ(Political Economy) ໃນທ້າຍ ສັດຕະວັດທີ 19 ຍ້ອນຄວາມຕ້ອງການຢາກສ້າງມັນໃຫ້ເປັນ ວິທະຍາສາດສັງຄົມ ທີ່ໃຊ້ວິທີການ ທີ່ມີລັກສະນະ ວິທະຍາສາດທຳມະຊາດຫຼາຍຂຶ້ນ. ເປົ້າໝາຍໜຶ່ງ ຂອງ ເສດຖະສາດ ແມ່ນການອະທິບາຍ ກົນໄກຂອງ ແລະ ການຕອບໂຕ້ກັນ ລະຫວ່າງ ອົງກອນ ຂອງ ເສດຖະກິດ. ເສດຖະສາດ ຖືກນຳໃຊ້ ຂະແໜງ ການປົກຄອງ, ການບໍລິຫານທຸລະກິດເປັນຫຼັກ ແຕ່ສາຂາອື່ນໆໃນສັງຄົມສາດ ເຊັ່ນ ການສຶກສາກ່ຽວກັບ ການສຶກສາ, ອາດຊະຍາກຳ, ສາທາລະນະສຸກ , ກົດໝາຍ, ການເມືອງ ແລະອື່ນໆອີກ.

ດັ່ງທີ່ພວກເຮົາຮູ້ແລ້ວວ່າ: ຖ້າຄົນຜູ້ໃດທີ່ມີສະຫມອງດີສະຫລາດ ແລະ ຈື່ຈຳດີແລ້ວ ກໍມັກຈະໄດ້ປຽບຄົນອື່ນໆເກືອບວ່າທຸກເລື່ອງເລີຍ ແລະ ເມື່ອເປັນແນວນັ້ນ ພວກເຮົາກໍມາຮູ້ຈັກກັບເຄັບລັບທີ່ເຮັດໃຫ້ຄວາມຈຳຂອງເຮົາດີຂຶ້ນ ເຊິ່ງປະກອບມີ 11 ເຄັດລັບ ຄື:

1. ຫາເວລາທີ່ເໝາະສົມທີ່ສຸດກັບການໃຊ້ຄວາມຄິດຂອງທ່ານໃນແຕ່ລະວັນ ແຕ່ລະຄົນ ແຕ່ລະໄວ ຈະມີໄລຍະເວລາ ສະໝອງຂອງຕົນສາມາດຈື່ຈຳໄດ້ເປັນພິເສດ ເຊັ່ນ: ຄົນມີອາຍຸແກ່ ສະໝອງຈະປອດໂປ່ງໃນຍາມເຊົ້າ ບັນດາໜຸ່ມໆ-ສາວໆ ສ່ວນຫຼລາຍແມ່ນຈະເປັນໄລຍະບ່າຍ ສະໝອງຈະມີປະສິດທິພາບໃນການຈື່ຈຳໄດ້ດີ ນອກນັ້ນຄວນຮູ້ສັງເກດເບິ່ງຕົວທ່ານເອງວ່າ: ການເຮັດວຽກຂອງສະໝອງທ່ານມີປະສິດທິພາບໃນຍາມໃດ ແລ້ວຈຶ່ງເອົາໄລຍະນັ້ນໄວ້ສຳລັບວຽກທີ່ຕ້ອງການຄວາມຄິດສ້າງສັນ ແລະ ໄດ້ໃຊ້ສະມາທິຫຼາຍ

2. ຕ້ອງສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ຢູ່ເລື້ອຍໆ ແລະ ຕ້ອງຮູ້ແບບກວ້າງ ບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງຈື່ເອົາຫມົດທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງ ແລະ ຄວາມຮູ້ທີ່ສະສົມຈາກປະສົບການເກົ່າ ຈະຊ່ວຍຕໍ່ເຕີມຄວາມຮູ້ໃຫມ່ ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ເຮົາເຂົ້າໃຈໄດ້ງ່າຍຂຶ້ນ

3. "ຈົດໄວ້ເພື່ອຈື່ຈຳ" ເຄື່ອງຊ່ວຍຈຳທີ່ດີທີ່ສຸດກໍຄື ຈົດທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງລົງໃນປຶ້ມບັນທຶກຂອງທ່ານ
ເຊິ່ງເປັນວິທີກັນລືມດີທີ່ສຸດ ດັ່ງຄຳສຸພາສິດຈີນ ເຄີຍເວົ້າໄວ້ວ່າ "ເຖິງແມ່ນວ່າຢົດນ້ຳມຶກທີ່ຈາງທີ່ສຸດ ກໍຈະຢູ່ດົນກວ່າຄວາມຈຳທີ່ເຮົາຄິດວ່າຈື່ດີທີ່ສຸດແລ້ວ"

4. ເພີ່ມພະລັງກັບກາເຟແຕ່ພຽງຈອກດຽວກໍພໍ ເຊິ່ງຈະສາມາດຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາມີສຳມະທິທີ່ດີຂຶ້ນມາ ແຕ່ຖ້າເວລາຮູ້ສຶກຫງຸດງິດ ທ່ານບໍ່ຄວນຈະດື່ມ ເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເຮົາຍິ່ງເພີ່ມອາລົມຫງຸດງິດຕື່ມອີກ

5. ເຝິກໆ ...ແລ້ວກໍເຝິກ ໃຫ້ມີຄວາມຈື່ຈຳຢູ່ເລື້ອຍໆ ເຖິງອາຍຸຈະຍັງນ້ອຍຢູ່ກໍຕາມ ແຕ່ຖ້າບໍ່ເຄີຍຄິດທ່ອງຈຳເລີຍຈັກຫນ້ອຍ ຄວາມຈຳຂອງທ່ານກໍອາດຈະສູ້ຄົນແກ່ບໍ່ໄດ້ ສະນັ້ນ ການຮຽນເຝິກຄວາມຈຳແຕ່ເຍົາໄວ ຄວາມຈຳນັ້ນຈະເປັນຄວາມຈຳທີ່ແກ່ຍາວ

6. ຄວນໃຫ້ເວລາສະຫມອງໄດ້ຮັບເອົາເລື່ອງຕະຫລົກ ຫລື ປ່ອຍໃຫ້ສະຫມອງຄິດໄປຕາມອາລົມ ເພື່ອເປັນການໃຫ້ເວລາສະຫມອງເຮົາໄດ້ພັກຜ່ອນ

7. ຕ້ອງເລືອກຄົບຄ້າສະມາຄົມກັບຫມູ່ຜູ້ທີ່ສະຫລາດ ມີຄວາມຄິດທີ່ກ້າວໄກ ດັ່ງຄຳບູຮານທີ່ກ່າວໄວ້ ວ່າ "ພົບຄົນດີມີສີແກ່ຕົວ ພົບຄົນຊົ່ວພາຕົວຫມົ່ນຫມອງ

8. ຄວນຟັງເພງເບົາກ່ອນນອນຈັກຫນຶ່ງຮອບ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຜ່ອນຄາຍຄວາມຄຽດ

9. ຫມັ່ນອອກກຳລັງກາຍຢ່າງສະໝ່ຳສະເໝີເພື່ອເພີ່ມອົກຊີເຈນ ຊິ່ງບໍ່ພຽງແຕ່ເຮັດໃຫ້ລະບົບຕ່າງໆຂອງ
ຮ່າງກາຍໄດ້ດີຂຶ້ນ ແຕ່ຍັງໝາຍເຖິງສະໝອງກໍໄດ້ຮັບອົກຊີເຈນຫຼາຍຂຶ້ນຕື່ມອີກ

10.ລອງເຮັດແຕ່ສິ່ງໃໝ່ໆຈະໄດ້ມີແນວຄິດທີ່ແປກໃໝ່ຢູ່ສະເໝີ

11. ຕັດເລື່ອງທີ່ລົບກວນສະມາທິທັງໝົດ ແລ້ວຂຶ້ນປ້າຍ "ບໍ່ຕ້ອງມາລົບກວນ" ຕິດໄວ້ຂ້າງໆຕົວ
ເຮົາສະເໝີ ໃນເວລາວຽກທີ່ຕ້ອງການໃຊ້ສະມາທິສູງ ຫຼື ອາດຈະມອດໂທລະສັບໄວ້ກ່ອນກໍຍິ່ງເປັນການດີ.

ນີ້ກໍຄື 11 ເຄັດລັບເຝິກສະໝອງໃຫ້ຄວາມຈຳດີຂຶ້ນ ຫວັງວ່າທ່ານຜູ້ອ່ານທັງຫຼາຍ ຄົງຈະນຳໄປປະຕິບັດລອງເບິ່ງເຖິງວ່າຈະປະຕິບັດບໍ່ໄດ້ໝົດທຸກຂໍ້ກໍຕາມ ມັນກໍອາດຊ່ວຍໃຫ້ທ່ານສາມາດຈື່ຈຳສິ່ງຕ່າງໆໄດ້ດີຂຶ້ນຕື່ມອີກ

     ລະບອບປະຊາທິປະໄຕ ຄື ລະບົບການປົກຄອງທີ່ໃຫິອຳນາດສູງສຸດແກ່ປະຊາຊົນ ປະຊາຊົນມີສ່ວນຮ່ວມໃນການປົກຄອງຢ່າງແທ້ຈີງ ທັ້ງທາງກົງ ແລະທາງອ້ອມ .

ປະຊາທິປະໄຕ (ລະບົບລັດຖະສະພາ) ລະບົບນີ້ເລີ້ມມາຈາກປະເທດອັງກິດ ແລະໄດ້ນິຍົມໃຊ້ກັນໄປທົ່ວປະເທດເອີລົບ ຕໍ່ມາອາຊີ ໄທ ຍີ່ປຸ່ນ ເປັນຕົ້ນ ຫລັກການສຳຄັນຈະໃຫ້ຄວາມສຳຄັນແກ່ສະພາແຫ່ງຊາດ ມີຄວາມສຳພັນກັບຄະນະລັດຖະບານຢ່າງໄກ້ຊິດ ເຂົາຈະກຳໜົດໃຫ້ສະພາມີອຳນາດເໜືອຄະນະລັດຖະບານ ກ່ອນລັດຖະມົນຕີ ແລະນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຈະເຂົ້າດຳລົງຕຳແຫນ່ງ ຕ້ອງໄດ້ຮັບຄວາມເຫັນຊອບຈາກສະພາກ່ອນ ສະພາມີໜ້າທີ່ຄວບຄຸມການເຮັດວຽກຂອງຄະນະລັດຖະບານຢ່າງໄກ້ຊິດ . ຄະນະລັດຖະບານຕ້ອງນຳກົດໝາຍຂອງສະພາທີ່ກຳໜົດໄປໃຊ້ ໂດຍສະຫລຸບແລ້ວ ອຳນາດບໍລິຫານ ແລະນິຕິບັນຍັດ ຕໍ່ມີຄວາມສຳພັນກັນ .

ປະຊາທິປະໄຕ (ລະບົບປະທານາທິບໍດີ) ເປັນການປົກຄອງທີ່ມີການແຍກອຳນາດບໍລິຫານ ແລະນິຕິບັນຍັດອອກຈາກກັນ ໂດຍໃຫ້ ປະທານາທິບໍດີໄດ້ຮັບການເລືອກຕັ້ງ ຈາກປະຊາຊົນໂດຍກົງ ແລະມີອຳນາດການບໍລິຫານ ໃຫ້ສະນິຕິບັນຍັດໄດ້ຮັບການເລືອກຕັ້ງຈາກປະຊາຊົນຄືກັນ ທັ້ງສອງອຳນາດ ນິຕິບັນຍັດ ແລະບໍລິຫານສາມາດຄານອຳນາດກັນໄດ້ ຄືວ່າລະບົບນີ້ແບ່ງແຍກອຳນາດປົກຄອງອອກຈາກກັນ ຢ່າງເປັນອິດສະຫລະ ບໍລິຫານ ນິຕິບັນຍັດ ແລະຕຸລາການ ມີປະທານະທິບໍດີເປັນຫົວໜ້າຝ່າຍບໍລິຫານ ຮັບເລືອກຕັ້ງຈາກປະຊາຊົນໂດຍກົງ .

ລະບອບຄອມມູນິດ ຄື ຄືລະບອບແນວຄິດ ທິດສະດີ ກ່ຽວກັບການປົກຄອງສັງຄົມ ແລະການເຄື່ອນໄຫວທາງການເມືອງ ພາຍໃຕ້ຂໍ້ກຳໜົດຂອງຄວາມເປັນເຈົ້າຂອງຮ່ວມກັນ ລາຍໄດ້ທັ້ງໝົດຂື້ນຢູ່ກັບການຜະລິດ ການເຄື່ອນໄຫວໃນທີ່ນີ້ໝາຍເຖິງ ການເຄື່ອນໄຫວເພື່ອໃຫ້ສັງຄົມ ບໍ່ມີລະບົບຊັ້ນວັນນະ ປະຊາຊົນທຸກໆຄົນມີຖານະເທົ່າທຽມກັນ ແລະສະເໝີພາກ ລະບອບການປົກຄອງນີ້ເນັ້ນໃຫ້ທຸກໆຄົນມີຄວາມສະເໝີພາກ ເທົ່າທຽມກັນ ບໍ່ສະໜັບສະໜູນໃຫ້ມີການຖືຄອງກຳມະສິດຊັບສິນ ຖືວ່າຂອງທຸກຢ່າງເປັນຂອງງລັດຖະບານກາງ ເຊີງມີໜ້າທີ່ສັນສັນປັນແບ່ງໃຫ້ປະຊາຊົນຢ່າງເທົ່າທຽມກັນ.

ລະບອບຜະເດັດການທະຫານ ຄືລະບອບການປົກຄອງນີ້ ທະຫານດຳລົງຕຳແຫນ່ງເປັນປະມຸກປະເທດ ທະຫານເປັນຜູ້ໃຊ້ອຳນາດໃນການໃຊ້ອຳນາດໃນທຸກໆດ້ານ ລວມທັ້ງໃຊ້ອຳນາດນິຕິບັນຍັດ ໂດຍການອອກກົດໝາຍຕ່າງໆ ລວມທັ້ງແຕ່ງຕັ້ງຄະນະລັດຖະບານ ໂດຍສ່ວນຫລາຍເປັນນາຍທະຫານ ຫຼືຜູ້ໄກ້ຊິດ ແລະອາດມີການຕັ້ງສະພາທະຫານ ຫຼືສະພາປະຕິວັດ ເຊີງມີອຳນາດສູງສຸດໃນການປົກຄອງປະເທດ ເຊັ່ນມຽນມາ ອີຣັກ ເປັນຕົ້ນ.

ລາຊາທິປະໄຕ ຄືເປັນລະບອບການປົກຄອງມະຫາກະສັດມີອຳນາດສູງສຸດ ທາງການບໍລິຫານ ແລະປົກຄອງ ເປັນປະມຸກລັດສູງສຸດຕະຫລອດຊີບ ແລະມີການສຶບສັນຕິວົງ ສຶບລັດທາຍາດ ຫລັງຈາກພະມະຫາກະສັດອົງກ່ອນສະຫວັນນະຄົດ ສູ່ມື້ນີ້ລະບອບການປົກຄອງນີ້ໝົດສິ້ນຈາກໂລກນີ້ໄປແລ້ວ.

ເຂົາບໍ່ຮັກ ເຮົາບໍ່ຮັກ ບໍ່ເຫັນແປກ

ເຂົາຢາກແຍກ ເຮົາຢາກແຍກ ແປກບ່ອນໄດ

ເຂົາເຈົ້າຊູ້ ເຮົາເຈົ້າຊູ້ ຈາວກັນໄປ

ເຂົາໃຝ່ຕ່ຳ ເຮົາບໍ່ແມ່ນ ເທົ່ານັ້ນພໍ

ເມື່ອເຂົາເລືອກ ຄົນນັ້ນ ເຮົາກະຖອຍ

ເມື່ອເຂົາປ່ອຍ ເຮົາໄວ້ ບໍ່ຕ້ອງສົນ

ຄິດສາວ່າ ດີແລ້ວ ບໍ່ຕ້ອງທົນ

ຢູ່ປະປົນ ຄົນຊົ່ວໆ ພໍກັນສາ

ຕໍ່ຈາກນີ້ ຕົວເຮົາ ຕ້ອງເຂັ້ມແຂງ

ເອົານ້ຳຕາ ປ່ຽນເປັນແຮງ ຍືນໃຫ້ໄຫວ

ໝົດເວນກຳ ຈັກຈັກເທື່ອ ຈາກນີ້ໄປ

ຄິດເອົາໄວ້ ຖ້າເຈີຄົນໃຫມ່ ຕ້ອງດີກວ່າມັນ ວ່າຊັ້ນເດ

ຈະເລີນທຳ ກາລຸນາພິຈາລະນາຍານນຳເດີ ຍາດໂຍມ

ດັ້ງທີ່ໄດ້ຂຶ້ນຫົວຂໍ້ໄວ້ໃນເບື້ອງຕົ້ນວ່າສີນຫ້າແກ້ປັນຫາສັງຄົມໄດ້ນັ້ນແລ້ວເຮົາມາວິເຄາະນຳກັນວ່າສີນຫ້າ
ແກ້ປັນຫາສັງຄົມໄດ້ແນວໃດ໋ເຮົາຈະສັງເກດເຫັນວ່າເປັນຫຍັງພຣະພຸທະເຈົ້າຂອງເຮົາຈິ່ງໄດ້ໃຫ້ເຮົານັບຖື
ສີນຫ້າສະແດງວ່າສີນຫ້ານັ້ນແກ້ປັນຫາສັງຄົມໄດ້ຈິງເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເປັນການເສີຍເວລາເຮົາມາຮູ້ຈັກກັບສີນທັງຫ້າຂໍ້
1.ເພີ່ນວ່າບໍ່ໃຫ້ຂ້າສັດເຮົາມາວິເຄາະເບິ່ງນຳກັນວ່າການທີ່ບໍ່ໃຫ້ຂ້າສັດນັ້ນຫມາຍເອົາມະນຸດນຳແລະອີກ
ຢ່າງບໍ່ໄດ້ຫມາຍຄວາມວ່າຂ້າໃຫ້ຕາຍຢ່າງດຽວການບຽດບຽນກໍ່ຖືວ່າເປັນການຂ້າຄືກັນເຊັ່ນວ່າການທີ່ເຮັດ
ໃຫ້ຄົນອົກຫັກກະເປັນການບຽດບຽນຄືກັນເພາະວ່າເຮັດໃຫ້ເຂົາຜູ້ນັ້ນຕາຍໃຈຫລືເຮັດໃຫ້ເຈັບໃຈແຄ້ນໃຈຖືວ່າເ

ປັນການບຽດບຽນແລະການທີ່ເຮົາໄປດ່າເຂົາຫລືເຮັດໃຫ້ເຂົາບໍ່ພໍໃຈນັ້ນກະຖືວ່າເປັນການຂ້າເຂົາແລະນີ້ແຫລະຖືວ່າເປັນສີນຂໍ້ທີ່ຫນຶ່ງຖ້າວ່າເຮົາຫ້າມໃຈເຮົາໄດ້ຕາມທີ່ໄດ້ເວົ້າມາມັນກະຊິບໍ່ເກີ ດປັນຫາຂຶ້ນນີ້ກະສະແດງໃຫ້ເຮົາໄດ້ເຫັນວ່າສີນຂໍ້ທີຫນຶ່ງແກ້ປັນຫາໄດ້ບໍ
2.ໃຫ້ເວັ້ນຈາກການລັກຂອງຜູ້ອື່ນມາເປັນຂອງຕົນເຮົາມາສັງເກດເບິ່ງເວລາພວກທີ່ໄປລັກຂອງເຂົາສ່ວນ
ຫລາຍມັນມັກຊິໄປຕອນກາງຄືນທັງປິດຫນ້າປິດຕາໄດ້ມາແລ້ວກະໃຊ້ແບບຫຼົບໆຊ້ອນຢ້ານແຕ່ເຈົ້າຂອງ
ເຂົາຮູ້ເວົ້າງ່າຍໆວ່າເຖິງແມ່ນວ່າເຂົາຈະໄດ້ສິ່ງນັ້ນໄປຕາມທີ່ໃຈເຂົາຕ້ອງການແຕ່ເຂົາກໍ່ບໍ່ມີຄວາມສຸກເລີຍ ຖ້າວ່າເຮົາເວັ້ນຈາກການລັກໄດ້ປັນຫາສັງຄົມກໍ່ຈະບໍ່ເກີດແລະກໍ່ຈະເຮັດໃຫ້ສັງຄົມເຮົາມີຄວາມສຸກຂຶ້ນຢູ່ນຳກັນໂດຍທີ່ບໍ່ມີຄວາມວາດລະແວງສົງໄສ
3.ເວັ້ນຈາກການຫຼິ້ນຊູ້(ບໍ່ໃຫ້ນອກໃຈຜົວເມຍຕົນເວົ້າໃຫ້ເຂົ້າໃຈງ່າຍໆກະຄືບໍ່ໃຫ້ໄປຫຼິ້ນຜົວເຂົາເມຍເພີ່ນ
ບາງຄົນເຫັນເມຍຜູ້ອື່ນຄືງາມກວ່າເມຍເຮົາແທ້ນໍເອົາຈັກບາດບໍຖ້າເຮົາຄິດແນວນີ້ປັນຫາເກີດແນ່ນອນຕາມຄຳສອນທາງສາສນາເພີ່ນພະຍາຍາມສອນໃຫ້ເຮົາໄດ້ມີຄວາມຮັກແບບຮັກດຽວໃຈດຽວບໍ່ກ່ຽວກັບໃຜຂໍ
ເຕືອນໄວ້ເດີສຳຫຼັບຜູ້ທີ່ເຈົ້າຊູ້ນັ້ນລະວັງໄວ້ວ່າມັນມີກຳທີ່ຈະຕາມມາທີຫລັງ ຖ້າເຮົາຮູ້ຫ້າມໃຈບໍ່ໃຫ້ຫຼົງໄຫລນຳກາມເກີນໄປປັນກະບໍ່ເກີດຖ້າຫ້າມໃຈບໍ່ໄດ້ປັນສັງສົມກໍ່ຈະຕາມມາອີກ
ປັນຫາປາກສຽງເກີດຜິດຖຽງກັນອີກ
4.ເວັ້ນຈາກການຕົວະ ເຮົາເຄີຍຄິດບໍວ່າເປັນຫຍັງຈຶ່ງບໍ່ໃຫ້ຕົວະເພາະວ່າການຕົວະນັ້ນເຮັດໃຫ້ຄວາມເຊື່ອຖືຂອງໝູ່ເພື່ອລົດນ້ອຍລົງຍົກຕົວຢ່າງເດັກລ້ຽງແກະທີ່ໄປຕົວະຊາວນາວ່າຫມາປ່າມາກິນແກະຂອງເຂົາຕອນທຳອິດເຂົາກະເຊື່ອຢູ່ແຕ່ບໍ່ເປັນຄວາມຈິງແຕ່ຫລາຍຄັ້ງເຂົາກໍ່ເລີຍບໍ່ເຊື່ອສຸດທ້າຍຫມາປ່າມາອີຫລີເຂົາກະບອກຊາວ ນາວ່າຫມາປ່າມາກິນແກະຂອງເຂົາສຸດທ້າຍກະບໍ່ມີຜູ້ໄປຊ່ອຍເລີຍເພາະຊາວນັ້ນຄິດວ່າເຂົາຕົວະກະເລີຍບໍ່ໄປຊ່ອຍຈາກຕົວຢ່າງຂ້າງເທິງນັ້ນສະທ້ອນໃຫ້ເຮົາໄດ້ເຫັນວ່າການທີ່ເຮົາຂີ້ຕົວະນັ້ນມັນບໍ່ເຮັດໃຫ້ເກີດຜົນດີເລີຍປັນຫາກະເກີດຄວາມເຊື່ອຖືກະບໍ່ມີແມ່ນວ່າຈະເວົ້າຄວາມຈິງ
5.ເວັ້ນຈາກການດື່ນນ້ຳເມົາແລະຈຳພວກຢາເສບຕິດອື່ນໆເພາະເຮັດໃຫ້ສະຕິແລະປັນຍາຂອງ
ເຮົາເສື່ອມໄປຈາກເດີມແລະສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ສາມາດເຮັດໃຫ້ເຮົາໄປຂ້າໃຜກະໄດ້ ລັກຂອງເຂົາກະໄດ້ ໄປຜິດລູກເມຍເຂົາອີກແລະຫາທາງຕົວະໄປວັນໆມັນລວມຢູ່ຂໍ້ນີ້ເບິດຖ້າຫ້າມໃຈໄດ້ປະເສີດຍິ່ງປັນຫາບໍ່
ເກີດຮ້ອຍເປີເຊັນບ້ານເມືອງຂອງເຮົາກະຈະມີແຕ່ຄວາມສຸກຢູ່ນຳກັນດ້ວຍສັນຕິສຸກ

ໂລກກົມ ໆ ໃບນີ້ ບໍ່ມີຫຍັງໄດ້ມາ ຟຣີ ໆ
ຂອງຟຣີບໍ່ເຄີຍມີ ຂອງດີບໍ່ເຄີຍຣາຄາຖືກ
ທ່ານວ່າແມ່ນບໍ?
ຄົນເຮົາຕ້ອງເດີນຫນ້າ ເວລາຍັງເດີນຫນ້າເລີຍ
ບໍ່ຕ້ອງໃສໃຈວ່າ ..............ແມວຈະເປັນສີດຳຫລື ຂາວ ຂໍພຽງຈັບຫນູໄດ້ກໍ່ພໍ
ໃນໂລກກົມ ໆ ໃບນີ້ ບໍ່ມີຄຳວ່າແນ່ນອນ
ຄົນເຮົາເມື່ອມ້າຕາຍ ກໍ່ຕ້ອງລົງຍ່າງ
ທໍ້ແທ້ໄດ້ ແຕ່ຢ່າທໍ້ຖອຍ
ອິດສາໄດ້ ແຕ່ຢ່າລິດສະຫຍາ
ເຫດຜົນຂອງຄົນ ຄົນຫນື່ງ ອາດບໍ່ແມ່ນຂອງອີກຄົນຫນື່ງ
ຖ້າບໍ່ລອງກ້າວ ຈະບໍ່ມີວັນຮູ້ໄດ້ເລີຍວ່າ ຂ້າງຫນ້າເປັນແນວໃດ
ຄົນທາງອັນຍາວໃກ ນັບຫມື່ນລີ້ ຕ້ອງເລີ້ມຕົ້ນກ້າວແຣກກ່ອນສະເຫມີ
ຢ່າຍອມພ້າຍແພ້ ຖ້າຍັງບໍ່ໄດ້ພະຍາຍາມຢ່າງເຕັມທີ່
ຈົ່ງໃຊ້ສະຕິ ຢ່າໃຊ້ອາລົມ
ເບື້ອງຫລັງຄວາມເຂັມແຂງ ສົມຄວນມີການອ່ອນໂຍນ
ບໍ່ມີຄຳວ່າບັງເອີນ ໃນເລື້ອງຂອງຄວາມຮັກ ມີແຕ່ຄຳວ່າຕັ້ງໃຈ
ຍິນດີກັບສິ່ງທີ່ໄດ້ມາ ແລະຍອບຮັບກັບສິ່ງທີ່ເສຍໄປ
ຫລັງພະຍຸຜ່ານໄປ ຟ້າຍ່ອມສົດໃສ
ຫລັງຜ່ານປັນຫາຈະຮູ້ວ່າ ປັນຫານັ້ນເລັກນ້ອຍ
ບໍ່ເປັນຂຸນນາງນະໄດ້ ແຕ່ບໍ່ເປັນນະ ບໍ່ໄດ້
ມີແຕ່ວັນນີ້ທີ່ມີຄ່າ ບໍ່ມີວັນຫນ້າ ວັນຫລັງ ເມ່ືອວານສວຍເກີນແກ້
ມື້ອື່ນກໍ່ສວຍເກີນໄປ



ຢ່າຫວັງວ່າ ຈະໄດ້ຮັບຄວາມຮັກຈາກຄົນທີ່ທ່ານຮັກ
ເພາະຄົນທີ່ທ່ານຮັກ ບໍ່ໄດ້ຮັກທ່ານຫມົດທຸກຄົນ

ເພື່ອນທົ່ວໄປ ບໍ່ເຫັນທ່ານຮ້ອງໃຫ້
ເພື່ອນແທ້ ມີຫົວໄຫລ່ໄວ້ຄອຍຊັບນ້ຳຕາໃຫ້
ເພື່ອນທົ່ວໄປ ... ຖືກແກ້ວໄວນ໌ ຕິດມືມາງານປາຕີ້ຂອງທ່ານ
ເພື່ອນແທ້ ຈະມາແຕ່ຫົວຄ່ຳເພື່ອຊ່ວຍຕຽມງານ
ເພື່ອນທົ່ວໄປ ຄາດຫວັງໃຫ້ທ່ານຢູ່ຄຽງຂ້າງເຂົາສະເຫມີ
ເພື່ອນແທ້ ຄາດຫວັງທີ່ຈະຢູ່ຄຽງຂ້າງທ່ານຕະຫລອດໄປ

ເພື່ອນທົ່ວໄປ ..........ອ່ານແລ້ວຖິ້ມໄປ
ເພື່ອນແທ້ ຈະນຳໄປໃຫ້ຄົນອື່ນ ອ່ານ ຕໍ່ໆ ໄປ
ສ່ງຜ່ານໃຫ້ໃຜກະໄດ້ທີ່ທ່ານຫ່ວງໃຍ
ຫາກທ່ານໄດ້ຮັບຄືນ ຫມາຍເຖີງ ທ່ານໄດ້ພົບເພື່ອນແທ້ແລ້ວ

ແຂວງ ​ຈຳປາ​ສັກ ມີເນື້ອທີ່ 15.415 ກມ2 ປະຊາກອນ 622.400 ຄົນ.ທີ່ວ່າການແຂວງ ເມືອງປາກ ເຊ. ແຂວງຈຳປາສັກ ມີ 10 ເມືອງ: ມ. ບາຈຽງ ຈະ ເລີນສຸກ, ມ. ປາກເຊ, ມ. ປາກຊ່ອງ, ມ. ໂພນທອງ, ມ. ສະນະ ສົມ ບູນ, ມ. ສຸຂຸມາ, ມ. ປະທຸມພອນ, ມ. ມູນລະປະໂມກ, ມ. ໂຂງ ແລະ ມ. ຈຳປາສັກ.
ແມ່ນ້ຳສາຍສຳຄັນ ເຊໂດນ, ນ້ຳຂອງ.

ຈຳປາສັກ ແມ່ນໜຶ່ງໃນສອງແຂວງ ຂອງສປປ ລາວ ທີ່ຢູ່ທາງຝັ່ງຂວາແມ່ນ້ຳຂອງ, ມີປະຊາ ກອນຫລາຍ ເປັນອັນດັບສາມ ຂອງ ປະເທດ. ແຂວງຈຳປາສັກ ເປັນດິນແດນ ແຫ່ງປະ ຫວັດສາດ ຂອງ ຊົນຊາດຂອມ ຫລື ຂະ ເໝນບູຮານ ໃນ ລະຫວ່າງສະຕະວັດທີ່ 4-9. ເມື່ອ ຂອມເສື່ອມ ອຳນາດ ໃນສະຕະວັດທີ່ 10-12, ຊົນຊາດລາວ ທີ່ ເຄື່ອນຍ້າຍມາຈາກ ພາກໃຕ້ ຂອງ ຈີນ ໄດ້ເຕົ້າໂຮມກັນ ແລະ ຢູ່ຮ່ວມກັບຊາວຂອມ. ພາຍຫລັງເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ ໄດ້ເຕົ້າ ໂຮມດິນແດນເປັນ ອັນ ໜຶ່ງອັນດຽວກັນ ອານາຈັກຈາມປາ ຫລື ຈຳປາສັກ ຂອງ ອານາຈັກ ລ້ານຊ້າງ ຈົນເຖິງ ສະ ຕະວັດທີ່ 18.

ພື້ນທີ່ເບື້ອງທິດຕາເວັນຕົກ ຂອງ ແຂວງຈຳປາສັກ ເປັນທົ່ງພຽງ ລ່ອງລຽບຕາມລຳແມ່ນ້ຳ ຂອງ. ທົ່ງນາ ອັນກວ້າງຂວາງ ແຫ່ງນີ້ຈິ່ງເຮັດໃຫ້ຈຳປາສັກ ກາຍເປັນອູ່ເຂົ້າອູ່ປາ, ເປັນດິນ ແດນ ທີ່ ອຸ ດົມສົມບູນກວ່າໝູ່ໃນສປປ ລາວ. ພູພຽງບໍລະ ເວນ ຊຶ່ງສູງກວ່າລະດັບນ້ຳທະເລ 1.000 ກວ່າແມັດ ເປັນດິນເຖົ່າພູເຂົາໄຟເກົ່າ, ເຮັດໃຫ້ ສາ ມາດປູກໝາກໄມ້ ແລະ ຜັກໄດ້ ດີເຊັ່ນ: ກາເຟ, ໝາກສະເວີ່, ມັນຝຣັ່ງ, ກະລຳປີ, ກາລົດ, ຜັກບົ່ວໃຫຍ່...

ແຂວງຈຳປາສັກ ເປັນແຂວງທີ່ມີເກາະດອນຫລາຍກວ່າໝູ່ ຈົນໄດ້ຊື່ວ່າ ສີ່ພັນດອນ ຫລື ສີພັນດອນ. ເຂດຊາຍ ແດນໃຕ້ ສຸດ ແມ່ນແກ້ງໃຫຍ່ລີ່ຜີ ອັນເປັນແກ້ງທີ່ງົດງາມ ແລະໃຫຍ່ ເປັນອັນດັບ ໜຶ່ງ ຂອງ ອາຊີຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້. ນອກຈາກ ນັ້ນ ຈຳປາສັກ ຍັງມີຜາສາດຫີນ ທີ່ເອີ້ນຕິດປາກກັນວ່າ ວັດພູຈຳປາສັກ, ຊຶ່ງໃຊ້ກ້ອນຫີນທີ່ ຄັວດ ເປັນ ລິງລາຍ ຕາມ ເລື່ອງ ຂອງ ສາສະໜາພາມ ເຊັ່ນ: ພະສີວະ, ພະນາຣາຍ, ພະວິດສະນຸ, ນາງຟ້າ ຫລື ນາງ ອັບປະ ສອນ... ຜາສາດ ຫີນສ້າງ ຂຶ້ນໃນລະຫວ່າງພ.ສ 1200 ຫລື ຄ.ສ 700. ປີ 2003. ຜາສາດຫີນວັດພູຈຳປາສັກ ຖືກ ປະກາດ ເປັນ ມໍລະ ດົກ ໂລກ ໂດຍອົງການສະຫະ ປະຊາ ຊາດ ເພື່ອວັດທະນະທຳ ແລະ ການສຶກສາ (ອຸຍແມັສໂກ). ບຸນວັດພູ ຖືກຈັດຂຶ້ນ ໃນ ເດືອນສາມເພັງ ຂອງ ທຸກໆ ປີ.

ແຂວງ​ຈຳ​ປາ​ສັກ​ອຸ​ດົມ​ສົມ​ບູນ​ໄປ​ດ້ວຍ​ແຫລ່ງ​ຊັບ​ພະ​ຍາ​ກອນ​ທຳ​ມະ​ຊາດ, ໃນ​ນັ້ນ​ເນື້ອ​ທີ່​ກະ​ສິ​ກຳ​ກວມ 37%, ເນື້ອ​ທີ່​ປ່າ​ 895.500 ​ເຮັກ​ຕາ ກວມ​ເອົາ 58,09%, ​ປ່າ​ສະ​ຫງວນ​ແຫ່ງ​ຊາດ 3 ແຫ່ງ​ມີ​ເນື້ອ​ທີ່​ເຖິງ 425.600 ເຮັກ ​ຕາ, ກວມ 47,53% ນອກ​ຈາກ​ນັ້ນ​ຍັງ​ມີ​ເຂດ​ປ່າ​ສະ​ຫງວນ​ຂອງ​ແຂວງ​ອີກ 7 ແຫ່ງ.

ແຂວງ​ຈຳ​ປາ​ສັກ​ ອຸດົມດ້ວຍແຮ່​ທາດ​ຫລາຍ​ຊະ​ນິດ​ເຊັ່ນ:​ ບໍ່​ເກືອ​,​ ບໍ່​ດິນ​ຫນຽວ​, ບໍ່​ທອງ​ເຫລືອງ,​ ບໍ່​ບົກ​ຊິດ​, ບໍ່​ບາ ​ຣິດ​, ບໍ່​ຊືນ​, ບໍ່​ແກ້ວ​ອາ​ເມ​ຕິດ​, ບໍ່​ຖ່ານ​ຕົມ​.

ວິທີສ້າງສະເຫນ່
ສະເຫນ່ ຄືຫຍັງ ? ສະເຫນ່ ຄື ລັກສະນະທີ່ຫນ້າຮັກ ເປັນຫຍັງຄົນຈິງຕ້ອງສ້າງສະເຫນ່?
ກໍ່ເພາະວ່າ ສະເຫນ່ ປຽບສະເຫມືອນແກ້ວສະລະພັດນືກ ຊື່ງສາມາດຈະບັນດານ ລາບ ຍົດ ສັນລະ
ເສີນ ແລະ ສຸກ ໃຫ້ເກີດຂື້ນໄດ້ ຕົງກັນຂ້າມກັບສະຫນຽດ ຄື ລັກສະນະທີ່ບໍ່ຫນ້າຮັກ ເພາະສະຫນຽດ ເປັນຕົວທຳລາຍ ລາບ ຍົດ ສັນລະເສີນ ແລະສຸກ ໃຫ້ພິນາດໄປ ມີສຸພາສິດ
ບົດຫນື່ງວ່າ: * ຈະປາດຖະຫນາສິງໃດ ບໍ່ເກີນຫນັກ ເອົາຄວາມຮັກແລກໄດ້ດັ່ງປະສົງ *
ທາງເກີດສະເຫນ່ ທີ່ພຣະພຸດທະເຈົ້າຕັດໄວ້ ຄື ໂອບອ້ອມອາລີ (ທານ) ວາຈີໄພເຣາະ (ປິຍະວາ
ຈາ) ຫລື ເວົ້າຈາມວນ ຫນ້າຟັງ ສົງເຄາະປະຊາຊົນ (ອັດຖະຈະຣິຍາ) ວາງຕົນໃຫ້ພໍດີ ແລະອີກ
ຢ່າງຫນື່ງ ຊື່ງມີລັກສະນະຄ້າຍ ໆ ກັນ ຄື ປາກຫວານ ຕົວອ່ອນ ມືເປັນຫອນ ຍິ້ມແຍ້ມແຈ່ມໃສ
ນີ້ຄື ທາງເກີດສະເຫນ່ ແລະສາມາດອະທິບາຍໄດ້ດັ່ງນີ້
ປາກຫວານ ຫມາຍເຖີງ ຄຳເວົ້າຕ້ອງສຸພາບອ່ອນຫວານ ໃຜຟັງແລ້ວກໍ່ຕິດໃຈ ໃນທີ່ນີ້ຂໍສະເຫນີ
ຄຳເວົ້າທີ່ຖືວ່າເປັນມົງຄົນ ເກີດສະເຫນ່ ຄື ຄຳວ່າ ຂໍໂທດ ຂອບໃຈ ສະບາຍດີ ເວລາເຮົາເຮັດ
ຫຍັງຜິດພາດ ລວ່ງເກີນຜູ້ອື່ນ ຕ້ອງຮີບຂໍໂທດ ທັນທີ ເພາະຄຳຂໍໂທດນັ້ນ ຈະເຮັດໃຫ້ຜູ້ທີ່ຖືກ
ລ່ວງເກີນນັ້ນຫາຍໂກດແຄ້ນ ແລະກັບມາຮັກໃຄ້ນັບຖືເຮົາທັນທີ
ຄຳວ່າ: ຂອບໃຈ ເມື່ອໃຜໃຫ້ຫຍັງ ກັບເຮົາ ຫລືຊ່ວຍສົງເຄາະອີຫຍັງເຮົາ ເຊັ່ນ: ບອກທາງແກ່ເຮົາ
ເປັນຕົ້ນ ເຮົາຕ້ອງບອກຂອບໃຈທັນທີ ອັນສະແດງວ່າເຮົາຊາບຊື້ງໃນບຸນຄຸນຂອງເຂົາ
ສ່ວນຄຳວ່າ: ສະບາຍດີ ເມື່ອພົບປະກັບ ກໍ່ຕ້ອງໄດ້ກ່າວທັກທາຍ ເປັນທຳນຽມ ແລະວັດທະນະທຳ
ທີ່ດີງາມ ທີ່ມີຄູ່ຄົນລາວ ສາມຄຳນີ້ ຄື: ຂໍໂທດ ຂອບໃຈ ສະບາຍດີ ຄວນຫັດເວົ້າໃຫ້ຕິດ
ປາກຈົນເປັນນິດໃສ ແລ້ວທ່ານຈະໄດ້ຊື່ວ່າເປັນຄົນມີສະເຫນ່ ຢ່າງຫນ້າອັດສະຈັນ.
ອັນດັບສອງ ທີ່ວ່າຕົວອ່ອນ ນັ້ນຫມາຍເຖິງວ່າຮູ້ຈັກກົ້ມ ຮູ້ຈັກກາບ ອັນເປັນມາລະຍາດທີ່ສວຍງາມ
ມີສະເຫນ່ ບາງຄົນແຂງກະດ້າງ ໄຮ້ມາລະຍາດ ນົບບໍ່ເປັນ ໄຫວ້ບໍ່ເປັນ ກາບບໍ່ເປັນ ເດິ ໆ ດະໆໆ
ເກີ້ ໆ ເຂີນ ໆ
ການອ່ອນນອ້ມຖ່ອມຕົນ ຄື ມົນມະຫາສະເຫນ່ ອັນເປັນສິ່ງທີ່ທຳໃຫ້ເລົ່າປີ ສາມາດເອົາຊະນະໃຈຂົງເບັງ

ໄດ້ດ້ວຍມົນບົດນີ້ ຂົງເບັງເປັນນັກປາດທີ່ຖືຕົວທີ່ສຸດ ຢູ່ພູເຂົາ
ໂງ່ລັງກັ໋ງ ໃນສະໄຫມທີ່ຈີນຕົກເປັນສາມກົກ ຜູ້ທີ່ມີອຳນາດວາດສະຫນາ ຕ່າງແຍ້ງຊີງກັນເປັນໃຫຍ່
ແຕ່ລະກົກກໍ່ພະຍາຍາມທີ່ຂະຮວບລວມຄົນມີຝີມືເຂົ້າມາເປັນພັກພວກ ຂົງເບັ້ງໄດ້ຮັບການຕິດຕໍ່
ທາບທາມຈາກຜູ້ມີອຳນາດ ຫລາຍຄົນແຕ່ກໍ່ບໍ່ມີໃຜສົມຫວັງ
ແລ້ວຢູ່ຕໍ່ມາປາກົດວ່າຂົງເບັ້ງ ຕ້ອງອອກຈາກບ້ານເດຶມຕາມຫລັງເລົ່າປີ ມາຊ່ວຍວາງແຜນເຮັດສົງ
ຄາມໃຫ້ເລົ່າປີຈົນຕະຫລອດຊີວິດ ແມ່ແຕ່ເລົ່າປີຈະຕາຍຈາກໄປກ່ອນ ຂົງເບັ້ງກໍ່ຍັງບໍ່ປະຖິ້ມ ບຸດຂອງເລົ່າປີ

ທີ່ເປັນເຊັ່ນນີ້ຫນ້າສົງໃສວ່າ ເລົ່າປີມີດີອີ່ຫຍັງ ຈຶ່ງເອົາຊະນະໃຈ ຂົງເບັ້ງໄດ້
ການທີ່ເລົ່າປີສາມາດເອົາຊະນະໃຈຂົງເບັ້ງ ໄດ້ນັ້ນບໍ່ແມ່ນເພາະໃຊ້ເຫລ່ຫລ່ຽມກົນອຸບາຍຫຍັງດອກ
ຫລື ຈະໃຊ້ເວດມົນກົນຄາຖາກະບໍ່ແມ່ນ ແຕ່ນັບຖືສິບນິ້ວ ທີ່ເລົ່າປີ ປະຄອງ ນົບດ້ວຍຄວາມຮູ້
ສືກທີ່ຊື່ສັດ ສຸດຈະລິດນີ້ເອງ
ເລົ່າປີ ຊື່ວ່າເປັ້ນຜູ້ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ ທີ່ມີມາລະຍາດງົດງາມທີ່ສຸດ ອ່ອນນ້ອມຖ່ອມຕົນທີ່ສຸດ ຈົນໄດ້ຊື່ວ່າ
ຜູ້ພະນົມມື ທັງສິບທິດ ຈະເອີ້ນວ່າເລົ່າປີ ສ້າງອຳນາດປາລະມີ ດ້ວຍການນົບມືທັງສິບນິ້ວ ກໍ່ບໍ່ຜິດ
ຄວາມອ່ອນນ້ອມຖອມຕົນ ອັນເປັນມົນສັກສິດ ຂົງເບັງທີ່ຍອມ ສະຍົບຕໍ່ເລົ່າປີ ກໍ່ເພາະມົນບົດນີ້

ຄຳເວົ້າທີ່ເປັນເພັດແລະພອຍສຳຫລັບກຳລັງໃຈ
.....................................................................................................................
ຮັກຕົວຂອງເຮົາບໍ່ແມ່ນເຫັນແກ່ຕົວ
ແຕ່ຕ້ອງທຳຕົວເຮົາໃຫ້ບໍລິສຸດແລະໃຫ້ມີຄວາມສຸກຕະຫລອດເວລາ
....................................................................................................................

ໃຫ້ນືກສະເຫມີວ່າເຮົາມີກຳລັງໃຈເຫລືອເຟືອ
ແລະມີມາກພໍທີ່ຈະແບ່ງປັນໃຫ້ຄົນອື່ນເຂົາໄດ້
....................................................................................................................
ສິ່ງໃດທີ່ຜ່ານເຂົ້າມາຕ້ອງກັ່ນກອງ
ໃຫ້ເຫລືອແຕ່ສິ່ງດີ ໆ ຢູ່ໃນໃຈທີ່ສຸກໃສ ແລະສະຫວ່າງສະໄຫວຂອງເຮົາ
....................................................................................................................
ຄຳອະທິຖານ
ເຮົາຈະຕ້ອງເປັນຜູ້ສະອາດກ້ຽງເກົາ
....................................................................................................................
ເວລາແຫ່ງຊີວິດມີເທົ່າກັນ
ຜູ້ສະຫລາດ ຈິງຄວນມຸ້ງຫາບຸນໃຫ້ໄດ້ທຸກມື້ອ
.....................................................................................................................
ນືກເຖີງພຣະ ນືກເຖີງເວລາໃດ
ເວລານັ້ນກໍ່ເປັນສິຣິມົງຄົນ

ການທີ່ຄົນເຮົາຈະຕັ້ງຕົວໄດ້ນັ້ນຈະຕ້ອງ ມີສາມລາຍ ແລະຈັດສັນແຕ່ລະລາຍໃຫ້ເຫມາະສົມ ແລະພໍດີ
ຄື: 1 ລາຍຮັບ . 2 ລາຍ ຈ່າຍ 3. ລາຍເຫລືອ
ທຸກຄັ້ງທີ່ໄດ້ເງີນມາ ທີ່ຫາຊັບມາໄດ້ໃຫ້ຈັດຢູ່ໃນ ສາມລາຍນີ້ຖືວ່າ ຈະຕັ້ງຕົວໄດ້
- ຖ້າບໍ່ມີລາຍຮັບ ລາຍຈ່າຍກໍ່ຈະລຳບາກ ຍິ່ງລາຍເຫລືອບໍ່ຕ້ອງເວົ້າເຖີງ
- ຖ້າມີແຕ່ລາຍຮັບ ກັບລາຍເຫລືອ ບໍ່ມີລາຍຈ່າຍ ສະແດງວ່າຜູ້ນັ້ນເປັນຄົນຂີ້ຫນຽວ ເຫັນແກ່ຕົວ

ທໍລະຍົດຕໍ່ຕົນເອງ ຕົນເອງເຮັດວຽກເມືອຍລອດຕາຍບໍ່ຊື້ກິນ ເອົາຫມູນຫົວເປັນພຣະເຈົ້າ ບໍ່ດີເຊັ່ນກັນ

- ຖ້າມີແຕ່ລາຍຮັບ ແລະລາຍຈ່າຍ ບໍ່ມີລາຍເຫລືອ ກໍ່ຕັ້ງຕົວຍາກ ຫາໂອກາດທີ່ຈະຕັ້ງຕົວລຳ
ບາກທີ່ສຸດ ເພາະບໍ່ມີເງີນເກັບ ແລະສະແດງວ່າຜູ້ນັ້ນເປັນຄົນເລ່ນກິນຟຸມເຟືອຍ ໃຊ້ຈ່າຍບໍ່ລະວັງ
ເຮັດວຽກລອດຕາຍ ສຸດທ້າຍບໍ່ເຫລືອຫຍັງຕິດໄມ້ຕິດມື້ໃຫ້ລູກຫລານ
- ຕ້ອງຈັດຢູ່ໃນສາມລະດັບນີ້ ຖືວ່າພໍ່ດີ ພໍງາມ ຄື
ມີລາຍຮັບ ລາຍຈ່າຍ ແລະລາຍເຫລືອ ຕາມຄວາມເຫມາະສົມ ແລະສະຖານະພາບ ຂອງແຕ່
ລະຄົນວ່າຈະ ຈ່າຍ ແລະເຫລືອ ຫລາຍ ນ້ອຍປານໃດ
ຈະເລີນພອນ

ຄຳວ່າ ພຸດທະ ໝາຍຄວາມວ່າ ຮູ້ ຕື່ນ ເບີກບານ ພຣະພຸດທະເຈົ້າ ໝາຍເຖິງຜູ້ຮູ້ ຜູ້ຕື່ນ ຜູ້ເບີກບານ ຮູ້ເຊັ່ນໃດຈິ່ງເອີ້ນວ່າຮູ້ກັນແທ້ ? ຮູ້ເຫດແຫ່ງທຸກ ຮູ້ວິທີທາງດັບທຸກ ຈິ່ງເອີ້ນວ່າການຢັ່ງຮູ້ ຕື່ນໝາຍເຖິງການຕື່ນຕົວຈາກຄວາມຂີ້ຄ້ານມັກງ່າຍ ຕື່ນຈາກນິໄສເກົ່າທີ່ລ້າຫຼັງ ຕື່ນຈາກຄວາມປະໝາດເມີນເສີຍຕໍ່ໜ້າທີ່ການງານ ຕື່ນຈາກການງົມງວຍ ຕື່ນຈາກພາວະທີ່ຫຼັບໄຫຼຢູ່ກັບອາລົມ ຈົມປັກຢູ່ກັບອະດີດທີ່ຜ່ານມາແລ້ວ ຕື່ນຈາກຄວາມຝັນທີ່ເພີ້ຝັນໄປໃນອະນາຄົດທີ່ຍັງມາບໍ່ເຖິງດຳລົງຕົນຢູ່ໃນຄວາມຕື່ນຕົວໃນປັດຈຸບັນ ເບີກບານ ໝາຍເຖິງເບີກບານດວ້ຍຄວາມດີທີ່ກຳລັງສ້າງສົມ ຫຼືໄດ້ສ້າງສົມໄວ້ແລ້ວ ຫຼືກຳລັງສ້າງຢູ່ໃນປັດຈຸບັນ ຄວາມເບີກບານຈະເກີດຈາກຄວາມເອື້ອອາທອນເຊິ່ງກັນແລະກັນ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ດ້ວຍຄວາມເມດຕາ ຕໍ່ເພື່ອນມະນຸດດ້ວຍກັນ ຈິ່ງຈະເກີດມີຄວາມເບີກບານໄດ້

ເພາະພຣະພຸດທະສາດສະໜາ ເປັນສາດສະໜາຂອງທ່ານຜູ້ຮູ້ ສະນັ້ນເຮົາຊາວພຸດ ຕ້ອງປູກຈິດສຳນຶກໃຫ້ເຕັມປ່ຽມຢ່າງຜູ້ຮູ້ ຜູ້ຕື່ນ ຜູ້ເບີກບານ

ຄົນຄົນທີ່ຈະນຳຊີວິດໄປໃນທາງແຫ່ງຄວາມຈະເລີນແລະສ້າງສັນ ໂດຍຫລີກເວັ້ນມິດທຽມ ຄົບຫາມິດແທ້ ດັ່ງນີ້
- ຄົນປແກລອກ ມີແຕ່ຂົນເອົາຂອງເພື່ອນໄປ ມີລັກສະນະ 4 ຢ່າງ
1. ຄິດເອົາແຕ່ຝ່າງດຽວ
2.​ຍອມເສຍນ້ອຍໂດຍຫວັງຈະເອົາໃຫ້ຫລາຍ
3. ຕົວເອງມີໃພຈິງມາຊ່ວຍກິດຈະການຂອງເພື່ອນ
4. ຄົບເພື່ອນເພາະເຫັນແກ່ຜົນປະໂຫຍດ.

- ຄົນດີແຕ່ເວົ້າ ມີລັກສະນະ 4ຢ່າງ
1.​ດີແຕ່ຍົກເອົາເລື້ອງຂອງທີ່ຫມົດແລ້ວມາປາໃສ (ປີກາຍນີ້ເຮົາມີເງີນຫລາຍ ຖ້າໂຕໄດ້ເຫັນເຮົາຕອນນັ້ນໂຕສະບາຍ ຕອນນີ້ເງີນຫມດ ເຮົາຈິງອາໃສໂຕກ່ອນ
2. ດີແຕ່ອ້າງຂອງຍັງບໍ່ມີມາປາໃສ (ເຊັ່ນ ປີຫນ້າເຮົາສິມີເງີນ ຫລາຍ ເຮົາຂະຊ່ວຍເຫລືອ ໂຕຢາກໄດ້ຫຍັງເຮົາລ້ຽງເຕັມທີ່ ດຽວນີ້ຍັງບໍ່ມີເງີນ ໂຕລ້ຽງເຮົາກ່ອນ )
3. ສົງເຄາະຫລືຊ່ວຍຫລືເພືອນດ້ວຍຂອງທີ່ບໍ່ມີປະໂຍດ (ເຊັ່ນ ໃຫ້ຂອງທີ່ເຂົາບໍ່ໃຊ້ ຫລືໃຊ້ບໍ່ໄດ້ ຫມົດຣາຄາແລ້ວເອົາໃຫ້ເພື່ອນ ເປັນຕົ້ນ)
4. ເມື່ອເພືອນມີວຽກຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫລືອອ້າງວ່າຂັດຂ້ອງບໍ່ວ້າງ

- ຄົນຫົວປະຈົບ ສໍພໍ ມີລັກສະນະ 4 ຢ່າງ
1.​ເວລາເພື່ອນເຮັດຊົ່ວກໍ່ເອີອໍນຳ (ເພື່ອນເຮັດຊົ່ວກະສະຫນັບສະຫນຸນ ທັ້ງທີ່ຮູ້ວ່າມັນຜິດ)
2. ເວລາເພື່ອນເຮັດດີກະເອີອໍ ນຳ
3.​ຕໍ່ຫນ້າສັນລະເສີນ
4.​ຫລັບຫລັງຍິນທາ

- ຄົນຊວນຈິບຫາຍ ມີລັກສະນະ 4 ຢ່າງ
1.​ຄອຍເປັນເພື່ອນດື່ມນ້ຳເມົາ
2. ຄອຍເປັນເພື່ອນທຽວກາງຄືນ
3. ຄອຍເປັນເພື່ອນທຽວເບີ່ງການລະເລ່ນ
4.​ ຄອຍເປັນເພື່ອນໄປເລ່ນການພະນັນ

ທັ້ງຫມົດນີ້ແມ່ນເພື່ອນທີ່ບໍ່ຈິງໃຈ ທ່ານທີ່ຈະຄົບເພື່ອນຈົ່ງສັງເກດ ຕາມນີ້
ນີ້ຄື ຫລັກຂອງພຮະພຸດທະສາສນາ

ຊາວນະຄອນຫລວງຫລາຍທ່ານຄົງເຄີຍປະສົບກັບບັນຫານ້ຳປະປະບໍພຽງພໍ, ມາຕອງເຊົ້າ ຂາດ ຕອນແລງ ຫລື ບໍ່ມາເລີຍ ແຖມເວລາຂໍອະນຸຍາດ ຕິດຕັ້ງ ກໍ່ໃຊ້ເວລາເປັນອາທິດ ສອງອາທິດ. ສາເຫດນ້ຳບໍ່ພໍ ບໍແມ່ນຍ້ອນ ແປງທາງຢ່າງແນ່ນອນ ,ແຕ່ທັດສະນະຂອງຂ້າພະເຈົ້າແລ້ວແມ່ນຍ້ອນຂາດການບໍລິຫານຈັດການທີດີ, ອົງກອນຂາດວິໄສທັດ ແລະ ກົນລະຍຸດ(ບໍໄດ້ເວົ້າໃຫ້ຜູ້ບໍລິຫານເດີ) . ແຖມມີໂຄສະນາທາງ ໂທລະພາບ, ວິທະຍຸ ໃຫ້ປະຊາຊົນປະຫຍັດນ້ຳ ບາດຜົນສະຫລູບວຽກງານທ້າຍປີ ຜົນກຳໄລບໍມີ, ມີແຕ່ຜົນລາຍງານດອກໄມ້(ເຮັດດີມາຫມົດແລ້ວແຕ່ບໍ່ມີກຳໄລ) ຂໍຂຶ້ນລາຄານ້ຳ.
ມັນຊິມີກຳໄລໄດ້ແນວໃດ, ຂາຍນ້ຳ ພັດຂໍໃຫ້ຄົນໃຊ້ນ້ຳຫນ້ອຍລົງ, ບໍ່ມີນ້ຳສະຫນອງໃຫ້ພຽງພໍ
ມາພິຈາລະນາຂໍ້ເທັດຈິງໃນການໂຄນະເບິ່ງ:
ປະຫຍັດນ້ຳຊ່ວຍຊາດ ພັດທະນາ,ຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ຊ່ວຍປະຫຍັດເສດຖະກິດຄອບຄົວ(ອັນນີ້ຮັບໄດ້) ຄວາມຈິງກໍ່ຄື: ຈົ່ງປະຫຍັດນ້ຳ ເທາະ ເພາະພວກເຮົາບໍສາມາດສະຫນອງນ້ຳໃຫ້ພຽງພໍ, ເຄືອງຈັກດູູດນ້ຳ ເພບໍມີງົບແປງ, ບໍ່ມີໂຄງການຊ່ວຍເຫືອຈາກຕ່າງປະເທດເທືອ ດັ່ງນັ້ນເຮົາຕອ້ງປະຫຍັດນ້ຳ.

ເປັນຕາເຈັບໃຈແທ້ໆ ຍ້ອນຫຍັງ? ທ່ານ(ຜູ້ບໍລິຫານ)ລອງເບີ່ງແຜ່ນທີ່ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນເບີ່ງດູ, ແມ່ນ້ຳຂອງ, ນ້ຳງື່ມ, ອ່າງນ້ຳຊວງ ແລະອື່ນໆ ໄຫລຖຶ້ມລ້າໆ ແລ້ວເປັນຫຍັງ ຊາວນະຄອນຫລວງວຽງຈັນຕ້ອງບໍມີນ້ຳໃຊ້ພຽງພໍ.
ອົດສາວ່າດີໃຈ ບໍໄດ້ເກີດມາຢູ່ ທະວີບອາຟຣິກາ ແຕ່ດັນມີບັນຫາເລື່ອງໃຊ້ນ້ຳ.

ທ່ານອຳນວຍການລັດວິສາຫະກິດ ນ້ຳປະປາ ນີ້ຄືບົດຝຶກຫັດບົດທີ່ນຶ່ງ ສຳຫລັບທ່ານເດີ ຢ່າຂີ່ແຕ່ວີໂກ ເລະຫລາຍ .
ຂ້າພະເຈົ້າຫວັງວ່າ ພາຍໃນຫ້າປີນີ້ ຈະເຫັນໂຄສະນາວ່າ " ລັດວິສາຫະກິດນ້ຳປະປະ ແຈກວີໂກ ເປັນການຂອບໃຈຊາວນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ"  ແທນໂຄສະນາເກົ່າ ໃຫ້ປະຫຍັດນ້ຳ.

ຖ້າມີຄຳເວົ້າໃດບໍ່ສຸພາບຕ້ອງບໍອະໄພເດີ;

ເລື່ອງຂອງກົບໂຕນ້ອຍໆໆໂຕໜື່ງ ຄັ້ງໜື່ງມີກຸ່ມຂອງລູກກົບໂຕນ້ອຍໆໆກຸ່ມໜື່ງໄດ້ມາຮ່ວມກັນຈັດການແຂ່ງຂັນເພື່ອຈະປີນຂື້ນໄປເທີງເສົາໄຟຟ້າແຮງສູງ ມີກຸ່ມຊົນກົບຫຼວງຫຼາຍມາເບີ່ງແລະເຊີຍການແຂ່ງຂັນຄັ້ງນີ້ ການແຂ່ງຂັນເລີ່ມຂື້ນເວົ້າແບບກົງໄປກົງມາບໍ່ມີຊົນຊາວກົບໂຕໃດຈະເຊື່ອວ່າ ກົບໂຕນ້ອຍໆໆໂຕນ້ອຍຈະປີນຂື້ນໄປເທີງໄດ້ ມີສຽງເວົ້າລອຍມາໃຫ້ໄດ້ຍີນເປັນຕົ້ນວ່າ : ພວກເຂົາບໍ່ມີທາງຂື້ນໄປຮອດຍອດດອກມັນຍາກລຳບາກຂະໜາດນັ້ນຫຼືພວກເຂົາຈະບໍ່ມີໂອກາດຈະປະສົບຄວາມສຳເລັດດອກເສົາມັນສູງຂະໜາດນັ້ນ ພວກກົບໂຕນ້ອຍໆໆເລົ່ານັນກໍ່ເລີ່ມຈະຕົກລົງທີເທື່ອລະໂຕ ເທື່ອລະໂຕ ຍົກເວັ້ນໂຕໜື່ງເຊີ່ງຍັງປີນຢ່າງຕັ້ງໃຈ ສູງຂື້ນແລະສູງຂື້ນຝູງກົບກໍ່ເລີ່ມສົ່ງສຽງຮ້ອງ ມັນຍາກເກີນໄປບໍ່ມີໃຜເຮັດໄດ້ດອກ ກົບສ່ວນຫຼາຍເລີ່ມເມື່ອຍແລ້ວຍອມແພ້ແຕ່ມີກົບໂຕໜື່ງທີ່ຍັງຕັ້ງໜ້າຕັ້ງຕາປີນສູງຂື້ນສູງຂື້ນ ກົບໂຕນີ້ບໍ່ຍອມແພ້ ເມື້ອສີ້ນສຸດການແຂ່ງຂັນກົບໂຕອື່ນໆໆຕ່າງກໍ່ຍອມແພ້ທີ່ຈະປີນສູ່ຍອດເສົາຈົນໝົດຍົກເວັ້ນກົບໂຕນ້ອຍໆໆໂຕໜື່ງ ດ້ວຍຄວາມພະຍາຍາມ ສຸດກຳລັງມັນກໍ່ສາມາດປີນຂື້ນສູ່ຍອດເສົາໄດ້ ກົບທຸກໆໆໂຕຢາກຮູ້ວ່າກົບໂຕນ້ອຍໆໆໂຕນີ້ເຮັດໄດ້ແບບໃດກົບຄູ່ແຂ່ງຂັນຕ່າງຢາກຮູ້ວ່າ ກົບໂຕນ້ອຍໆໆໂຕນີ້ມີພະລັງປີນຂື້ນສູ່ຍອດເສົາອັນເປົ້າໝາຍຈົນສຳເລັດໄດ້ແບບໃດ ເລື່ອງກາຍເປັນວ່າ ກົບຜູ້ຊະນະໂຕນັ້ນ ຫູໜວກ


ເລື່ອງນີ້ບອກໃຫ້ຮູ້ວ່າ:

ຢ່າຟັງຄຳເວົ້າໃນດ້ານລົບຫຼືການເບີ່ງໃນແງ່ລົບຈາກຄົນອື່ນເພາະເຂົາເລົ່ານັ້ນຈະດືງຄວາມຝັນຄວາມປາດຖະໜາໃນໃຈທ່ານອອກໄປ ໃຫ້ລະວັງໃນພະລັງຂອງຕຳເວົ້າສະເໝີ ເພາະສີ່ງທີ່ທ່ານໄດ້ຍີນແລະໄດ້ອ່ານມັນຈະສົ່ງຜົນຕໍ່ການກະທຳຂອງທ່ານ ດັ່ງນັ້ນຕະຫຼອດເວລາຂໍໃຫ້ເປັນຄົນຄິດບວກແລະເຫຼືອຈາກນັ້ນຈົ່ງເຮັດຫູໜວກຕໍ່ຄຳເວົ້າຂອງຜູ້ຄົນທີ່ບອກວ່າ: ທ່ານບໍສາມາດເຮັດຄວາມຝັນຂອງທ່ານໃຫ້ເປັນຈິງ ໃຫ້ຄິດສະເໝີວ່າ ທ່ານສາມາດເຮັດໄດ້

- ຕາມການຄົ້ນຄວ້າພາສາສາດ (ໂດຍສະເພາະພາສາສາດລາວ) ມາຫຼາຍປີ ແລະໄດ້ສຶກສາທັດສະນະຄວາມເຫັນຂອງສັງຄົມ ມວນຊົນ ຄົນທົ່ວໄປແລ້ວ ໄດ້ພົບວ່າ "ມີຄົນເຂົ້າໃຈວ່າ ພາສາລາວຕາຍແລ້ວ ແລະມີການກ່າວຫາຈາກຝ່າຍຕ່າງໆວ່າ ມີຄົນທຳລາຍພາສາລາວ," ທີ່ຈິງພາສາລາວມີການພັດນາໄປຕາມລຳດັບ ຕາມຍຸກສະໄໝ ເພື່ອເປັນເຄື່ອງມືໃນການຢັ້ງຮູ້ວ່າ ຄົນທຳລາຍພາສາລາວເປັນຈັ່ງໃດ ຈຶ່ງສະຫຼຸບຫຼັກເກນ ເພື່ອສຶກສາມີການທຳລາຍພາສາຈິງບໍ ? ແລະໃຜເປັນຜູ້ທຳລາຍພາສາກັນແທ້, ເມື່ອເຮົາຢາກຮູ້ເຊັ່ນນັ້ນ ຕ້ອງພິຈາຣະນາຕາມຫຼັກເກນນີ້.

- ການຄົ້ນຄວ້າຂອງ ຜຂ ເອງເຫັນວ່າ "ຄົນທີ່ທຳລາຍພາສາລາວ ແມ່ນຄົນທີ່ບໍ່ຮູ້ພາສາລາວນັ້ນເອງ".
ຄົນທີ່ບໍ່ຮູ້ພາສາລາວນັ້ນ ບໍ່ຮູ້ແບບໃດ, ລັກສະນະຂອງການບໍ່ຮູ້ຄຸນລັກສະນະເປັນແບບໃດ ? ຈື່ງໄດ້ພົບກົດເກນ ຈັ່ງຊີ້ ຄື
ກ. ບໍ່ຮູ້ປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງພາສາລາວ.
ຂ. ບໍ່ຮູ້ເຄົ້າຂອງພາສາລາວ.
ຄ. ບໍ່ຮູ້ຍຸກການປ່ຽນແປງຂອງພາສາລາວ.
ງ. ບໍ່ຮູ້ໃຊ້ພາສາລາວ.
ຈ. ບໍ່ຮູ້ອັດຖະ ແລະພະຍັນຊະນະຂອງພາສາລາວ.
ຊ. ບໍ່ຮູ້ຄວາມໝາຍຂອງພາສາລາວ.
ຍ. ບໍ່ຮູ້ສຽງຂອງພາສາລາວ.
ດ. ບໍ່ຮູ້ຣົດຊາດຂອງພາສາລາວ.

- ລວມຄວາມແລ້ວ ຄືຜູ້ບໍ່ຮູ້ຊື່ງ ເຊິ່ງຄວາມໝາຍຂອງພາສາລາວ ແລະໃຊ້ພາສາລາວບໍ່ເປັນປະໂຫຍດນັ້ນເອງ.
ທັງໝົດນີ້ລ້ວນແຕ່ເກີດຈາກການສະຫຼຸບ ຖອດຖອນບົດຮຽນ ການສືກສາຄົ້ນຄວ້າ ດ້ານອັກສອນສາ, ໄວຍາກອນ ແລະການພັດທະນາຂອງອັກສອນສາດລາວ ເປັນເວລາ ໑໐ ປີ,

ໝາຍເຫດ: ຫຼັກເກນທັງ ໙ ຂໍ້ນີ້ ຄືເຄື່ອງມືຊັ່ງຊາ (ເພື່ອຢາກຮູ້ວ່າພາສາຖືກທຳລາຍ ຫຼືບໍ່ທຳລາຍຢ່າງໃດ, ຫາກເຮົາມີຫຼັກເກນແລ້ວ ເຮົາຈະຮູ້ໂລດວ່າພາສາລາວເຮົາພັດທະນາໂດຍໃຜ ແລະທຳລາຍໂດຍໃຜກັນແທ້.

ມາອ່ານເຫດການນີ້ “ເລື່ອງຂອງໝາ ໃຜວ່າຄົນບໍ່ກ່ຽວ”
ໃນປະຈຸບັນນີ້ ຖ້າຈະເວົ້າເລື່ອງບາບ ກັມ(ກຳ) ຫຼື ບາບບຸນ ຄຸນໂທດນີ້ ຄົນສ່ວນໃຫຍ່ແລ້ວ ຈະບໍ່ຄ່ອຍເຊື່ອ ແຕ່ກໍ່ຍັງມີອີກຄົນສ່ວນໜື່ງ ທີ່ເຊື່ອ ແລະຄົນທີ່ຈະສອນເລື່ອງນີ້ກໍ່ຂ້ອນຂ້າງຈະລຳບາກຢູ່ ອັນເປັນເຫດມາຈາກຄວາມຈະເລີນທາງດ້ານວັດຖຸ ຄົນສ່ວນຫຼາຍກໍ່ເລີຍໃຫ້ຄວາມສຳຄັນທາງດ້ານນີ້ຫຼາຍທີ່ສຸດ ຜົນທີ່ຕາມມາກໍ່ເລີຍເຮັດໃຫ້ຈິດໃຈຄົນເຮົານີ້ພັດທະນາໄປນຳບໍ່ທັນ ຈື່ງກາຍເປັນເຄື່ອງຫຼອກລວງກິເລດຂອງຄົນໃຫ້ດີ້ນດົນໄປຕາມກະແສໂລກ ທີ່ເອີ້ນວ່າ ໂລກາພິວັດ (Globalization) ຫຼື ເອີ້ນອີກຢ່າງໜື່ງວ່າ ຍຸກແຫ່ງຂໍ້ມູນຂ່າວສານ (IT : Information Technology)ນັ້ນເອງ
ເລື່ອງໝາໆມັນໄປກ່ຽວກັບຄົນ ຫຼືວ່າຄົນໄປກ່ຽວກັບໝາ ສຸດແລ້ວແຕ່ໃຜຊິເວົ້າຊິວ່າ ຕາມຄວາມຄິດ ຄວາມເຫັນຂອງໃຜຂອງມັນ ແນວວ່ານານາຈິດຕັງ, ຄັນບໍ່ນຳມາເວົ້າ ແຕ່ມັນກະເປັນຕາເວົ້າ ແລະມັນກໍ່ເກີດຂຶ້ນແລ້ວ ຈຶ່ງຂໍເອົາເລື່ອງຈິງບໍ່ຕ້ອງອີງນິຍາຍມາເວົ້າສູ່ກັນຟັງ.
ເລື່ອງນີ້ ເປັນເລື່ອງຈິງ ແລະເຣື່ອງນີ້ກໍເປັນເຣື່ອງທີ່ຊາວຕະຫຼາດທາດຫຼວງ ແລະຕະຫຼາດມືດ ຮອດນັກບໍລິໂພກອາຫານທີ່ຖືວ່າສຸດຍອດຂອງພວກເປດ ນັ້ນກໍ່ຄື ຊີ້ນໝາ.
ເຫດການນີ້ເກີດຂື້ນທີ່ເຮືອນຫ້ອງແຖວແຫ່ງໜື່ງ(ບໍ່ຢາກບອກວ່າຢູ່ໃສ) ທີ່ເຮືອນຫ້ອງແຖວ ບ້ານທາດຫຼວງໃຕ້ ບຶງທາດຫຼວງ ແຖວຫົວຂົວ ບໍລິເວນແຖວໆນັ້ນເອງ ເປັນເຮືອນໄມ້ຈັດເປັນຫ້ອງແຖວ ເພື່ອຄ້າຂາຍ ຂອງຊາວລາວແລະຈີນຈຳນວນໜື່ງ ໃນຫ້ອງແຖວຈຳນວນ 8 ຫ້ອງນັ້ນ ມີຫ້ອງໜຶ່ງມີອາຊີບຂາຍຊີ້ນໝາປິ້ງ ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີໃນນາມ “ປິ້ງຟານບ້ານ”, ເຂົາເຮັດອາຊີບນີ້ມາຫຼາຍສິບປີແລ້ວ.
ວັນເກີດເຫດການອັນວິນາດໃຫ້ແກ່ເຂົາ ແລະບັນດາຊາວຂ້າຂາຍ ທັງຈີນທັງລາວ ຈຳນວນ 8 ຫ້ອງກໍ່ໄດ້ ຮັບຜົນທີ່ເກີດຂື້ນ ຈາກການສູນເສຍໃນຄັ້ງນີ້ ອັນເກີດຈາກອັກຄີໄພນັ້ນເອງ.
ເລື່ອງມີຢູ່ວ່າ, ຄອບຄົວນີ້ ມີອາຊີບປິ້ງຊີ້ນໝາຂາຍ ໂດຍປົກກະຕິເຂົາກໍ່ຈະຊື້ໝາມາຂ້າເອງ ເຊີ່ງວິທີການຂ້າຂອງເຂົານັ້ນກະເປັນວິທີແປກໆ ຄື ເຂົາຈະຂ້າໝາ ດ້ວຍການເອົາໄມຄ້ອນທຸບໃຫ້ຕາຍ ແລ້ວກໍ່ເອົານ້ຳມັນເເອັດຊັງຫົດທົ່ວຕົວໝາ ເອົາໄຟຈູດ ເພື່ອເຜົາຂົນໝາ ແລ້ວຂູດຂົນອອກ.
ແຕ່ວັນນັ້ນ ເຂົາໄດ້ເຮັດເໝືອນທີ່ເຄີຍເຮັດມາ ຄືເອົາຄ້ອນທຸບຫົວໝາຈົນຕາຍ ເມື່ອເຫັນວ່າມັນຕາຍແລ້ວ ກໍ່ເອົານ້ຳມັນເເອັດຊັງມາຖອກລາດລົງແລ້ວເອົາໄຟຈູດ ແຕ່ໃນຄັ້ງນີ້ບໍ່ເປັນຈ່ັງບຸນ ຫຼືບາບກັມມາຕາມທັນບໍ່ຮູ້ ໃນຂະນະທີ່ໄຟກຳລັງລຸກທົ່ວຕົວໝາໂຕນັ້ນ, ໝາກັບຟື້ນຄືນຂຶ້ນມາ ດ້ວຍຄວາມຮ້ອນທີ່ໄຟກຳລັງລຸກ ໃໝ້ທົ່ວຕົວຢູ່ນັ້ນ ມັນກໍ່ແລ່ນຊັກຕາຍເຂົ້າໄປໃນກ້ອງລ່າງເຮືອນທີ່ຕ່ຳບໍ່ສູງເທົ່າສອກຄົງຈະໄດ້ ວ່າແຕ່ໝາແລ່ນເຂົ້າໄປກ້ອງລ່າງ ເຮືອນຫ້ອງແຖວເທົ່ານັ້ນແລ້ວ ໄຟກໍ່ລຸກໃໝ້ຂຶ້ນ ພໍປານວ່າປາຕິຫານ ຄືມັນໄໝ້ຂຶ້ນຈາກຫ້ອງໜຶ່ງ ຕໍ່ໃສ່ຫ້ອງສອງ ຈາກຫ້ອງສອງກໍ່ຕໍ່ໃສ່ຫ້ອງສາມ ລາມໄປຈົນຮອດຫ້ອງທີ່ສີ່ແລ້ວໝານັ້ນ ຈຶ່ງສິ້ນໃຈລົງດ້ວຍຄວາມທໍຣະມານ.
ສ່ວນຄົນຂ້າໜາ ເຫັນເປັນເຊັ່ນນັ້ນ ກໍບໍ່ຈັກຊິເຮັດຈັ່ງໃດ ໄດ້ແຕ່ຢືນຊະເງິະ ດ້ວຍຄວາມຕົກໃຈ ຈົນວ່າເຮືອນ ຂອງຕົນ ແລະເຮືອນຜູ້ອື່ນໄຟໄໝ້ໄປແລ້ວເຄິງໜຶ່ງ ຈຶ່ງແລ່ນໄປຂົນຍ້າຍສີ່ງຂອງ ຄົນອື່ນໆ ກໍມົວແຕ່ຍ້າຍຂອງອອກ ຈາກເຮືອນ ຍ້ອນວ່າເຮືອນໄມ້ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ໄຟລຸກລາມໄປໃສ່ເຮືອນຫ້ອງອື່ນໆອີກ ຈົນສຸດທ້າຍແລ້ວໄຟໄໝ້ເຮືອນຫ້ອງແຖວນັ້ນ ໝົດໄປທຸກ ຫ້ອງຢ່າງລາບຄາບ.
ເມື່ອປະຊາຊົນ ຮູ້ເລື່ອງແລ້ວ ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງວິພາກວິຈານໄປຕາມແຕ່ໃຜຢາກວ່າແຕ່ຄຳທີ່ຜູ້ຂຽນໄດ້ຍິນແລ້ວ ຮູ້ສຶກກິນໃຈມີ 2 ປະໂຫຍກ ຄື “ໝາມັນເອົາຄືນ” ກັບຄຳວ່າ “ເລື່ອງຂອງໝາໆ ໃຜວ່າມັນຊິບໍ່ກ່ຽວກັບຄົນ”, ທ່ານເຫັນເລື່ອງນີ້ ເປັນເຊັ່ນໃດ ກໍສຸດແລ້ວແຕ່ທ່ານຈະຄິດ ແຕ່ໝາເປັນສັດຊະນິດໜຶ່ງ ໃນ 10 ປະເພດສັດ ທີ່ພຣະສົງໃນທາງພຣະພຸດທະສາດສະໜາຫ້າມກິນ ຫຼືທີ່ເອີ້ນວ່າ ມັງສັງ 10 ຢ່າງ.
ເພາະສະນັ້ນແລ້ວ ຫາກທ່ານເຊື່ອວ່າບາບບໍ່ມີຈິງ ກໍ່ຢ່າຟ້າວປະໝາດ ບໍ່ທັນຖືກກັບໃຜ ກະຢ່າວ່າບໍ່ມີ ຄວາມຈິງແລ້ວ ບາບບຸນນີ້ ເປັນຂອງຄູ່ກັນ ມັນເກີດຂຶ້ນ ກັບມະນຸດທຸກຄົນ ໂດຍສະເພາະຄົນທີ່ຄິດຊົ່ວ, ທຳຊົ່ວ ແລະເວົ້າຊົ່ວສະເໝີມາ ຕ່າງແຕ່ວ່າມັນເກີດຊ້າເກີດໄວ, ຄົນທີ່ທຳບາບແລ້ວ ບໍ່ເຫັນຫຍັງ ກະຢ່າໄປຄິດວ່າ ເຮົາບໍ່ບາບ ຫຼືບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນຂອງບາບ, ອີກຢ່າງໜຶ່ງຄົນທີ່ຄິດດີ ທຳດີ ເວົ້າດີແລ່້ວ ບຸນກຸສົນບໍ່ທັນເກີດ ກະຢ່າຟ້າວເສຍໃຈ ບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນມື້ນີ້ກໍມື້ໜ້າ, ບໍ່ເດືອນນີ້ກໍເດືອນໜ້າ, ບໍ່ຊາດນີ້ ກໍຊາດໜ້າ ຫຼືຊາດຕໍ່ໆໄປ ເຊັ່ນດຽວກັບ ບາບກຳທີ່ເກີດຂຶ້ນ
ຂໍໃຫ້ທ່ານທີ່ອຸດສາຫະ ພະຍາຍາມອ່ານແຕ່ຕົ້ນ ຈົນຈົບ ໄດ້ເປັນຜູ້ມີບຸນ ວາດສະໜາ..ອາຍທີ່ຈະເຮັດຄວາມຊົ່ວ
ຢ້ານກົວສີ່ງທີ່ເປັນບາບ.... ແລ້ວຈົ່ງເປັນຜູ້ມີຄວາມຈະເລີນດ້ວຍ ສີນ ສະມາທິ ແລະປັນຍາ ຕະຫຼອດໄປ...ເທີ້ນ

໑. ເອົາຊະນະໃຈຕົນ ດີກວ່າເອົາຊະນະໃຈຄົນທັງໂລກ
໒. ການໃຫ້ອະໄພ ບໍ່ຕ້ອງເສຍສີ່ງໃດເພີ່ມ
ແຕ່ການຈອງເວນນັ້ນຕິ ຍີ່ງຈະເສຍຫລາຍກວ່າເດີມ ເທົ່າໃດກໍ່ບໍ່ຮູ້
໓. ວິນາພາເວ ອະສັງສະເຍ ແປວ່າ ບໍ່ວັນໃດກໍ່ວັນຫນື່ງ ເຮົາຈະພາກຈາກກັນໄປ
໔. ການສູນເສຍ ເປັນສ່ວນຫນື່ງຂອງວັດຕະຈັກ ບໍ່ມີສີ່ງໃດຢູ່ກັບເຮົາໄປຕະຫລອດ
໕. ຄວາມບັງເອີນບໍ່ມີໃນໂລກ ແຕ່ໂຊກທີ່ໄດ້ຮັບນັ້ນ ມັນເກີດມາຈາກເຫດແລະຜົນ ທີ່ຄົນເຮົາຍັງບໍ່ຮູ້ເທື່ອ

ເອົາເທົ່ານີ້ກ່ອນນໍ....ວັນຫນ້າຈະມາຕໍ່

ຂໍອະນຸໂມທະນາບຸນນຳເດີ
ທີ່ເສຍເວລາມາອ່ານ

ອ່ານແລ້ວກໍ່ Comment ແນ່ລະ

ດ້ວຍຄວາມປາຖນາດີ

ເລື້ອງລູກຊາຍເອົາແມ່ໄປຖິ້ມໄວ້ກາງປ່າ
ກ່ອນຈະເຂົ້າເລື້ອງ ຂໍຕັ້ງຄຳຖາມ ເປັນຫຍັງເວລາຄົນເຖົ້າມາແລ້ວຈິງມີນິໃສເຫມືອນເດັກ
ນ້ອຍ ໄດ້ກິນກໍ່ວ່າບໍ່ໄດ້ກິນ ຖາມສ້ຳແຕ່ຄວາມເກົ່າ ໂກດງ່າຍ ບາງຄັ້ງເອົາແຕ່ໃຈ ກິນເຂົ້າກະເຮັດເປີເປື້ອນ ສົກກະປົກ ບາງທີ່ຂີ້ ຫລືຍ່ຽວໃສສົງໃສ່ຜ້າ ເປັນຫຍັງ
ຄົນທີ່ເຖົ້າມາແລ້ວຈິງເຫມືອນກັບເດັກນ້ອຍອີກເທື່ອຫນື່ງ.​

ຄຳຕອບເຫດຜົນມີຢູ່ວ່າ ເປັນວັດທະຈັກ ແລະກົງກຳກົງກຽນ ຕອນເຮົາຍັງນ້ອຍ
ພໍ່ແມ່ຈະດູແລເບີ່ງແຍງເຮົາ ປ້ອນເຂົ້າປ້ອນນ້ຳ ເຊັດຂີ້ ເຊັດຍ່ຽວໃຫ້ເຮົາ ພໍພໍ່ແມ່ເຖົ້າແກ່
ມາກໍ່ຈະເປັນແບບເດັກນ້ອຍອີກເທື່ອຫນື່ງ ເພື່ອໃຫ້ຜູ້ເປັນລູກໄດ້ຕອບແທນ ແລະ
ທຳກັບພໍ່ແມ່ ບົວລະບັດພໍ່ແມ່ ເຫມືອນພໍ່ແມ່ທີ່ທຳກັບເຮົາຕອນຍັງນ້ອຍ

ເຂົ້າສູ່ເລື້ອງຊາຍຄົນຫນື່ງເອົາແມ່ໄປຖິ້ມໃນປ່າ
ໃນຄອບຄົວມີແມ່ ແລະລູກຊາຍ ພ້ອມດ້ວຍລູກສະໄພ້ ຄືເມຍຂອງລູກຊາຍນັ້ນເອງ
ແມ່ຂອງຜູ້ຊາຍຄົນນີ້ ເຖົ້າແກ່ຫລາຍ ແຖມຍັງຕາບອດ ເວລາກິນເວລານອນ ກະຕ້ອງ
ອາໃສລູກ ແລະລູກສະໄພຊ່ວຍ ກິນເຂົາກະເຮັດເຮຍ ເສື້ອຜ້າກະບໍ່ສະອາດ
ແຖມຍັງຖາມລູກຄຳຖາມດຽວ ຊ້ຳ ໆ ເພາະລາວບໍ່ໄດ້ຍິນ ໄດ້ຍິນແລ້ວແຕ່ກະບໍ່ຈື່
ທາງລູກສະໄພ ເກີດຄວາມລຳຄານໃຈ ຈິງບອກໃຫ້ຜົວ ເອົາແມ່ໄປຖິ້ມໃນປ່າ
ຖ້າບໍ່ເອົາໄປ ເມຍຈະຫນີໄປກັບບ້ານ ທາງລູກຊາຍກະເລີຍຟັງຄວາມເມຍ
ມື້ຫນື່ງໄດ້ໂອກາດດີ ຈິງໄດ້ກະຕຽມແບກເອົາແມ່ອອກເດີນທາງໄປໃນປ່າ
ທາງຜູ້ເປັນແມ່ຮູ້ແລະເຂົາໃຈວ່າ ລູກຊາຍແລະລູກສະໃພຊັງ ບໍ່ຢາກໃຫ້ຢູ່ນຳ
ແຕ່ເພີ່ນກະບໍ່ໄດ້ຂໍຄວາມເຫັນໃຈ ຫລືຂໍຮ້ອງຫຍັງ ໃນຂະເດີນທາງ ແມ່ໄດ້ຫັກກິງໄມ້
ໄປຕາມທາງ ຕະຫລອດ ພໍເມື່ອຮອດຈຸດຫມາຍ ລູກຊາຍກໍ່ປົງແມ່ລົງ ແລ້ວຫັນຫລັງ
ໃສ່ແມ່ເດີນກັບບ້ານ ທາງແມ່ຮ້ອງບອກວ່າລູກ ເດີນຕາມທາງ ສັງເກດກິ່ງໄມ້ທີ່ແມ່ຫັກ
ນັ້ນເດີ ລູກສິບໍ່ຫລົງທາງ

My mother
ຍາມແມ່ສັ່ງສອນພ່ຳວອນລູກ ເລື້ອງຜິດຖືກລູກກໍ່ວ່າແມ່ຈູ້ຈີ້
ຕໍ່ເມື່ອລູກເຕີບໃຫຍ່ຈິ່ງໄດ້ດີ ເພາະຄຳທີ່ແມ່ວ່າໄວ້ບໍ່ຜິດຄຳ
ເມື່ອຍັງເດັກລູກບໍ່ເຫັນຄຸນຄ່າແມ່ ເປັນບາບແທ້ທີ່ລູກຖຽງແມ່ເຊົ້າຄ່ຳ
ລູກກະທຳຄວາມຜິດນີ້ປະຈຳ ຂໍກ່າວຄຳຂໍໂທດໂປດອະໄພ

ເຕືອນສາວລາວ ລະວັງບ່າວເມືອງນອກ

ເຄີຍໄດ້ຍີນຢູ່ເລື້ອຍໆ...........ຄວາມເປື່ອຍເຍື່ອຍຂອງສັງຄົມ
ຄົນຕົ້ມກັນຕາໄສໆ.............ຈຶ່ງຂະຫຍາຍຄວາມເວົ້າ
ຂໍໃຫ້ຈຳເອົາໄວ້...................ຄົນຈັງໄຮມີໄປທົ່ວ
ພວກນີ້ເຫັນແກ່ຕົວ.............ຫາຕົວະຍົວະສາວຊັກໄຊ້ ......ໃຫ້ອາຍໜ້າເພີ່ນຫຍັນ

ພວກເມຍເຜີມາຢາມບ້ານ....ຕ້ານບອກໜູ່ວ່າເມຍປະ
ມາຫາເມຍຢູ່ເມືອງລາວ.......ເລາະຊອກເອົາຈົນໄດ້
ສາວຫຼວງຫຼາຍຕາຕັ້ງ .......ຫວັງຢາກໄປເມືອງນອກ
ບອກຕົກລົງຮັບຫມັ້ນ ..........ໃຫ້ຟັນຫຼີ້ນນັບເດືອນ

ບໍ່ເຄີຍໜີຫ່າງເຄື້ອນ .....ຕັ້ງເດືອນຫນຶ່ງເຂົານອນນຳ
ຈັດທຳລາບາສີ ...............ປານວ່າມີດອງນ້ອຍ
ເງິນທີ່ຫຼອຍເມຍໄດ້ .........ສອງສາມພັນເມືອຢາມແມ່
ແບ່ງໄປງານໝັ້ນແນ່ ..ພຽງສີ່ຊ້າຫ້າຮ້ອຍ ..ໄດ້ຫຼອຍສ້ວມສູ່ສາວ

ເງິນບໍ່ພໍເພິ່ນບໍ່ເອົາ ..........ພໍ່ເຖົ້າຈ່າຍຈົນເສຍຫົວ
ທັງຄ່າງົວຂອງມືນເມົາ ....ເຫຼົ້າຢາປາແປ້ງ
ເອົາລູກເຂີຍຈົນຖົງແຫ້ງ .....ບໍ່ແໜງໃຈຍິນດີຈ່າຍ
ບໍ່ພໍເດືອນເຂີຍສົ່ງໃຫ້ ......ຮວມກັນໄວ້ລູກສົ່ງແທນ ..ສາແລ້ວ

ຕົວະກັນບາດແຂ້ນໆ ........ຄິດວ່າແມ່ນຂອງໂຕ
ເສຍໂງ່ນຳຢາກເດີນທາງ ....ໄປຕ່າງແດນໄກກວ້າງ
ເຂົາຊິທວງປະກັນຈ້າວ .......ບໍ່ພໍຄາວໄດ້ບິນແນ່
ເບິ່ງໄປໃສພາກັນແຫ່ ..ທາງພໍ່ແມ່ກໍໄດ້ຫນ້າ ..ລູກເຂີຍຫຼ້າຊິສົ່ງເງິນ

ຮອດຂວບເດືອນສົ່ງເພິ່ນຂຶ້ນ ...ຍົນດ່ວນບິນກັບ
ສັນຍາກັນຊິມາຮັບ ................ຕ້ອນເຈົ້າໄປບໍ່ກົວຢ້ານ
ຈະຈັດການເດີນເລື້ອງ .............ເອກກະສານຄົບທຸກຢ່າງ
ບາດເມືອແລ້ວເປັນລາຍຕ່າງ ຊ່າງວ່າມິດສ້ອຍມ້ອຍ ບໍ່ໂທຈ້ອຍເມື່ອຍແຕ່ຄອງ

ສ່ວນເລກໂທຂຽນໃຫ້ນ້ອງ .....ໂທລອງເບິ່ງບໍ່ມີຕິດ
ຂຽນເບີຜິດໃຫ້ໂລເລ..........ເກີນໜ່າຍເດຜູ້ຊາຍຕົ້ມ
ຫຼອກໃຫ້ອົມຮັງມິ້ມ.............ເປັນເດືອນຊີມ ມິດຈີ່ລີ່ ມິດຈີ່ລີ່
ມາກິນແລ້ວແຊ່ວຫນີ....ຫຼອກກິນຟຣີບໍ່ຢາກເວົ້າ....ຄວາຍເຖົ້າພໍ່ກໍຂາຍ

ມາຮູ້ເອົາຕອນທ້າຍ............ເປັນຕາຫນ່າຍເຂົາມີເມັຽ
ເສັຽທັງເງິນເສັຽທັງຂອງ.........ເຂົາຍອງເປັນເດືອນພຸ້ນ
ຜູ້ຫຼຸບທຶນຄືເສືອເຖົ້າ..............ຫວັງຊິເອົາເຂີຍເມືອງນອກ
ບອກຄົນຫມົດຫມູ່ບ້ານ.............ບໍ່ຫານສູ້ຮອດຫນ້າຄົນ ລະອາຍເດ໋!

ຟັງເດີ..... ກ່ອນຕົກລົງໃຫ້ສືບຄົ້ນ....ປະຫວັດເບິ່ງບໍ່ມີເມັຽ ຈິງບໍ?
ເສັດການເຄລັຽທາງຫຼັງ .........ຢ່າຮ້າງມີຫນັງສືແລ້ວ
ໝົດທຸກແນວໃຫ້ຖາມຈ້ອນ ...........ເລື້ອງສຳຄັນ ສັນຊາດບໍ?
ເພາະກົດຫມາຍ ຕໍ ມໍ ..ຕ້ອງສັນຊາດຈຶ່ງໃຫ້ ..ປະກັນໄດ້ຢ່າງດຽວ

ຍ້ອນໃຈຄົນມັນຄົດລ້ຽວ ...........ຕຽມແຕ່ໜ່ຽວໄກປືນ
ຕ້ອງຢັ້ງຢືນຫຼັກຖານຄົບ .........ໃຫ້ທົບທວນເອົາໄວ້
ບໍ່ເຂົ້າໃຈຈະແຈ້ງ ................ໃຫ້ຖາມຈຳປາແດງຕື່ມ ..ເດີນ້ອງເດີ
ຂໍເຕືອນໄວ້ຢ່າລືມ ..ຫນັງສືຄົບຖືກຕ້ອງ ..ຈຶ່ງຫງາຍທ້ອງໃຫ້ເພິ່ນເຕັງ

ກັອບຈາກໃບລານ ເຫັນວ່າມ່ວນດີ ມີສາລະຢາກໃຫ້ອ່ານນຳກັນພີ່ນ້ອງເອີຍ

ຄົນລວຍທີ່ເປັນຕາຊັງຄືຄົນລວຍທີ່ບໍ່ຍອມແບ່ງປັນໃຫ້ສັງຄົມ

ຄົນຈົນທີ່ເປັນຕາຊັງຄືຄົນຈົນທີ່ບໍ່ຍອມລຸກຂື້ນສູ້

ບໍ່ວ່າຫຍັງຈະເກີດຂື້ນ ບໍ່ວ່າເລື່ອງດີ ເລື່ອງຮ້າຍ ຈະເກີດຂື້ນ

ຂໍໃຫ້ຄິດວ່າເປັນບົດຮຽນສອນໃຈເຮົາ

ຈັບຜິດ ອິດສາ ລິດສະຫຍ່າ ບ້າອຳນາດ ຂາດຄວາມຮູ້ ຢູ່ໄປວັນໆ

ຄືລັກສະນະຂອງຄົນຄິດບໍ່ສ້າງສັນ ແລະຄິດໄປທາງລົບ

ຈະເລີນພອນ

ມະນຸດເຮົາເອີ້ຍ ເກີດມາເຮັດຫຍັງ
ນິບພານມີສຸກ ເປັນຫຍັງບໍ່ໄປ
ຕັນຫາໜ່ວງໜັກ ໜ່ວງຊັກໜ່ວງໄວ້
ຂ້ອຍໄປບໍ່ໄດ້ ເພາະຕັນຫາຜູກພັນ
ຫ່ວງນັ້ນພັນຜູກ ຫ່ວງລູກຫ່ວງຫຼານ
ຫ່ວງສັບສິນເຮືອນຊານ ຈົ່ງສະຫຼະເສຍເຖີດ
ຈະໄດ້ໄປນິບພານ ຂ້າມພົ້ນພົບສາມ
ຍາມໜຸ່ມສາວນ້ອຍ ໜ້າຕາອ່ອນຊ້ອຍ
ງາມແລ້ວທຸກປະການ ແກ່ເຖົ້າໜັງຍານ
ລ້ວນແຕ່ເຄື່ອງເໝັນ ເອັນໃຫຍ່ເກົ້າຮ້ອຍ
ເອັນນ້ອຍເກົ້າພັນ ມັນມາທຳເຂັນໃຈ
ໃຫ້ຮ້ອນໃຫ້ເຢັນ ເມື່ອຍຂົບທັງຕົວ
ຂົນຄິ້ວກໍ່ຂາວ ໃນຕາກໍ່ມົວ
ເສັ້ນຜົມບົນຫົວ ດຳແລ້ວກໍ່ຫງອກ
ໜ້າຕາເວົ້າອອກ ດູໜ້າບັດສີ
ຈະລຸກກໍ່ໂອຍ ຈະນັ່ງກໍ່ໂອຍ
ເມືອນດອກໄມ້ໂຮຍ ບໍ່ມີເກສອນ
ຈະເຂົ້າທີ່ນອນ ເພິ່ງສອນພາວະນາ
ພຣະອະນິຈັງ ພຣະອະນັດຕາ
ເຮົາທ່ານເກີດມາ ມີແຕ່ຈະຕາຍ
ຜູດີເຂັນໃຈ ກໍ່ຕາຍເໝືອນກັນ
ເງິນທອງທັ້ງນັ້ນ ບໍ່ຕິດຕົວໄປ
ຕາຍໄປເປັນຜີ ລູກເມຍຜົວຮັກ
ເຂົາຊັກໜ້າໜີ ເຂົາເໝັນຊາກຜີ
ເປື່ອຍເນົ່າພຸພອງ ໝູ່ຍາດພີ່ນ້ອງ
ເຂົາຫາມເອົາໄປ ເຂົາວາງລົງໄວ້
ເຂົານັ່ງຮ້ອງໃຫ້ ແລ້ວກັບຄືນມາ
ຢູ່ແຕ່ຜູ້ດຽວ ປ່າໄມ້ຊາຍຂຽວ
ຫຼຽວບໍ່ເຫັນໃຜ ເຫັນແຕ່ຝູງແຮ້ອງ
ເຫັນແຕ່ຝູງກາ ເຫັນແຕ່ຝູງໝາ
ຍື້ແຍ້ງກັນກິນ ດູໜ້າສົມເພດ
ກະດູກເຮົາເອີຍ ລຽງລາຍແຜ່ນດິນ
ແຮ້ງໝາກາກິນ ເອົາເປັນອາຫານ
ທ່ຽງຄືນສະງັດ ຕື່ນຂື້ນບໍ່ນານ
ບໍ່ເຫັນລູກຫຼານ ພີ່ນ້ອງເຜົ່າພັນ
ເຫັນແຕ່ນົກເຄົ້າ ຈັບເຈົ່າຮຽງກັນ
ເຫັນແຕ່ນົກແສກ ຮ້ອງແຮກແຫກຂັວນ
ເຫັນແຕ່ຝູງຜີ ຮ້ອງໃຫ້ຫາກັນ
ມະນຸດເຮົາເອີ້ຍ ຢ່າຫຼົງຫຼາຍເລີຍ
ບໍ່ມີແກ່ນສານ ອົດສາທຳບຸນ
ຄ້ຳຈູນເອົາໄວ້ ຈະໄດ້ໄປສະຫວັນ
ຈະໄດ້ທັນ ພຣະພູດທະເຈົ້າ
ຈະໄດ້ເຂົ້າ ສູ່ພຣະນິບພານ
ອະຫັງ ວັນທາມິ ສັພພະໂສ
ອະຫັງ ວັນທາມິ ນິພພານະ
ປັຈຈະໂຍ ໂຫຕຸ.

ຂອບໃຈຄວາມບໍ່ມີ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ຮູ້ວິທີລຸກຂື້ນສູ້
ຂອບໃຈຄວາມຍາກຈົນ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ເປັນຄົນມຸມານະ
ຂອບໃຈຄວາມລົ້ມເຫຼວ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມຊ່ຽວຊານ
ຂອບໃຈຄວາມຜິດພາດ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ສະຫຼາດຍິ່ງກວ່າເດີມ
ຂອບໃຈຄວາມລິດສະຫຍາ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ກ້າສ້າງສັນສິ່ງໃໝ່
ຂອບໃຈຄຳວິພາກວິຈານ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ພິບານຢ່າງໄລ້ຂໍ້ຕຳນິ
ຂອບໃຈຄວາມບໍ່ຮູ້...ທີ່ເຮັດໃຫ້ຮູ້ຈັກຄູຊື່ ປະສົບການ
ຂອບໃຈຄວາມຜິດຫວັງ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ຕັ້ງສະຕິເພື່ອລຸກຂື້ນມາໃໝ່
ຂອບໃຈສັດຕູທີ່ແກ່ງກ້າ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ຮູ້ວ່າເຮົາຍັງບໍ່ແມ່ນມືອາຊີບ
ຂອບໃຈມະຫາກຳຄໍລັບຊັ້ນ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ເຮົາຢາກສ້າງສັນການເມືອງໃໝ່
ຂອບໃຈຄວາມປ່ວຍໄຂ້...ທີ່ເຮັດໃຫ້ເຮົາຕັ້ງໃຈເບິ່ງແຍງສຸຂະພາບ
ຂອບໃຈຄວາມທຸກ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ເຮົາຮູ້ຄວາມສຸກມີຄ່າເທົ່າໃດ
ຂອບໃຈຄວາມພັດພາກ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ເຮົາສະຫຼະຄວາມຍຶດຕິດຖືໝັ້ນ
ຂອບໃຈເພີງກິເລດ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ເຮົາມີເຫດຢາກເຖິງພະນິບພານ
ຂອບໃຈຄວາມຕາຍ...ທີ່ເຮັດໃຫ້ສາກສຸດທ້າຍຂອງຊີວິດສົມບູນແບບ

ມີປື້ມດີໆ ແຕ່ບໍ່ອ່ານ, ມີໄວ້ເຮັດຫຍັງ?
ມີເງິນຫລາຍ, ແຕ່ໃຊ້ບໍ່ເປັນປະໂຫຍດ, ມີໄວ້ເຮັດຫຍັງ?
ມີຕາດີ ແຕ່ບໍ່ເລືອກເບິ່ງໃນສິ່ງທີ່ດີ, ມີໄວ້ເຮັດຫຍັງ?
ມີຫູດີ ແຕ່ບໍ່ເລືອກຟັງໃນສິ່ງທີ່ດີ, ມີໄວ້ເຮັດຫຍັງ?
ມີປາກດີ ແຕ່ບໍ່ເລືອກເວົ້າໃນສິ່ງທີ່ດີ, ມີໄວ້ເຮັດຫຍັງ?
ມີຜົວມີເມຍ ແຕ່ບໍ່ຮັກສານ້ຳໃຈກັນ, ມີໄວ້ເຮັດຫຍັງ?
ມີຊີວິດ ແຕ່ບໍ່ຮັກຊີວິດຕົນເອງ, ມີໄວ້ເຮັດຫຍັງ?
ມີໂອກາດເກີດມາເປັນມະນຸດ ແຕ່ບໍ່ມັກສ້າງຄວາມດີ, ຢູ່ໄປເພື່ອເຮັດຫຍັງ?

ໃຜມີຫຍັງມາວ່າຕໍ່...ວ່າໄປໂລດ.

ສິນຫ້າພາກພາສາອັງກິດ ແລະປາລີແບບອັກສອນໂຣມັນ

ສິນຫ້ານີ້ ບາງທີ ອາດຈະຍາກສຳລັບບາງຄົນ ແມ່ນແຕ່ຈະຈື່ຈຳເປັນພາສາລາວກໍຍັງຍາກແລ້ວ ແລະເມື່ອຈື່ແລ້ວ ສິ່ງທີ່ຍາກໄປກວ່ານັ້ນ ກໍຄືການປະຕິບັດ. ສິ່ງທີ່ຈື່ຍາກອີກຕື່ມກໍຄືເປັນພາສາປາລີ ແລະມີພາສາໜຶ່ງຕື່ມເຂົ້າມາອີກ ທີ່ຊາວພຸດຄວນຮູ້ ນັ້ນຄື ພາສາອັງກິດ ຍ້ອນມັນມີຄວາມຈຳເປັນ ເວລາທີ່ເຮົາເດີນທາງໄປຕ່າງປະເທດ ຖ້າມີຄົນຖາມວ່າ ທ່ານນັບຖືສາສະໜາໃດ ຄຳຕອບຂອງພວກເຮົາສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນ ສາສະໜາພຸດ ແລ້ວຖ້າເຂົາຖາມວ່າ ຊາວພຸດທຳມະດາທົ່ວໄປ ມີຂໍ້ປະຕິບັດແນວໃດ ? ມີສິນຈັກຂໍ້ ແລ້ວເຮົາຊິຕອບເຂົາເຈົ້າວ່າແນວໃດ​ ນີ້ເປັນສິ່ງທີ່ຄວນຮູ້ໄວ້.


The following are the five precepts (pañca-sikkhāpada)[3] or five virtues (pañca-sīla) rendered in English and Pali: ຕໍ່ໄປນີ້ແມ່ນສິນຫ້າ (ປັນຈະ ສິກຂາປະທາ) ຫລື້ ຂໍ້ປະຕິບັດທີ່ດີງາມຫ້າຢ່າງ(ປັນຈະສີລ) ແປເປັນພາສາອັງກິດ ແລະພາສາປາລີ.

1. I undertake the training rule to abstain from taking life. Pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ samādiyāmi.
ຂ້າພະເຈົ້າຂໍສະມາທານເອົາຂໍ້ປະຕິບັດ ເພື່ອງົດເວັ້ນຈາກການທຳລາຍຊີວິດ. ປານາຕິປາຕາ ເວຣະມະນີ ສິກຂາປະທັງ ສະມາທິຢາມິ.

2. I undertake the training rule to abstain from taking what is not given. Adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ samādiyāmi.
ຂ້າພະເຈົ້າຂໍສະມາທານເອົາຂໍ້ປະຕິບັດ ເພື່ອງົດເວັ້ນຈາກການບໍ່ເອົາສິ່ງຂອງທີ່ເຂົາບໍ່ໃຫ້. ອະທິນນາທານາ ເວຣະມະນີ ສິກຂາປະທັງ ສະມາທິຢາມິ.

3. I undertake the training rule to abstain from sexual misconduct. Kāmesu micchācāra veramaṇī sikkhāpadaṃ samādiyāmi.
ຂ້າພະເຈົ້າຂໍສະມາທານເອົາຂໍ້ປະຕິບັດ ເພື່ອງົດເວັ້ນຈາກການບໍ່ປະພຶດຜິດໃນກາມ. ກາເມສຸ ມິດສາຈາຣາ ເວຣະມະນີ ສິກຂາປະທັງ ສະມາທິຢາມິ.

4. I undertake the training rule to abstain from false speech. Musāvāda veramaṇī sikkhāpadaṃ samādiyāmi.
ຂ້າພະເຈົ້າຂໍສະມາທານເອົາຂໍ້ປະຕິບັດ ເພື່ອງົດເວັ້ນຈາກການເວົ້າຕົວະ. ມຸສາວາທາ ເວຣະມະນີ ສິກຂາປະທັງ ສະມາທິຢາມິ.

5. I undertake the training rule to abstain from fermented drink that causes heedlessness. Surā-meraya-majja-pamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ samādiyāmi.
ຂ້າພະເຈົ້າຂໍສະມາທານເອົາຂໍ້ປະຕິບັດ ເພື່ອງົດເວັ້ນຈາກການດື່ມສິ່ງມຶນເມົາອັນກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມຜະໝາດ. ສຸຣາເມຣະຍະ ມັຊຊະ ປະມາທັດຖານາ ເວຣະມະນີ ສິກຂາປະທັງ ສະມາທິຢາມິ.


ຄຳສັບທີ່ຄວນຮູ້:

1. to undertake : to observe : ສະມາທານເອົາ, ປະຕິບັດ
2. to abstain(from) : ເວັ້ນຈາກ. ຄຳສັບນີ້ ມັກມີ from ຕາມຫລັງ ແລະກິລິຍາອື່ນທີ່ຕາມມາກໍຈະເປັນຮູບ ing ສະເໝີ.
3. training rule : ຂໍ້ປະຕິບັດ. training ເປັນກິລິຍາຕື່ມ ing ເຂົ້າມາໃສ່ ການເປັນ gerund ມາເຮັດໜ້າທີ່ເປັນຄຳຄຸນນາມ ຂະຫຍາຍຄຳນາມ rule ກາຍມາເປັນຄຳນາມປະສົມ(compound noun)
4. sexual misconduct: : ການປະພຶດຜິດໃນກາມ (ມີການຜິດລູກ, ຜິດເມັຍ ຂອງຄົນອື່ນ). sexual misconduct ມາຈາກຄຳວ່າ mis+conduct ໃນນີ້ mis ເປັນຄຳອຸປະສັກ(prefix)ເມື່ອວາງຢູ່ໜ້າຄຳສັບອື່ນ ຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມໝາຍປ່ຽນໄປ ຈາກ conduct ເຊິ່ງມີຄວາມໝາຍວ່າ ການປະພຶດ, ການປະຕິບັດ, ການກະທຳ ຈິ່ງກາຍມາເປັນ misconduct ການກະທຳຜິດ.
5. false speech : ເວົ້າບໍ່ຈິງ, ເວົ້າຕົວະ
6. fermented (adjective) part participle : ມາຈາກ ກິລິຍາ ferment (v) ໝັກ, ດອງ ເມື່ອຕື່ມເປັນກິິລິຍາຊ່ອງທີ 3 ສາມາດມາໝູນໃຊ້ໃຫ້ເປັນຄຳຄຸນນາມໄດ້ ມາຂະຫຍາຍຄຳວ່າ drink ກາຍເປັນ fermented drink ກໍຄືເຄື່ອງມຶນເມົາຕ່າງໆ ອັນລວມເຖິງສິ່ງເສບຕິດ ທຸກຊະນິດ.

heedlessness : heed+less+ness :

heed : (v) pay attention ເອົາໃຈໃສ່, ຕັ້ງໃຈ. (n) careful attention ຄວາມເອົາໃຈໃສ່, ຄວາມຕັ້ງໃຈ
less ເປັນຄຳ ປັດໄຈ (suffix)(ຄຳທີ່ຕື່ມທ້າຍຄຳສັບ) ເມື່ອຕື່ມແລ້ວຈະມີຄວາມໝາຍເດີມປ່ຽນໄປ ທາງປະຕິເສດ ສ່ວນໃຫຍ່ຈະກາຍເປັນຄຳຄຸນນາມ ເຊັ່ນ : heedless ບໍ່ເອົາໃຈໃສ່, ຜະໝາດ(ປະໝາດ)
ness : ເປັນ ຄຳປັດໄຈ (suffix)(ຄຳທີ່ຕື່ມທ້າຍຄຳສັບ) ເມື່ອຕື່ມໃສຂ້າງຫລັງຄຳສັບໃດ ຈະມີຄວາມໝາຍບອກເຖິງ ຄວາມ, ການ ຫລື ກາຍເປັນຄຳນາມໄປໃນໂຕ.

ເຊັ່ນ : Thai+ness: Thainess ຄວາມເປັນໄທ
Laoness ຄວາມເປັນລາວ
happiness ຄວາມສຸກ
deathlessness : ຄວາມບໍ່ຕາຍ, ຄວາມເປັນອະມະຕະ
carefulness : ຄວາມບໍ່ຜະໝາດ
heedlessness : ຄວາມຜະໝາດ
satisfactoriness :ຄວາມສຸກ, ຄວາມເພິ່ງພໍໃຈ
unsatisfactoriness :ຄວາມທຸກ, ຄວາມບໍ່ເພິ່ງພໍໃຈ, ຄວາມບໍ່ເພິ່ງປາດຖະໜາ.

ໄວຍະກອນ

what is not given : ສິ່ງທີ່ບໍ່ໄດ້ໃຫ້ ເປັນ Noun clause ຄຳນາມອະນຸປະໂຫຍກ ແລະຄຳນາມທີ່ເປັນອະນຸປະໂຫຍກນີ້ ສາມາດນຳໃຊ້ເປັນ ຕົວປະທານ, ຕົວກຳ ຫລື ພາກສ່ວນຂະຫຍາຍໃນປະໂຫຍກໄດ້.

ຖ້າເປັນປະທານໃນປະໂຫຍກຈະມີລັກສະນະດັ່ງນີ້:

What I want to do now is to learn English. ສິ່ງທີ່ຂ້ອຍຢາກເຮັດຕອນນີ້ ຄື ຮຽນພາສາອັງກິດ.

..............

ເພື່ອອ່ານຕື່ມ ທັມມະເປັນພາສາອັງກິດ ກົດເບິ່ງນີ້:

ພຶດຕິກຳທີ່ບໍ່ຄວນເຮັດກັບເພື່ອນ
໑ ເຫັນເພື່ອນຍ່າງມາ ແລ້ວຂັດຂາເພື່ອນໃຫ້ລົມຕໍ່ຫນ້າຫມູ່ເພື່ອນຫລາຍຄົນ ເຮັດ
ໃຫ້ເກີດຄວາມເຈັບປວດແລະອັບອາຍ ສິ່ງນີ້ບໍ່ຄວນທຳທີ່ສຸດ
໒. ບໍ່ຄວນເອົາຊື່ພໍ່ ຊື່ແມ່ຂອງເພືອນມາເວົ້າ ແລະລໍ້ລຽນໃນຫ້ອງຮຽນ ໃຫ້ເກີດຄວນ
ອັບອາຍ ຫລື ເອົາຊື່ຄົນທີ່ເພືອນຫລົງຮັກ ມາເວົ້າລໍ້ລຽນ ຊື່ງເພື່ອນກຳລັງແອບ
ຫລົງຮັກຄົນນັ້ນແລ້ວເກັບເປັນຄວາມລັບ ເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ຄວນທຳ
໓. ເອົາເບີໂທຂອງເພື່ອນໃຫ້ຜູ້ຊາຍ ຄົນອື່ນ ຫລືຄົນແປກຫນ້າ ໂດຍບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸ
ຍາດ ຈະເຮັດໃຫ້ເພືອນງຸດຫງິດ ເກີດຄວາມລຳຄານ ເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ຄວນທຳ
໔. ເອົາສັດ ຫລືສິ່ງທີ່ເພືອນບໍ່ມັກ ຫລືຢ້ານ ເຊັ່ນ ບົ້ງກະເລນ. ຫລື ຫນູ ໂຍນໃສ່
ເພືອນເພືອນຄວາມສະຫນຸກ ມ່ວນຊື່ນຂອງຕົນແລ້ວເຮັດເພື່ອນ ຕົກໃຈ ຢ້ານກົວ
ເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ຄວນທຳເດັດຂາດ
໕. ຍິນທາ ໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີເພື່ອນ ໃຫ້ຄົນອື່ນກຽດຊັງ ແລະອິດສາເພືອນທີ່ດີກວ່າໂຕ
ເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ຄວນຄິດ ແລະບໍ່ຄວນທຳ
໖. ລໍ້ລຽນພົມດ້ອຍ ທີ່ເພື່ອນມີຢູ່ໃນຕົວ ແບບນີ້ເຂົາເອີ້ນວ່າເພື່ອນບໍ່ແທ້ ທີ່ນຳເອົາແຕ່
ເລື້ອງພົມດ້ອຍຂອງເພືອນມາລໍ້ລຽນ ເຫມືອນເປັນການຕອກຢ້ຳ ຄວາມບໍ່ດີໃນຕົວ
ເພືອນ ເຊັ່ນ: ເປັນຄົນຕຸ້ຍ ຫລື ເຕຍ ກໍ່ຈະນຳເອົາສິ່ງເຫລົ່ານີ້ມາລໍ້ລຽນເພື່ອນ
ທຸກເວລາໃນຍາມເຫັນຫນ້າ ຕໍ່ຄົນຫລາຍຄົນ ເພື່ອນອາດຈະເກີເຂີນຫລືອາຍ
ເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ຄວນທຳ
໗. ເບີ່ງດ້ວຍສາຍຕາ ທີ່ດູຖູກ ຄົນທີ່ເບີ່ງເພືອນດ້ວຍສາຍຕາທີ່ດູຖູກ ດູແຄນເປັນຄົນ
ທີ່ໃຊ້ບໍ່ໄດ້ ເພາະຕາມທຳມະດາຄົນທີ່ເປັນເພື່ອນດີ ເຂົາຕ້ອງຮັກແລະໃຫ້ກຽດກັນ
໘. ມັກເວົ້າຈາກ ໃຫ້ເພືອນເສຍຫນ້າຕາຫນ້າສາທາລະນະຊົນ ດ້ວຍຄຳເວົ້າ ທີ່ຈິງ ຫລື ບໍ່ຈິງ ສິ່ງເຫລົ່ານີ້ຄວນ ພິຈາລະນາກ່ອນຈະເວົ້າ
. ຖ້າບໍ່ຢາກໃຫ້ເພື່ອນກຽດຊັງ ແລະຄົບກັນເປັນເພື່ອນໄດ້ດົນ ໆ ກໍ່ຢ່າກະທຳ
ພຶດຕິກຳເຫລົ່ານີ້

ຫາກຍັງມີວັນຕໍ່ໄປໃຫ້ກ້າວຕໍ່ ຈົງຢ່າທໍ້ກ້າວໄປໃຫ້ເຖິງຝັນ
ທາງຂາງຫນ້າຍັງຖ້າເຈົ້າໃຫ້ຝ່າຝັນ ໄປໃຫ້ເຖິງວັນນັ້ນທີ່ລໍຄອຍ

ຢ່າຍອມແພ້
ໃນຊີວິດເຄາະມີທັງດີຮ້າຍ ກວ່າຈະຕາຍສະລັບກັນຕັ້ງຫລາຍຫົນ
ດີແລ້ວດຽວຮ້າຍແລ້ວດີມີແລ້ວຈົນ ແລ້ວບາງຄົນທຸກຍາກຢ່າງຫລວງຫລາຍ ກັດຟັດສູ້ດ້ວຍໃຈບໍຖອຍ
ບໍຍ່ອມແພ້ເຄາະຊົ່ວງາຍງ ເອົາຊະນະດ້ວຍກຳລັງທັງໃຈກາຍ ເຄາະທີ່ຮ້າຍກໍຈະຫນີດີມາເອງ

ບໍ່ທໍ້ຖອຍ
ຫມົດແຮງລົ້ມລົງກໍຈະຄານ ບົນເສັ້ນທາງຍາວນານຈະສານຝັນ
ແມ່ນເຫນື່ອຍຍາກຍາ່ງໃດບໍມີຫວັນ ຈະມຸ່ງຫນ້າທຳຝັນໃຫ້ເປັນຈິງ

ຝ່າຟັນ
ຟ້າສັກແສນຟ້າຈະຝ່າຟ້າ ຝົນຈັກແສນຫ່າຈະຝ່າຝົນ
ຊົນແມ່ນກ້ວາງຫນັກຫນ່າຈະຝ່າຊົນ ໄຟລຸກລົນຈະຝ່າໄປ
ເຂົາຂາມເຂດຄາມຈະຂາມເຂົາ ຄວາມດີເຮົາຈະຝັນໃຝ່
ໃຈແມ່ນບິດເບື່ອນຈະເຕື່ອນໃຈ ລົມແມ່ນແຮງປານໃດ ຈະຕ້ານລົມ

ຄ່າຂອງຄົນ
ຕົ້ນໄມ້ໃຫ້ຄຸນຄ່າແກ່ຊີວິດ ນົກຕົວນິດໃຫ້ຄ່າສຽງເພງໃນໂລກຫລ້າ
ດອກໄມ້ຫອມໃຫ້ຄວາມງາມຜ່ານສາຍຕາ ແມ່ນຕົ້ນຫຍ້າຍັງໃຫ້ຄ່າອອກຊິເຈນ
ເຮົາເກີດມາເປັນຄົນໃນວັນນີ້ ທຳສິ່ງດີອັນໃດໃຫ້ໂລກເຫັນ
ກິນ ນອນ ຫລິ່ນ ເທ່ານັ້ນຫລືທີ່ທຳເປັນ ບໍ່ດີເດັ່ນກວ່າບັນດາຕົ້ນຫຍ້າເລີຍ

ດັ້ງທີ່ໄດ້ຂຶ້ນຫົວຂໍ້ໄວ້ໃນເບື້ອງຕົ້ນວ່າສີນຫ້າແກ້ປັນຫາສັງຄົມໄດ້ນັ້ນແລ້ວເຮົາມາວິເຄາະນຳກັນວ່າສີນຫ້າ
ແກ້ປັນຫາສັງຄົມໄດ້ແນວໃດ໋ເຮົາຈະສັງເກດເຫັນວ່າເປັນຫຍັງພຣະພຸທະເຈົ້າຂອງເຮົາຈິ່ງໄດ້ໃຫ້ເຮົານັບຖື
ສີນຫ້າສະແດງວ່າສີນຫ້ານັ້ນແກ້ປັນຫາສັງຄົມໄດ້ຈິງເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເປັນການເສີຍເວລາເຮົາມາຮູ້ຈັກກັບສີນທັງຫ້າຂໍ້
1.ເພີ່ນວ່າບໍ່ໃຫ້ຂ້າສັດເຮົາມາວິເຄາະເບິ່ງນຳກັນວ່າການທີ່ບໍ່ໃຫ້ຂ້າສັດນັ້ນຫມາຍເອົາມະນຸດນຳແລະອີກ
ຢ່າງບໍ່ໄດ້ຫມາຍຄວາມວ່າຂ້າໃຫ້ຕາຍຢ່າງດຽວການບຽດບຽນກໍ່ຖືວ່າເປັນການຂ້າຄືກັນເຊັ່ນວ່າການທີ່ເຮັດ
ໃຫ້ຄົນອົກຫັກກະເປັນການບຽດບຽນຄືກັນເພາະວ່າເຮັດໃຫ້ເຂົາຜູ້ນັ້ນຕາຍໃຈຫລືເຮັດໃຫ້ເຈັບໃຈແຄ້ນໃຈຖືວ່າເປັນການບຽດບຽນແລະການທີ່ເຮົາໄປດ່າເຂົາຫລືເຮັດໃຫ້ເຂົາບໍ່ພໍໃຈນັ້ນກະຖືວ່າເປັນການຂ້າເຂົາແລະນີ້ແຫລະຖືວ່າເປັນສີນຂໍ້ທີ່ຫນຶ່ງຖ້າວ່າເຮົາຫ້າມໃຈເຮົາໄດ້ຕາມທີ່ໄດ້ເວົ້າມາມັນກະຊິບໍ່ເກີ ດປັນຫາຂຶ້ນນີ້ກະສະແດງໃຫ້ເຮົາໄດ້ເຫັນວ່າສີນຂໍ້ທີຫນຶ່ງແກ້ປັນຫາໄດ້ບໍ
2.ໃຫ້ເວັ້ນຈາກການລັກຂອງຜູ້ອື່ນມາເປັນຂອງຕົນເຮົາມາສັງເກດເບິ່ງເວລາພວກທີ່ໄປລັກຂອງເຂົາສ່ວນ
ຫລາຍມັນມັກຊິໄປຕອນກາງຄືນທັງປິດຫນ້າປິດຕາໄດ້ມາແລ້ວກະໃຊ້ແບບຫຼົບໆຊ້ອນຢ້ານແຕ່ເຈົ້າຂອງ
ເຂົາຮູ້ເວົ້າງ່າຍໆວ່າເຖິງແມ່ນວ່າເຂົາຈະໄດ້ສິ່ງນັ້ນໄປຕາມທີ່ໃຈເຂົາຕ້ອງການແຕ່ເຂົາກໍ່ບໍ່ມີຄວາມສຸກເລີຍ ຖ້າວ່າເຮົາເວັ້ນຈາກການລັກໄດ້ປັນຫາສັງຄົມກໍ່ຈະບໍ່ເກີດແລະກໍ່ຈະເຮັດໃຫ້ສັງຄົມເຮົາມີຄວາມສຸກຂຶ້ນຢູ່ນຳກັນໂດຍທີ່ບໍ່ມີຄວາມວາດລະແວງສົງໄສ
3.ເວັ້ນຈາກການຫຼິ້ນຊູ້(ບໍ່ໃຫ້ນອກໃຈຜົວເມຍຕົນເວົ້າໃຫ້ເຂົ້າໃຈງ່າຍໆກະຄືບໍ່ໃຫ້ໄປຫຼິ້ນຜົວເຂົາເມຍເພີ່ນ
ບາງຄົນເຫັນເມຍຜູ້ອື່ນຄືງາມກວ່າເມຍເຮົາແທ້ນໍເອົາຈັກບາດບໍຖ້າເຮົາຄິດແນວນີ້ປັນຫາເກີດແນ່ນອນຕາມຄຳສອນທາງສາສນາເພີ່ນພະຍາຍາມສອນໃຫ້ເຮົາໄດ້ມີຄວາມຮັກແບບຮັກດຽວໃຈດຽວບໍ່ກ່ຽວກັບໃຜຂໍ
ເຕືອນໄວ້ເດີສຳຫຼັບຜູ້ທີ່ເຈົ້າຊູ້ນັ້ນລະວັງໄວ້ວ່າມັນມີກຳທີ່ຈະຕາມມາທີຫລັງ ຖ້າເຮົາຮູ້ຫ້າມໃຈບໍ່ໃຫ້ຫຼົງໄຫລນຳກາມເກີນໄປປັນກະບໍ່ເກີດຖ້າຫ້າມໃຈບໍ່ໄດ້ປັນສັງສົມກໍ່ຈະຕາມມາອີກ
ປັນຫາປາກສຽງເກີດຜິດຖຽງກັນອີກ
4.ເວັ້ນຈາກການຕົວະ ເຮົາເຄີຍຄິດບໍວ່າເປັນຫຍັງຈຶ່ງບໍ່ໃຫ້ຕົວະເພາະວ່າການຕົວະນັ້ນເຮັດໃຫ້ຄວາມເຊື່ອຖືຂອງໝູ່ເພື່ອລົດນ້ອຍລົງຍົກຕົວຢ່າງເດັກລ້ຽງແກະທີ່ໄປຕົວະຊາວນາວ່າຫມາປ່າມາກິນແກະຂອງເຂົາຕອນທຳອິດເຂົາກະເຊື່ອຢູ່ແຕ່ບໍ່ເປັນຄວາມຈິງແຕ່ຫລາຍຄັ້ງເຂົາກໍ່ເລີຍບໍ່ເຊື່ອສຸດທ້າຍຫມາປ່າມາອີຫລີເຂົາກະບອກຊາວ ນາວ່າຫມາປ່າມາກິນແກະຂອງເຂົາສຸດທ້າຍກະບໍ່ມີຜູ້ໄປຊ່ອຍເລີຍເພາະຊາວນັ້ນຄິດວ່າເຂົາຕົວະກະເລີຍບໍ່ໄປຊ່ອຍຈາກຕົວຢ່າງຂ້າງເທິງນັ້ນສະທ້ອນໃຫ້ເຮົາໄດ້ເຫັນວ່າການທີ່ເຮົາຂີ້ຕົວະນັ້ນມັນບໍ່ເຮັດໃຫ້ເກີດຜົນດີເລີຍປັນຫາກະເກີດຄວາມເຊື່ອຖືກະບໍ່ມີແມ່ນວ່າຈະເວົ້າຄວາມຈິງ
5.ເວັ້ນຈາກການດື່ນນ້ຳເມົາແລະຈຳພວກຢາເສບຕິດອື່ນໆເພາະເຮັດໃຫ້ສະຕິແລະປັນຍາຂອງ
ເຮົາເສື່ອມໄປຈາກເດີມແລະສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ສາມາດເຮັດໃຫ້ເຮົາໄປຂ້າໃຜກະໄດ້ ລັກຂອງເຂົາກະໄດ້ ໄປຜິດລູກເມຍເຂົາອີກແລະຫາທາງຕົວະໄປວັນໆມັນລວມຢູ່ຂໍ້ນີ້ເບິດຖ້າຫ້າມໃຈໄດ້ປະເສີດຍິ່ງປັນຫາບໍ່
ເກີດຮ້ອຍເປີເຊັນບ້ານເມືອງຂອງເຮົາກະຈະມີແຕ່ຄວາມສຸກຢູ່ນຳກັນດ້ວຍສັນຕິສຸກ

ກົດຫມາຍ

ວ່າດ້ວຍນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ

ຫມວດທີ I  ບົດບັນຍັດທົ່ວໄປ

ມາດຕາ 1. ຈຸດປະສົງ

            ກົດຫມາຍວ່າດ້ວຍນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວກຳນົດທີ່ຕັ້ງ, ພາລະບົດບາດ, ສິດຫນ້າທີ່, ຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ພັນທະ, ການພົວພັນຮ່ວມມີສາກົນ, ມາດຕະຖານ, ຂັ້ນ, ຊັ້ນ ແລະ ຕຳແຫນ່ງຂອງນາຍທະຫານ, ກຳນົດການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດ, ນະໂຍບາຍ, ຂໍ້ຫ້າມ, ການ  ຍ້ອງຍໍ ແລະ ການປະຕິບັດວິໄນ ຕໍ່ນາຍທະຫານໃນກອງທັບປະຊາຊົນລາວ, ເຮັດໃຫ້ຫນາຍທະ ຫານມີຄວາມຫນັກແຫນ້ນທາງດ້ານການເມືອງ, ແນວຄິດ, ເຂັ້ມແຂງດ້ານການຈັດຕັ້ງ, ລະບຽບ  ວິໄນເຂັ້ມງວດ, ມີແບບແຜນທັນສະໄໝ ແລະ ເຮັດສຳເລັດຫນ້າທີ່ອັນມີກຽດສະຫງ່າຂອງຕົນ.

ມາດຕາ 2. ນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ

            ນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວແມ່ນພະນັກງານຂອງພັກ ແລະ ລັດແຫ່ງສາທາລະ ນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ທີ່ມີຊັ້ນ ແຕ່ລະຊັ້ນຮ້ອຍຕີ ເຖິງຊັ້ນພົນເອກ ເຊິ່ງມີເຄື່ອງ ຫມາຍຊັ້ນ, ທຽບຊັ້ນ, ເຄື່ອງຫມາຍເຫລົ່າຮົບ, ເຫລົ່າທັບ ແລະ ເຄື່ອງແບບສະເພາະ ໂດຍແມ່ນ ລັດຖະບານເປັນຜູ້ກຳນົດ.

ມາດຕາ 3. ທີ່ຕັ້ງ, ພາລະບົດບາດຂອງນາຍທະຫານ

            ນາຍທະຫານເປັນກຳລັງຫລັກແຫລ່ງຂອງກອງທັບປະຊາຊົນລາວ.

            ນາຍທະຫານມີພາລະບົດບາດຊີ້ນຳ, ນຳພາ, ບັນຊາ ແລະ ກໍ່ສ້າງກຳລັງ, ສຶກສາອົບຮົມ ເຝິກແອບຮ່ຳຮຽນ, ກຽມພ້ອມສູ້ຮົບ, ຄຸ້ມຄອງ, ລ້ຽງດູທັບ ແລະ ປະຕິບັດຫນ້າທີ່ອື່ນໆ ເພື່ອປົກ ປັກຮັກສາຄວາມເປັນເອກະລາດ, ອຳນາດອະທິປະໄຕ , ຜືນແຜນດິນອັນຄົບຖ້ວນ ແລະ ສ້າງສາ ພັດທະນາປະເທດຊາດ.

ມາດຕາ 4.  ສິດ ແລະ ຫນ້າທີ່ຂອງນານທະຫານ

            ສິດ ແລະ ຫນ້າທີ່ຂອງນາຍທະຫານມີດັ່ງນີ້:

            1. ກຽມພ້ອມສູ້ຮົບ ແລະ ສູ້ຮົບພິລະອາດຫານ ເພື່ອປົກປັກຮັກສາປະເທດ, ຮັບປະກັນ  ກັນສະພາບ ແລະ ຄວາມຫມັ້ນຄົງຂອງລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນ. ປົກປັກຮັກສາຊັບສົມ ບັດຂອງລັດ, ສິດຜົນປະໂຫຍດອັນຊອບທຳຂອງລວມຫມູ່ ແລະ ຂອງປະຊາຊົນ.

            2. ຕັ້ງຫນ້າປັບປຸງ ແລະ ກໍ່ສ້າງກຳລັງໃຫ້ຫນັກແຫນ້ນທາງດ້ານການເມືອງ, ແນວຄິດ, ເຂັ້ມທາງດ້ານການຈັດຕັ້ງ, ມີຄວາມຈົງຮັກພັກດີຕໍ່ປະເທດຊາດ, ມີທາດປະຕິວັດ, ມີລະບຽບວິ ໄນເຂັ້ມງວດ ແລະ ມີແບບແຜນທັນສະໄຫມ, ມີລະດັບວິທະຍາສາດ, ເຕັກນິກ, ສີລະປະຢຸດ,  ຍຸດທະວິທີໃນການສູ້ຮົບ ແລະ ມີຄວາມສາມາດປະຕິບັດສຳເລັດຫນ້າທີ່.

            3. ປະຕິບັດແນວຄິດ, ນະໂຍບາຍຂອງພັກ,  ກົດຫມາຍຂອງລັດ, ຂໍ້ກຳນົດ, ກົດລະບຽບ ຂອງກອງທັບ, ຮັກສາຄວາມລັບຂອງລັດ, ຂອງກອງທັບຢ່າງເດັດຂາດ, ປະຕິບັດຄຳສັ່ງຂອງຜູ້ນຳ ພາ, ບັນຊາ ແລະ ການຈັດຕັ້ງຂັ້ນເທິງຂອງຕົນຢ່າງເຂັ້ມງວດ.

            4. ກໍ່ສ້າງຮາກຖານການເມືອງ, ເຂົ້າຮ່ວມການພັດທະນາທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ວັດທະ ນະທຳ, ສັງຄົມ ແລະ ຊ່ວຍເຫລືອປະຊາຊົນ.

            5. ຄຸ້ມຄອງຊີວິດການເປັນຢູ່ທາງດ້ານວັດຖຸ ແລະ ຈິດໃຈຂອງນາຍ ແລະ ພົນທະຫານ ບົນພື້ນຖານຍົກສູງຈິດໃຈເພິ່ງຕົນເອງ, ກຸ້ມຕົນເອງ ແລະ ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງດ້ວຍຕົນເອງ, ອອກແຮງສ້າງພະລາທິການກັບທີ່ເພື່ອຮັບປະກັນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ຂອງຕົນ.

            6. ປະຕິບັດຫລັກການລວມສູນປະຊາທິປະໄຕ, ມີຄວາມສາມັກຄີເປັນເອກະພາບພາຍ ໃນກອງທັບ, ຕຳນິຕິຊົມ, ຊ່ວຍເຫລືອເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນຢູ່ພາຍໃນກົມກອງ ແລະ ລະຫວ່າງຂັ້ນ ລຸ່ມກັບຂັ້ນເທິງ ເພື່ອພ້ອມກັນກ້າວຫນ້າ.
ມາດຕາ 5. ຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງນາຍທະຫານ

          ນາຍທະຫານມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ຊີ້ນຳ, ນຳພາ, ບັນຊາ, ຄຸ້ມຄອງກົມກອງຂອງຕົນ, ປະຕິບັດແນວທາງ, ນະໂຍບາຍຂອງພັກ, ລະບຽບກົດຫມາຍຂອງລັດ, ມະຕິ, ຄຳສັ່ງຂັ້ນເທິງຢ່າງເຂັ້ມງວດ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ຄຳສັ່ງຂອງຕົນ.

ມາດຕາ 6. ພັນທະຂອງນາຍທະຫານ
            ນາຍທະຫານມີພັນທະດັ່ງລຸ່ມນີ້:

<!--[if !supportLists]-->1.       <!--[endif]-->ກຽມພ້ອມສູ້ຮົບ, ສູ້ຮົບພິລະອາດຫານ, ຍອມເສຍສະລະຊີວິດ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງປະເທດຊາດ ແລະ ຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ.

<!--[if !supportLists]-->2.       <!--[endif]-->ປົກປັກຮັກສາພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ ແລະ ລັດແຫ່ງ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ, ເຂົ້າຮ່ວມໃນການສ້າງສາພັດທະນາປະເທດຊາດ.

<!--[if !supportLists]-->3.       <!--[endif]-->ຝຶກຝົນ, ຫລໍ່ຫລອມຄຸນສົມບັດສິນທຳປະຕິວັດ, ເປັນແບບຢ່າງໃນທຸກວຽກງານ, ຝຶກແອບຮຳ່ຮຽນ, ຍົກສູງຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດທາງດ້ານການເມືອງ, ການທະຫານ, ເສດຖະກິດ, ວັດທະນະທຳ -ສັງຄົມ ແລະ ວິຊາສະເພາະອື່ນໆ ເພື່ອເຮັດສຳເລັດຫນ້າທີ່ທີ່ໄດ້ຮັບມອບຫມາຍ.

<!--[if !supportLists]-->4.       <!--[endif]-->ມີສະຕິຕໍ່ການຈັດຕັ້ງ, ມີລະບຽບວິໄນ, ປະຕິບັດຄຳສັ່ງຂອງຜູ້ບັນຊາຢ່າງເຂັ້ມງວດ ແລະ ເດັດຂາດ.

<!--[if !supportLists]-->5.       <!--[endif]-->ເຄົາລົບນັບຖືຮີດຄອງປະເພນີ ອັນດີງາມຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ ນອກຈານີ້ແລ້ວ ນາຍທະຫານກໍ່ຍັງມີພັນທະຄືກັນກັບພົນລະເມືອງລາວ ຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ກົດຫມາຍແຫ່ງສປປລາວ.

ມາດຕາ 7. ການພົວພັນ ແລະ ຮ່ວມມືສາກົນຂອງນາຍທະຫານ.

            ນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ ພົວພັນຮ່ວມມືກັບບັນດາກອງທັບປະເທດເພື່ອນມິດ ແລະ ປະເທດອື່ນໆຕາມລະບຽບການ ບົນພື້ນຖານຫລັກການຢູ່ຮ່ວມກັນໂດຍສັນຕິ, ເຄົາລົບເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ, ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນຂອງກັນ, ບໍ່ແຊກແຊງເຂົ້າວຽກງານພາຍໃນຂອງກັນ, ສະເຫມີພາບ ແລະ ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດ.

ຫມວດທີ II  ປະເພດ, ແຫລ່ງທີ່ມາ, ມາດຕາຖານການນຳພາ, ບັນຊາ ແລະ ກໍ່ສ້າງນາຍທະຫານ

ມາດຕາ 8. ປະເພດນາຍທະຫານ

            ນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ ປະກອບມີປະເພດດັ່ງນີ້:

            1. ນາຍທະຫານເສນາທິການເຮັດຫນ້າທີ່ບັນຊາ, ສູ້ຮົບ ແລະ ກໍ່ສ້າງກຳລັງທາງດ້ານ ການທະຫານ.

            2. ນາຍທະຫານການເມືອງ ເຮັດຫນ້າທີ່ວຽກງານການເມືອງ, ແນວຄິດ, ວຽກງານຈັດຕັ້ງ ພັກ, ພະນັກງານ, ວຽກງານນະໂຍບາຍ ແລະ ວຽກງານອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ.

            3. ນາຍທະຫານພະລາທິການ ເຮັດຫນ້າທີ່ຮັບປະກັນດ້ານພະລາທິການ ແລະ ການລ້ຽງ ດູທັບ.

            4. ນາຍທະຫານ ເຕັກນິກ, ວິຊາການ ແລະ ວິຊາສະເພາະອື່ນໆ ເຮັດຫນ້າທີ່ຂະແຫນງ ການ ແລະ ວິຊາສະເພາະໃດຫນຶ່ງ.

ມາດຕາ 9. ແຫລ່ງທີ່ມາຂອງນາຍທະຫານ

            ແຫລ່ງທີ່ມາຂອງນາຍທະຫານມີດັ່ງນີ້:

            1. ນາຍສິບທີ່ຮຽນຈົບຈາກບັນດາໂຮງຮຽນຊັ້ນກາງຂຶ້ນໄປຢູ່ໃນ ແລະ ນອກກອງທັບ, ທັງ ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ.

            2. ນາຍສິບ ຈາກກົມກອງຕ່າງເຊິ່ງເປັນຜູ້ສູ້ຮົບພິລະອາດຫານ, ຫ້າວຫັນ ແລະ ມີຜົນ ງານດີເດັ່ຮໃນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ວຽກງານຕ່າງໆ.

            3. ພະນັກງານ, ລັດຖະກອນ ແລະ ນັກສຶກສາກອງທັບທີ່ຮຽນຈົບຊັ້ນກາງຂຶ້ນໄປທັງພາຍ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ທີ່ເຂົ້າເຮັດຫນ້າທີ່ຮັບໃຊ້ກອງທັບ, ເຊິ່ງຕ້ອງໄດ້ຮັບການບຳລຸງຫລືກໍ່ສ້າງວິຊາ ການທະຫານ.

ມາດຕາ 10. ມາດຕະຖານຂອງນາຍທະຫານ

            ມາດຕາຖານຂອງນາຍທະຫານມີດັ່ງນີ້:

1. ຕ້ອງແມ່ນຄົນລາວທີ່ເປັນສັນຊາດລາວ, ມີອາຍຸ 21 ປີຂຶ້ນໄປ, ມີຊີວະປະຫວ  ແລະ ບໍ່ຖືກສານຕັດສິນລົງໂທດຕັດອິດສະຫລະພາບມາກ່ອນ.

            2. ມີທັດສະນະຫລັກຫມັັ້ນການເມືອງຫນັກແຫນ້ນ, ຈຳແນກມິດ-ສັດຕູຈະແຈ້ງ, ມີອຸດົມ ການສັງຄົມນິຍົມ, ມີຄຸນສົມບັດສິນທຳປະຕິວັດ, ມີນ້ຳໃຈຮັກຊາດ, ຮັກລະບອບປະຊາທິປະໄຕ    ປະຊາຊົນລາວ, ມີຄວາມຈົງຮັກພັກດີຕໍ່ພັກ ແລະ ປະຊາຊົນ, ມີນ້ຳໃຈຕໍ່ສູ້ເດັດດ່ຽວພິລະອາດ ຫານ, ມີຄວາມເສຍສະຫະສູງ ແລະ ທົນທານຫນຽວແຫນ້ນ.

            3. ມີຄວາມຮູ້ພື້ນຖານທິດສະດີມາກ-ເລນິນ, ມີຄວາມສາມາດກຳແຫນ້ນ ແລະ ຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດແນວທາງ, ແຜນນະໂຍບາຍຂອງພັກ ແລະ ລະບຽບກົດຫມາຍຂອງລັດ.

            4. ມີຄວາມຮູ້ເປັນລະບົບກ່ຽວກັບວິຊາການທະຫານ, ວິຊາສະເພາະເຕັກນິກ, ໄດ້ຜ່ານ ການທົດສອບໃນວຽກງານຕົວຈິງ.

            5. ມີສະຕິຕໍ່ການຈັດຕັ້ງ, ປະຕິບັດກົດຫມາຍຂອງລັດ ແລະ ກົດລະບຽບຂອງກອງທັບ  ຢ່າງເຂັ້ມງວດ.

            6. ມີສຸຂະພາບສົມບູນ ແລະ ແຂງແຮງດີ.

      ສຳລັບນາຍທະຫານບັນຊາແຕ່ລະຂັ້ນຕ້ອງມີເງື່ອນໄຂຕື່ມດັ່ງນີ້:

- ຂັ້ນໝວດ,ກອງຮ້ອຍແລະທຽບເທົ່າຕ້ອງຈົບໂຮງຮຽນນາຍທະຫານຫຼືທຽບເທົ່າຂຶ້ນໄປ.

- ຂັ້ນກອງພັນນ້ອຍ, ກອງພັນໃຫຍ່ ແລະ ທຽບເທົ່າ ຕ້ອງຈົບວິທະຍາຄານການທະຫານ ການເມືອງ ແລະ ພະລາທິການຫລືທຽບເທົ່າຂຶ້ນໄປ. 

-  ຂັ້ນເຂດທະຫານ, ກອງພົນ ແລະ ທຽບເທົ່າຂຶ້ນໄປຕ້ອງຈົບວິທະຍາຄານປ້ອງກັນຊາດ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ຫລືທຽບເທົ່າຂຶ້ນໄປ.

ມາດຕາ 11. ການນຳພາ, ບັນຊານາຍທະຫານ

            ນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ ຢູ່ພາຍໃຕ້ການນຳພາໂດຍກົງ, ລວມສູນເປັນ ເອກະກະພາບ ແລະ ຮອບດ້ານຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ.

            ປະທານປະເທດເປັນຜູ້ບັນຊາສູງສຸດຂອງນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ.

            ນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນຜູ້ຈັດຕັ້ງ ແລະ ກວດກາເຄື່ອນໄຫວຂອງນາຍທະຫານກອງທັບ ປະຊາຊົນລາວ.

             ລັດດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດເປັນຜູ້ຊີ້ນຳ, ນຳພາ, ບັນຊາ ແລະ ຄຸ້ມ ຄອງໂດຍກົງນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ.

ມາດຕາ 12. ການກໍ່ສ້າງນາຍທະຫານ

            ການກໍ່ສ້າງນາຍທະຫານແມ່ນຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງພາກສ່ວນຕ່າງໆດັ່ງນີ້:

            - ຄະນະພັກ, ຄະນະບັນຊາຂັ້ນຕ່າງໆຢູ່ໃນກອງທັບມີຄວາມຮັບຜິດຊອບກໍ່ສ້າງນາຍທະ ຫານທີ່ຂຶ້ນກັບຕົນໃຫ້ເຕີບໃຫຍ່ເຂັ້ມແຂງ ແລະ ມີແບບແຜນທັນສະໄໝກ້າວຂຶ້ນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ.

            - ອົງການຈັດຕັ້ງຂອງພັກ, ລັດ, ແນວລາວຮັກຊາດ, ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ, ອົງການ  ຈັດຕັ້ງສັງຄົມ ແລະ ພົນລະເມືອງລາວທຸກຄົນມີພັນທະປະກອບສ່ວນກໍ່ສ້າງ, ບຳລຸງ ແລະ ສຶກສາ ອົບຮົມນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ.

ໝວດທີ III  ລະບົບຂັ້ນ ແລະ ຊັ້ນຂອງນາຍທະຫານ

ມາດຕາ 13. ຂັ້ນ ແລະ ຊັ້ນຂອງນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວ

            ນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວປະກອບມີສາມຂັ້ນ ແລະ ສິບຊັ້ນດັ່ງນີ້:

            ຂັ້ນນາຍຮ້ອຍ, ຂັ້ນນາຍພັນ ແລະ ຂັ້ນນາຍພົນ.

            ຂັ້ນນາຍຮ້ອຍມີສາມຊັ້ນ

                        ຊັ້ນຮ້ອຍຕີ,

                        ຊັ້ນຮ້ອຍໂທ

                        ຊັ້ນຮ້ອຍເອກ

            ຂັ້ນນາຍພັນມີສາມຊັ້ນ

                        ຊັ້ນພັນຕີ.

                        ຊັ້ນພັນໂທ

                        ຊັ້ນພັນເອກ

            ຂັ້ນນາຍພົນມີ  ສີ່ ຊັ້ນ

                        ຊັ້ນພົນຈັດຕະວາ

                        ຊັ້ນພົນຕີ

                        ຊັ້ນພົນໂທ

                        ຊັ້ນພົນເອກ

ມາດຕາ 14. ອາຍຸກະສຽນຂອງນາຍທະຫານແຕ່ລະຂັ້ນ

            ອາຍຸກະສຽນສູງສຸດໃນການປະດັບຊັ້ນ, ເລື່ອນຊັ້ນ, ຕໍ່ນາຍທະຫານປະຈຳການ ແລະ ບຳນານແຕ່ລະຂັ້ນດັ່ງນີ້:

            1. ອາຍຸກະສຽນປະດັບຊັ້ນ ແລະ ເລື່ອນຊັ້ນ.         

                        ຂັ້ນນາຍຮ້ອຍບໍ່ໃຫ້ເກີນ 40 ປີ.

                        ຂັ້ນນາຍພັນບໍ່ໃຫ້ເກີນ   50 ປີ.

                        ຂັ້ນນາຍພົນບໍ່ໃຫ້ເກີນ   60 ປີ.

            2. ອາຍຸກະສຽນຂອງນາຍທະຫານທີ່ປະຈຳການຢູ່ກົມກອງສູ້ຮົບສູງສຸດບໍ່ໃຫ້ເກີນ 55 ປີ.

ນາຍທະຫານທີ່ບໍ່ປະຈຳການຢູ່ສຳນັກງານ, ອົງການ, ສູງສຸດບໍ່ໃຫ້ເກີນ 65 ປີ.

3. ອາຍຸກະສຽນຮັບບຳນານຂອງນາຍທະຫານເພດຊາຍແມ່ນ 60 ປີ ແລະ ໃນກໍລະນີພິ ເສດທີ່ມີຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການບໍ່ໃຫ້ເກີນ 65 ປີ. ສຳລັບຜູ້ທີ່ເຮັດວຽກກັບທາດເບື່ອ, ທາດເຄມີ ຫລືເຮັດວຽກຢູ່ເຂດຫຍຸ້ງຍາກທຸລະກັນດານ 15 ປີຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງມີສິດຮັບເບັ້ຍບຳນານກ່ອນກຳນົດ.

ມາດຕາ 15. ການປະດັບຊັ້ນນາຍທະຫານ

            ເງື່ອນໄຂປະດັບຊັ້ນນາຍທະຫານມີດັ່ງນີ້:

            1. ນາຍສິບທີ່ຮຽນຈົບຊັ້ນກາງໃນຫລືນອກກອງທັບທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດຈະໄດ້ ຮັບການປະດັບຊັ້ນຮ້ອຍຕີ.

            2. ນາຍສິບທີ່ຮຽນຈົບຊັ້ນສູງຫລືປະລິນຍາຕີໃນຫລືກນອກກອງທັບທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດຈະໄດ້ຮັບການປະດັບຊັ້ນຮ້ອຍໂທ.

            3. ນາຍສິບທີ່ມີຜົນງານດີເດັ່ນໃນການສູ້ຮົບຫລືໃນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ວຽກງານອື່ນໆ ຈະໄດ້ຮັບການປະດັບຊັ້ນຮ້ອຍຕີຫລືຮ້ອຍໂທຕາມຄວາມເຫມາະສົມ.

            4. ພະນັກງານ, ລັດຖະກອນ, ນັກສຶກສານອກກອງທັບທີ່ເປັນນັກວິຊາການ, ຮຽນຈົບຊັ້ນ  ຂຶ້ນໄປທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດເຊິ່ງເຂົ້າມາເຮັດຫນ້າທີ່ຮັບໃຊ້ໃນກອງທັບຈະໄດ້ຮັບການ ປະດັບຊັ້ນຮ້ອຍຕີຂຶ້ນໄປ, ແຕ່ຕ້ອງໄດ້ຜ່ານການບຳລຸງຫລືກໍ່ສ້າງວິຊາການທະຫານຕື່ມອີກ.

ມາດຕາ 16. ສິດຕົກລົງກ່ຽວກັບຊັ້ນນາຍທະຫານ

            ສິດຕົກລົງປະດັບຊັັ້ນ, ເລື່ອນຊັ້ນ, ທຽບຊັ້ນ, ປົດຊັ້ນນາຍທະຫານມີດັ່ງນີ້:

            1. ປະທານປະເທດເປັນຜູ້ຕົກລົງປະດັບຊັ້ນ, ເລື່ອນຊັ້ນ, ທຽບຊັ້ນ ແລະ ປົດຊັ້ນຂັ້ນນາຍ ພົນ, ຕາມການສະເຫນີຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ.

             2. ນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນຜູ້ປະດັບຊັ້ນ, ທຽບຊັ້ນ ແລະ ປົດຊັ້ນພັນເອກ, ຕາມການ ສະເຫນີຂອງລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ.

            3.  ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດເປັນຜູ້ຕົກລົງປະດັບຊັ້ນ, ເລື່ອນຊັ້ນ,  ທຽບຊັ້ນ, ປົດຊັ້ນຮ້ອຍເອກ, ພັນຕີ ແລະ ພັນໂທ ຕາມການສະເຫນີຂອງຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ການ ເມືອງກອງທັບ.

            4. ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ການເມືອງກອງທັບເປັນຜິກລົງປະດັບຊັ້ນ, ເລື່ອນຊັນ, ທຽບຊັ້ນ, ປົດຊັ້ນຮ້ອຍຕີ ແລະ ຮ້ອຍໂທ ຕາມການສະເຫນີຂອງກົມກອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.

ມາດຕາ 17. ເງື່ອນໄຂເລື່ອນຊັ້ນນາຍທະຫານ

            ການເລື່ອນຊັ້ນນາຍທະຫານຕ້ອງມີເງື່ອນໄຂຄົບຖ້ວນດັ່ງນີ້:

            1. ເຖິງກຳນົດເວລາພິຈາລະນາການເລື່ອນຊັ້ນຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວໃນມາດຕາ 18 ຂອງ ກົດຫມາຍສະບັບນີ້.

            2. ມີຜົນສຳເລັດໃນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ວຽກງານທີ່ໄດ້ຮັບມອບຫມາຍຫລືມີຄວາມຮຽກ ຮ້ອງຕ້ອງການຂອງຫນ້າທີ່ວຽກງານ.

            3. ມີເງື່ອນໄຂ ແລະ ມາດຕະຖານຄົບຖ້ວນຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນມາດຕາ 5, 10 ,14 ແລະ 20 ຂອງກົດຫມາຍສະບັບນີ້:

ມາດຕາ 18. ກຳນົດເວລາການເລື່ອນຊັ້ນໃຫ້ນາຍທະຫານ.

            ການພິຈາລະນາການເລື່ອນຊັ້ນນາຍທະຫານໃຫ້ປະຕິບັດກຳນົດເວລາດັ່ງນີ້:

                        ຊັ້ນຮ້ອຍຕີ ຂຶ້ນຮ້ອຍໂທ                      ກຳນົດ               3          ປີ

                        ຊັ້ນຮ້ອຍໂທ ຂຶ້ນຮ້ອຍເອກ                  ກຳນົດ                3          ປີ

                        ຊັ້ນຮ້ອຍເອກ ຂຶ້ນ ພັນຕີ                     ກຳນົດ                4          ປີ

                        ຊັ້ນພັນຕີ ຂຶ້ນ ພັນໂທ                        ກຳນົດ                4          ປີ

                        ຊັ້ນພັນໂທ ຂຶ້ນພັນເອກ                     ກຳນົດ                4          ປີ

            ສ່ວນການເລື່ອນຊັ້ນພັນເອກ ຂຶ້ນຊັ້ນນາຍພົນ, ນາຍພົນຂຶ້ນນາຍພົນຊັ້ນສູງກ່ວານັ້ນບໍ່ມີ ກຳນົດເວລາແມ່ນອີງໃສ່ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງຫນ້າທີ່ການເມືອງ.

            ໄລຍະເວລາທີ່ນາຍທະຫານສຶກສາຢູ່ໂຮງຮຽນຕ່າງໆ ກໍ່ໃຫ້ຄິດໄລ່ໃສ່ກຳນົດເວລາການ ເລື່ອນຊັ້ນ.

            ນາຍທະຫານທີ່ມີຜົນງານດີເດັ່ນໃນການສູ້ຮົບ, ໃນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ຢູ່ເຂດຫຍຸ້ງຍາກ  ທຸລະກັນດານຫລືຫນ້າທີ່ພິເສດ ອາດຈະໄດ້ເລື່ອນຂ້າມຊັ້ນຫລືເລື່ອນຊັ້ນກ່ອນກຳນົດເວລາທີ່ໄດ້ ກຳນົດໄວ້.

            ໃນກໍລະນີທີ່ຮອດກຳນົດເວລາການເລື່ອນຊັ້ນແລ້ວແຕ່ບໍ່ມີມາດຕະຖານ, ເງື່ອນໄຂຄົບ ຖ້ວນຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນມາດຕາ 17 ຂອງກົດຫມາຍສະບັບນີ້ ຈະບໍ່ໄດ້ເລື່ອນຊັ້ນ, ແຕ່ຈະມີ ການພິຈາລະນາໄປແຕ່ລະປີ ໂດຍບໍ່ໃຫ້ເກີນຫນຶ່ງຮອບຂອງກຳນົດເວລາການເລື່ອນຊັ້ນຂອງແຕ່ ລະຊັ້ນ, ຖ້າຫາກບໍ່ໄດ້ເລື່ອນຊັ້ນແລ້ວຈະໄດ້ຍົກຂັ້ນເງິນເດືອນຂຶ້ນຫນຶ່ງຂັ້ນ ແລະ ອາດຈະຍົກ  ຍ້າຍຜູ້ກ່ຽວໄປເຮັດຫນ້າທີ່ໃຫມ່ຕາມຄວາມສາມາດ ຫລືໃຫ້ຮັບເບ້ຍບຳນານຫລືເງິນອຸດຫນູນ ຕາມລະບຽບການ.

            ນາຍທະຫານທີ່ຍົກຍ້າຍໄປເຮັດຫນ້າທີ່ຢູ່ຝ່າຍພົນລະເຮືອນເມື່ອກັບຄືນກອງທັບຈະໄດ້ ພິຈາລະນາເລື່ອນຊັ້ນຕື່ມຫນຶ່ງຊັ້ນຫລືຂ້າມຊັ້ນຕາມຄວາມເຫມາະສົມ ແຕ່ຕ້ອງມີເງື່ອນໄຂ, ມາດຕະຖານຄົບຖ້ວນຕາມກຳນົດທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນມາດຕາ 17 ຂອງກົດຫມາຍສະບັບນີ້.

ຫມວດທີ IV ຕຳແຫນ່ງນາຍທະຫານໃນກອງທັບປະຊາຊົນລາວ

ມາດຕາ 19. ຕຳແຫນ່ງຂອງນາຍທະຫານ

            ຕຳແຫນ່ງຂອງນາຍທະຫານກອງທັບປະຊາຊົນລາວມີດັ່ງນີ້:

            1. ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ;

            2. ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ເສນາທິການກອງທັບ, ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ການເມືອງກອງັທບ, ຫົວ ຫນ້າກົມໃຫຍ່ພະລາທິການກອງທັບ ແລະ ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ເຕັກນິກກອງທັບ.

            3. ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການເຂດທະຫານ.

            4. ຫົວຫນ້າກົມ, ຫົວຫນ້າກອງພົນ, ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານນະຄອນຫລວງ ວຽງຈັນ, ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານນະຄອນຫລວງ, ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານ ແຂວງ.

            5. ຫົວຫນ້າກອງພັນໃຫຍ່, ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານເມືອງ.

            6. ຫົວຫນ້າກອງພັນນ້ອຍ.

            7. ຫົວຫນ້າກອງຮ້ອຍ

            8. ຫົວຫນ້າຫມວດ

            ຕຳແໜ່ງຕ່າງໆທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງນີ້ ມີຕຳແໜ່ງທຽບເທົ່າ ແລະ ຕຳແໜ່ງຮອງຫົວຫນ້າ.

ມາດຕາ 20. ການກຳນົດຊັ້ນນາຍທະຫານໃສ່ແຕ່ລະຕຳແຫນ່ງ

            ແຕ່ລະຕຳແຫນ່ງໄດ້ກຳນົດຊັ້ນນາຍທະຫານໃສ່ດັ່ງນີ້:

            1. ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ, ຊັ້ນພົນໂທ ຫລືພົນເອກ.

            2. ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ເສນາທິການກອງທັບ, ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ການເມືອງກອງທັບ, ຊັ້ນ ພົນຕີຫລືພົນໂທ.

            3. ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ພະລາທິການກອງທັບ, ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ເຕັກນິກກອງທັບ, ຊັ້ນພົນ ຈັດຕະວາ ຫລືພົນຕີ.

            4. ຫົວຫນ້າຫ້ອງການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ, ຫົວຫນ້າເຂດທະຫານ, ຫົວຫນ້າວິທະ ຍາຄານປ້ອງກັນຊາດໄກສອນພົມວິຫານ, ຫົວຫນ້າວິທະຍາຄານການທະຫານ, ການເມືອງ, ພະ ລາທິການ ແລະ ຫົວຫນ້າຂອງອົງການກົມກອງທຽບເທົ່າຊັ້ນພົນຈັດຕະວາຫລືພົນຕີ.

            5. ຫົວຫນ້າກົມ, ຫົວຫນ້າໂຮງຮຽນນາຍທະຫານບົກ, ຫົວຫນາກອງພົນດ ຫົວຫນ້າກອງ ບັນຊາການທະຫານນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ, ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານນະຄອນຫລວງ  ແລະ ຫົວຫນ້າຂອງອົງການກົມກອງທຽບເທົ່າ. ຊັ້ນພັນເອກ ຫລື ພົນຈັດຕະວາ.

            6. ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານແຂວງ: ຊັ້ນພັນເອກ.

            7. ຫົວຫນ້າທູດທະຫານ: ຊັ້ນພັນເອກ.

            8. ຫົວຫນ້າກອງພັນໃຫຍ່ ແລະ ທຽບເທົ່າ: ຊັ້ນພັນໂທ ຫລື ພັນເອກ.

            9. ຫົວຫນ້າພະແນກຂອງອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ. ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານເມືອງ ຊັ້ນພັນຕີ ຫລື ພັນໂທ.

            10. ຫົວຫນ້າກອງພັນນ້ອຍ ແລະ ທຽບເທົ່າ: ຊັ້ນຮ້ອຍເອກ ຫລື ພັນຕີ.

            11. ຫົວຫນ້າກອງຮ້ອຍ ແລະ ທຽບເທົ່າ: ຊັ້ນຮ້ອຍໂທ ຫລື ຮ້ອຍເອກ.

            12. ຫົວຫນ້າຫມວດ ແລະ ທຽບເທົ່າຊັ້ນຮ້ອຍຕີ ຫລື ຮ້ອຍໂທ.

ຊັ້ນຂອງບັນດາຮອງຫົວຫນ້າຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນມາດຕານີ້ ຈະເທົ່າກັບຊັ້ນຂອງຫົວຫນ້າກໍໄດ້ ຊັ້ນຂອງນາຍທະຫານທີ່ເຮັດວຽກງານພິເສດ, ຢູ່ເຂດຫຍຸ້ງຍາກທຸລະກັນດານ, ກົມກອງເຫລົ່າຮົບ ເອກະລາດ ແລະ ດ້ານຮົບຕ່າງໆ ຈະສູງກ່ວາຕຳແຫນ່ງທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ເທິງນີ້ກໍ່ໄດ້ ແຕ່ບໍ່ໃຫ້ກາຍ  ຫນຶ່ງຊັ້ນ.

ມາດຕາ 21. ການແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ແລະ ປົດຕຳແຫນ່ງນາຍທະຫານ.

            ຜູ້ມີສິດຕົກລົງແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ແລະ ປົດຕຳແຫນ່ງນາຍທະຫານມີດັ່ງນີ້:

            1. ປະທານປະເທດເປັນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ແລະ ປົດຕຳແຫນ່ງລັດຖະມົນຕີວ່າການ ກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ ຕາມການສະເຫນີຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີພາຍຫລັງທີ່ສະພາແຫ່ງຊາດ ຮັບຮອງເອົາ.

            2. ນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ແລະ ປົດຕຳແຫນ່ງລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າ ການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່, ຫົວຫນ້າຫ້ອງການກະ ຊວງ, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າເຂດທະຫານ, ຫົວຫນ້າວິທະຍາຄານປ້ອງກັນຊາດໄກສອນ ພົມວິຫານ, ຫົວຫນ້າກອງພົນ, ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານນະຄອນຫລວງ, ຫົວຫນ້າ ກອງບັນຊາການທະຫານແຂວງ, ຫົວຫນ້າກົມກອງທຽບເທົ່າຕາມການສະເຫນີຂອງລັດຖະມົນຕີ ວ່າການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ.

            3. ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດເປັນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ແລະ ປົດຕຳ ແຫນ່ງຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າກົມ, ຫົວຫນ້າທູດທະຫານ, ຮອງຫົວຫນ້າຫ້ອງການ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າວິທະຍາຄານການທະຫານ, ການເມືອງ, ພະລາທິການ, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວ ຫນ້າໂຮງຮຽນນາຍທະຫານບົກ, ຮອງຫົວຫນ້າກອງພົນ, ຮອງຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ, ຮອງຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານນະຄອນ, ຮອງຫົວຫນ້າກອງບັນ ຊາການທະຫານແຂວງ, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າກອງພັນໃຫຍ່, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວ ຫນ້າກອງບັນຊການທະຫານເມືອງ, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າກົມກອງທຽບເທົ່າຕາມການ ສະເຫນີຂອງຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ການເມືອງກອງທັບ.

            4. ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ການເມືອງກອງທັບເປັນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ແລະ ປົດຕຳແຫນ່ງ ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າພະແນກຂອງບັນດາອົງການຂັ້ນຕ່າງໆ, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວ ຫນ້າພະແຮກກອງພັນນ້ອຍ, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າຂະແຫນງຂອງກອງພັນໃຫຍ່ເອກະ ລາດ, ຫົວຫນ້າ ແລະ ຮອງຫົວຫນ້າກົມກອງທຽບເທົ່າ ຕາມການສະເຫນີຂອງກົມກອງທີ່ກ່ຽວ ຂ້ອງ.

            5. ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ເສນາທິການ, ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ພະລາທິການ, ຫົວຫນ້າກົມໃຫຍ່ ເຕັກນິກ, ຫົວຫນ້າຫ້ອງການກະຊວງ ແລະ ຫົວຫນ້າກົມກອງທຽບເທົ່າເປັນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ແລະ ປົດຕຳແຫນ່ງຂັ້ນກອງຮ້ອຍ ແລະ ຂັ້ນຂະແຫນງທີ່ຂຶ້ນກັບຕົນຕາມການສະເຫນີຂອງກົມ ກອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.

            6. ຫົວຫນ້າເຂດການທະຫານ, ຫົວຫນ້າວິທະຍາຄານປ້ອງກັນຊາດໄກສອນ ພົມວິຫານ, ຫົວຫນ້າວິທະຍາຄານການທະຫານ, ການເມືອງ, ພະລາທິການ, ຫົວຫນ້າໂຮງຮຽນນາຍທະຫານ ບົກ, ຫົວຫນ້າກອງພົນ, ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ, ຫົວຫນ້າກອງ ບັນຊາການທະຫານນະຄອນຫລວງ, ຫົວຫນ້າກອງບັນຊາການທະຫານແຂວງ ແລະ ຫົວຫນ້າ ກົມກອງທຽບເທົ່າເປັນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ຫລື ປົດຕຳແຫນ່ງຂັ້ນຂະແຫນງ, ກອງຮ້ອຍ, ຫມວດ,  ຫມູ່ທີ່ຂຶ້ນກັບຕົນຕາມກມນສະເຫນີຂອງກົມກອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.

            7. ຫົວຫນ້າກອງພັນໃຫຍ່ເອກະລາດເປັນຜູ້ແຕ່ງຕັ້ງ, ຍົກຍ້າຍ ແລະ ປົດຕຳແຫນ່ງຂັ້ນ ກອງຮ້ອຍ, ຫມວດ ແລະ ຫມູ່ທີ່ຂຶ້ນກັບຕົນຕາມການສະເຫນີຂອງກົມກອງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.

ມາດຕາ 22.  ການປົດ ແລະ ແຕ່ງຕັ້ງນາຍທະຫານໃຫ້ດຳລົງຕຳແຫນ່ງຊົ່ວຄາວ.

            ໃນກໍລະນີຮີບດ່ວນ ນາຍທະຫານທີ່ມີຕຳແຫນ່ງແຕ່ຂັ້ນຫົວຫນ້າກອງຮ້ອຍເອກະລາດ, ຫົວຫນ້າກອງພັນນ້ອຍເອກະລາດ, ຫົວຫນ້າກອງພັນໃຫຍ່ຫລືທຽບເທົ່າຂຶ້ນໄປມີສິດປົດຕຳແໜ່ງ ຊົ່ວຄາວຂອງນາຍທະຫານທີ່ຂຶ້ນກັບຕົນທີ່ບໍ່ປະຕິບັດຄຳສັ່ງ ເຊິ່ງຈະກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ກົມ ກອງ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດແລ້ວແຕ່ງຕັ້ງຜູ້ໃໝ່ຂຶ້ນຮັບຜິດຊອບແທນ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ ຕ້ອງລາຍງານໃຫ້ຂັ້ນເທິງຖັດຕົນຊາບ ແລະ ສະເຫນີຂັ້ນເທິງແຕ່ງຕັ້ງເປັນທາງການຢ່າງຮີບດ່ວນ.

ມາດຕາ 23. ການງົດຕຳແຫນ່ງ ແລະ ການມອບຕຳແຫນ່ງຕ່ຳກ່ວາຊັ້ນນາຍທະຫານ.

            ການງົດຕຳແຫນ່ງຂອງນາຍທະຫານຈະປະຕິບັດໄດ້ໃນກໍລະນີລຸ່ມນີ້.

            1,. ກົງຈັກການຈັດຕັ້ງມີການປ່ຽນແປງເຊິ່ງບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງມີຕຳແຫນ່ງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງນັ້ນອີກ.

            2. ນາຍທະຫານບໍ່ຄົບເງື່ອນໄຂທີ່ຈະຮັບຜິດຊອບຕຳແຫນ່ງນັ້ນ.

            3. ນາຍທະຫານທີ່ເຖິງອາຍຸກະສຽນຮັບເບ້ຍບຳນານ.

ນາຍທະຫານອາດຈະຖືກມອບຕຳແຫນ່ງຕ່ຳກ່ວາຊັ້ນໃນກໍລະນີ:

            1. ມີການເພີ່ມທະວີການບັນຊາໃນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ພິເສດ.

            2. ມີການປ່ຽນແປງການຈັດຕັ້ງຂອງກົມກອງ.

            3. ມີການສັບຊ້ອນໃສ່ຕຳແຫນ່ງໃໝ່ທີ່ແທດເຫມາະກັບຄວາມສາມາດ ແລະ ສຸຂະພາບ ຂອງນາຍທະຫານ.

ຫມວດທີ  V. ການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດຕໍ່ນາຍທະຫານ.

ມາດຕາ 24. ການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດຖະບານຕໍ່ນາຍທະຫານ.

            ລັດຖະບານຄຸ້ມຄອງນາຍທະຫານດັ່ງນີ້:

            1. ປະຕິບັດຫລັກການລວມສູນເປັນເອກະພາບໃນການກໍ່ສ້າງ ແລະ ຄຸ້ມຄອງຖັນແຖວ ນາຍທະຫານ.

            2. ສະເຫນີກົດຫມາຍ ແລະ ອອກນິຕິກຳກ່ຽວກັບນາຍທະຫານ.

            3. ຊີ້ນຳ, ກວດກາການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດຫມາຍ ແລະ ນິຕິກຳຕ່າງໆກ່ຽວກັບນາຍທະ ຫານ.

            4.  ສະຫນອງງົບປະມານ, ປະກອບວັດຖຸ, ອຸປະກອນ, ພາຫະນະເຕັກນິກການທະຫານ.

            5. ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ນຳໃຊ້ບັນດານະໂຍບາຍຕ່າງໆຕໍ່ຖັນແຖວທະຫານ.

ມາດຕາ 25. ຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ.

            ກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ລັດຖະບານກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງ, ບັນ ຊານາຍທະຫານດັ່ງນີ້:

ຄຸ້ມຄອງໂດຍກົງຢ່າງຮອບດ້ານ ຕໍ່ນາຍທະຫານ, ເປັນເຈົົ້າການປະສານສົມທົບກັບ

ບັນດາກະຊວງ, ອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ, ແນວລາວສ້າງຊາດ, ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ, ອົງ ການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ, ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ, ນະຄອນ, ແຂວງ, ເມືອງ ແລະ ເທດສະບານເພື່ອ ຄຸ້ມຄອງນາຍທະຫານຕາມພາລະບົດບາດຂອງຕົນ.

            2. ກຳນົດ, ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດການກໍ່ສ້າງ ແລະ ບຳລຸງນາຍທະຫານໃຫ້ເປັນລະບົບຄົບຊຸດ, ຮັບປະກັນດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບ.

            3. ຊີ້ນຳ, ຕິດຕາມ, ກວດກາ ແລະ ຊຸກຍູ້ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຫນ້າທີ່ວຽກງານ ແລະ ນິຕິ ກຳຂອງນາຍທະຫານ.

            4.  ຈັດຕັ້ງ, ນຳໃຊ້, ຄຸ້ມຄອງ, ປະຕິບັດນະໂຍບາຍ, ຍ້ອງຍໍ ແລະ ປະຕິບັດວິໄນຕໍ່ນາຍ ທະຫານ.

            5. ສ້າງແຜນງົບປະມານ ແລະ ນຳໃຊ້ງົບປະມານ, ວັດຖຸ, ອຸປະກອນ, ພາຫະນະເຕັກນິກ ການທະຫານ.

            6. ຊີ້ນຳ ນຳພາ ແລະ  ບັນຊານາຍທະຫານທັງສາມປະເພດກຳລັງ ກຳລັງຫລວງ, ກຳ ລັງທ້ອງຖິ່ນ, ກອງຫລອນ ແລະ ກອງປ້ອງກັນຕົວ;

            7. ພິຈາລະນາແກ້ໄຂຄຳສະເຫນີ, ຄຳຮ້ອງທຸກ ແລະ ຄຳຮ້ອງຟ້ອງຂອງນາຍທະຫານ.

            8. ປະຕິບັດສິດ ແລະ ຫນ້າທີ່ອື່ນໆຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນລະບຽບກົດຫມາຍ.

ມາດຕາ 26. ພັນທະຂອງບັນດາກະຊວງ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ.

            ບັນດາກະຊວງ, ອົງການທຽບເທົ່າກະຊວງ, ແນວລາວສ້າງຊາດ, ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາ ຊົນ, ອົງການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ, ສະຖາບັນການສຶກສາຂັ້ນຕ່າງໆມີພັນທະປະກອບສ່ວນດັ່ງນີ້:

ສຶກສາອົບຮົມ, ກໍ່ສ້າງ, ບຳລຸງ ແລະ ສະຫນອງພະນັກງານວິຊາການໃຫ້ແກ່ກອງທັບ ສ້າເງື່ອນໄຂອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ນາຍທະຫານເຮັດສຳເລັດຫນ້າທີ່ຂອງຕົນ.

2.ຄົ້ນຄວ້າ, ສັບຊ້ອນນາຍທະຫານທີ່ຍົກຍ້າຍຈາກກອງທັບມາເຮັດຫນ້າທີ່ຢູ່ຝ່າຍພົນ ລະເຮືອນຢ່າງເຫມາະສົມ.

3. ຊ່ວຍເຫລືອເບິ່ງແຍງທາງດ້ານວັດຖຸຈິດໃຈ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງນາຍທະຫານ ແລະ ຄອບຄົວເປັນຕົ້ນຄອບຄົວນາຍທະຫານຜູ້ເສຍສະຫລະຊີວິດ, ຜູ້ເສຍອົງຄະ, ພະນັກງານ ບຳນານ, ວິລະຊົນແຫ່ງຊາດ, ນັກຮົບແຂ່ງຂັນ ແລະ ຄອບຄົວນາຍທະຫານທີ່ພວມປະຕິບັດຫນ້າ ທີ່ພໍ່ເສດ, ຢູ່ເຂດທຸລະກັນດານ, ຫ່າງໄກສອກຫລີ.

ມາດຕາ 27. ພັນທະຂອງອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ.

            ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນແຕ່ລະຂັ້ນມີພັນທະປະກອບສ່ວນດັ່ງນີ້:

            1. ກໍ່ສ້າງ, ບຳລຸງຍົກລະດັບດ້ານການສຶກສາ ແລະ ວິຊາການອື່ນໆ, ສ້າງເງື່ອນໄຂອຳ ນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ນາຍທະຫານເຮັດສຳເລັດຫນ້າທີ່.

            2. ຄົ້ນຄວ້າ, ສັບຊ້ອນນາຍທະຫານທີ່ຍົກຍ້າຍຈາກກອງທັບ ມາເຮັດຫນ້າທີ່ຢູ່ຝ່າຍພົນ ລະເຮືອນຢ່າງເຫມາະສົມ.

            3. ຊ່ວຍເຫລືອເບິ່ງແຍງທາງດ້ານວັດຖຸຈິດໃຈ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງນາຍທະຫານ ແລະ ຄອບຄົວເປັນຕົ້ນຄອບຄົວນາຍທະຫານຜູ້ເສຍສະຫລະຊີວິດ, ຜູ້ເສຍອົງຄະ, ພະນັກງານ ບຳນານ, ວິລະຊົນແຫ່ງຊາດ, ນັກຮົບແຂ່ງຂັນ ແລະ ຄອບຄົວນາຍທະຫານທີ່ພວມປະຕິບັດຫນ້າ ທີ່ພິເສດ, ຢູ່ເຂດທຸລະກັນດານ, ຫ່າງໄກສອກຫລີກ.

            4. ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນຂັ້ນຕ່າງໆ ພ້ອມກັບປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າສຶກສາອົບຮົມ, ປະກອບຄວາມຄິດຄວາມເຫັນ, ຕຳນິຕິຊົມ, ຊ່ວຍເຫລືອນາຍທະຫານໃນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ຢູ່  ທ້ອງຖິ່ນຂອງຕົນ.

ຫມວດທີ VI. ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍ, ຂໍ້ຫ້າມການຍ້ອງຍໍ ແລະ ການປະຕິບັດວິໄນຕໍ່ນາຍທະຫານ.

ມາດຕາ 28. ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍ.

            ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍຕໍ່ນາຍທະຫານມີດັ່ງນີ້:

1. ນາຍທະຫານປະຈຳການໄດ້ຮັບເງິນເດືອນ, ເງິນອຸດຫນູນ, ເຄື່ອງອຸປະໂພກ ແລະ      ບໍລິໂພກຕາມທີ່ລັດໄດ້ກຳນົດໄວ້. ສ່ວນນາຍທະຫານທີ່ເຊົາປະຈຳການແມ່ນຈະໄດ້ຮັບເງິນອຸດ ຫນູນເທື່ອດຽວຕາມລະບຽບການຍົກເວັ້ນກໍລະນີທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນຂໍ້ 2 ແລະ ຂໍ້ 3 ມາດຕາ 31  ຂອງກົດຫມາຍສະບັບນີ້:

            2. ນາຍທະຫານທີ່ໄດ້ຮັບຫລາຍຕຳແຫນ່ງຈະໄດ້ຮັບນະໂຍບາຍຕາມຕຳແຫນ່ງສູງສຸດ.

            3. ນາຍທະຫານທີ່ຖືກຍົກຍ້າຍໄປເຮັດວຽກຢູ່ກົມກອງໃຫມ່ແມ່ນຈະໄດ້ຮັບນະໂຍບາຍ ຕາມຕຳແຫນ່ງໃຫມ່.

            4. ນາຍທະຫານທີ່ປະຈຳການຈະໄດ້ພັກຜ່ອນປະຈຳປີສິບຫ້າວັນຕາລະບຽບກົດຫມາຍ ຍົກເວັ້ນກໍລະນີທີ່ມີພາວະສຸກເສີນຫລືມີສົງຄາມກໍໃຫ້ກັບຄືນມາກົມກອງດ່ວນ.

            5. ນາຍທະຫານປະຈຳການ, ພະນັກງານບຳນານ, ວິລະຊົນແຫ່ງຊາດ, ນັກຮົບແຂ່ງຂັນ ແລະ ນາຍທະຫານເສຍອົງຄະຈະໄດ້ຮັບການເບິ່ງແຍງທາງດ້ານສຸຂະພາບ, ຖ້າມີການເຈັບເປັນ ຈະໄດ້ຮັບການປິ່ນປົວຕາມນະໂຍບາຍທີ່ພັກ-ລັດໄດ້ກຳນົດໄວ້. ສຳລັບນາຍທະຫານທີ່ມີການ ເຈັບເປັນ, ຖືກບາດເຈັບ ຫລື ເສຍອົງຄະໃນເວລາປະຕິບັດຫນ້າທີ່ຢູ່ສະຫນາມຮົບຫລືຢູ່ເຂດຫຍຸ້ງ ຍາກທຸລະກັນດານຈະໄດ້ມີການປິ່ນປົວໂດຍບໍ່ເສຍຄ່າ.

            6. ນາຍທະຫານ ເຊິ່ງເຮັດຫນ້າທີ່ສູ້ຮົບ ແລະ ຮັບໃຊ້ຢູ່ສະຫນາມຮົບຢ່າງພິລະອາດຫານ ຫລື ຖືກເສຍສະຫລະຊີວິດຈະໄດ້ຮັບການເລື່ອນຊັ້ນໃຫ້ຕື່ມຫນຶ່ງຊັ້ນຫລືຂ້າມຊັ້ນ ຕາມການ ຄວາມເຫມາະສົມ, ຖ້າຖືກເສຍຊີວິດໃນເວລາຮັບໃຊ້ຢູ່ສະຫນາມຮົບຈະໄດ້ເລື່ອນຊັ້ນຕື່ມຫນຶ່ງ ຊັ້ນ.

            7. ນາຍທະຫານແຕ່ລະຊັ້ນພັນເອກລົງມາທີ່ຮັບເບ້ຍບຳນານຈະບໍ່ໄດ້ເລື່ອນຊັ້ນຕື່ມອີກ ແຕ່ຈະໄດ້ຍົກເງິນເດືອນຂຶ້ນຫນຶ່ງຊັ້ນ.

            8. ນາຍທະຫານບຳນານ, ວິລະຊົນແຫ່ງຊາດ, ນັກຮົບແຂ່ງຂັນຈະໄດ້ຮັບການເຊື່ອເຊີນ ເຂົ້າຮ່ວມໃນວັນບຸນສຳຄັນຕ່າງໆຂອງຊາດ ແລະ ມີສິດນຳໃຊ້ເຄື່ອງແບບນາຍທະຫານ, ເຄື່ອງ ຫມາຍຍົດ, ຫມາຍຊັ້ນຄືກັນກັບນາຍທະຫານປະຈຳການ.

            9. ນາຍທະຫານຈະໄດ້ຮັບນະໂຍບາຍໄປສຶກສາຍົກລະດັບຢູ່ພາຍ ແລະ ຕ່າງປະເທດ  ສຳລັບນະໂຍບາຍລະອຽດຕໍ່ນາຍທະຫານປະຈຳການ, ພະນັກງານບຳນານ, ຜູ້ເສຍສະຫລະຊີ ວິດ, ຜູ້ເສຍຊີວິດ, ຜູ້ເສຍອົງຄະ, ວິລະຊົນແຫ່ງຊາດ, ນັກຮົບແຂ່ງຂັນ, ຄອບຄົວພໍ່ແມ່ຂອງນາຍ ທະຫານທີ່ເສຍສະຫລະຊີວິດ, ເສຍຊີວິດ ແລະ ນະໂຍບາຍອື່ນໆແມ່ນລັດຖະບານເປັນຜູ້ກຳນົດ.

ມາດຕາ 29. ຂໍ້ຫ້າມຕໍ່ນາຍທະຫານ

            ຂໍ້ຫ້າມຕົ້ນຕໍຕໍ່ນາຍທະຫານມີດັ່ງນີ້:

            1. ຫ້າມລະເມີດລະບຽບກົດຫມາຍຂອງລັດ, ກົດລະບຽບຂອງກອງທັບ ແລະ ຮີດຄອງ ປະເພນີອັນດີງາມຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ.

            2. ຫ້າມອອກຄຳສັ່ງ, ລະບຽບການ, ນະໂຍບາຍຕ່າງໆທີ່ຂັດກັບກົດຫມາຍ, ຄຳສັ່ງຫລື ກົດລະບຽບທີ່ການຈັດຕັ້ງຂັ້ນເທິງວາງອອກ.

            3. ຫ້າມປະລະຫນ້າທີ່, ບໍ່ປະຕິບັດຕາມມະຕິຕົກລົງຫລືຄຳສັ່ງຂອງຂັ້ນເທິງ.

            4. ຫ້າມໃຊ້ອຳນາດເກີນຂອບເຂດສິດ, ຫນ້າທີ່ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຕົນ.

            5. ຫ້າມສວຍໃຊ້ອຳນາດ, ຫນ້າທີ່ຕຳແຫນ່ງເພື່ອຫາຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວ.

            6. ຫ້າມເອົາອາວຸດ, ລູກກະສູນ, ເຄື່ອງແບບທະຫານຫລືເອກະສານທາງການທະຫານ ໄປໃຫ້ຜູ້ອື່ນຢືມຫລືນຳໃຊ້ໂດຍບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກການຈັດຕັ້ງ.

            ນອກຈາກນີ້ແລ້ວ ນາຍທະຫານຕ້ອງປະຕິບັດຕາມຂໍ້ຫ້າມອື່ນໆທີ່ພັກ ແລະ ລັດໄດ້ກຳ  ນົດໄວ້.

ມາດຕາ 30. ການຍ້ອງຍໍຕໍ່ນາຍທະຫານ

            ນາຍທະຫານທີ່ມີຜົນງານດີເດັ່ນໃນການສູ້ຮົບຫລືການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ວຽກງານອື່ນໆຈະ ໄດ້ຮັບການຍ້ອງຍໍເຊັ່ນ: ນາມມະຍົດວິລະຊົນແຫ່ງຊາດ, ນັກຮົບແຂ່ງຂັນ, ຫລຽນກາ, ໃບຍ້ອງຍໍ ຂັ້ນຕ່າງໆ, ການເລື່ອນຊັ້ນ ແລະ ນະໂຍບາຍອື່ນໆຕາມຄວາມເຫມາະສົມ.

ມາດຕາ 31. ການປະຕິບັດວິໄນຕໍ່ນາຍທະຫານ.

            1. ນາຍທະຫານທີ່ໄດ້ລະເມີດກົດລະບຽບ, ວິໄນຂອງກອງທັບປະຊາຊົນລາວຈະຖືກປະ ຕິບັດວິໄນທາງບໍລິຫານ ຕາມສະຖານເບົາຫລືຫນັກເຊັ່ນ: ຕຳນິ, ກ່າວເຕືອນ, ງົດການເລື່ອນຊັ້ນ, ຍົກຍ້າຍຫນ້າທີ່, ປົດຕຳແຫນ່ງ, ປົດຊັ້ນແລ້ວໃຫ້ເງິນອຸດຫນູນຕາມຊັ້ນທີ່ຍັງເຫລືອຫລືໄລ່ອອກ ຈາກກອງທັບໂດຍບໍ່ໄດ້ຮັບນະໂຍບາຍໃດໆ.

            2. ນາຍທະຫານທີ່ໄດ້ກະທຳຜິດທາງອາຍາ, ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍແກ່ຜູ້ອື່ນຈະຖືກດຳເນີນ ຄະດີຕາມກົດຫມາຍ.

            3. ນາຍທະຫານທີ່ໄດ້ກທຳຜິດໂດຍເຈດຕະນາ ແລະ ຖືກສານຕັດສິນລົງໂທດອິດສະ ຫລະພາບທີ່ໃຊ້ໄດ້ຢ່າງເດັດຂາດ, ແຕ່ສິບແປດເດືອນຂຶ້ນໄປຈະຫມົດສິດການເປັນທະຫານ. ໃນ ກໍລະນີການກະທຳຜິດດ້ວຍຄວາມບໍ່ລະມັດລະວັງນັ້ນຈະພິຈາລະນາຊັ້ນຂອງນາຍທະຫານຕາມ ຄວາມເຫມາະສົມ.

ຫມວດທີ VII. ບົດບັນຍັດສຸດທ້າຍ

ມາດຕາ 32. ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ

                 ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປລາວ ເປັນຜູ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດຫມາຍສະບັບນີ້.

ມາດຕາ 33. ຜົນສັກສິດ

                 ກົດຫມາຍສະບັບນີ້ມີຜົນສັກສິດນັບແຕວັນປະທານປະເທດ ແຫ່ງສາທາລະນະ ລັດປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ອອກລັດຖະດຳລັດປະກາດໃຊ້ເປັນຕົ້ນໄປ.

                 ທຸກຂໍ້ກຳນົດ, ບົດບັນຍັດທີ່ຂັດກັບກົດຫມາຍສະບັບນີ້ລ້ວນແຕ່ຖືກຍົກເລີກ.

                                                                                                                                                                                                                               ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ

ອຳນາດອະທິປະໄຕ ຄື ອຳນາດສູງສຸດໃນການປົກຄອງປະເທດ ມີ 3 ອຳນາດດ້ວຍກັນ
ອຳນາດນິຕິບັນຍັດນັ້ນໝາຍເຖິງ ອຳນາດ ໃນການ ບັນຍັດ (ແປວ່າ ກຳນົດ) ນິຕິ (ແປວ່າ ກົດໝາຍ) ຫຼື ເວົ້າງ່າຍໆ ກໍ່ໝາຍເຖິງ ອຳນາດ ໃນການອອກກົດໝາຍ. ໂດຍ ທົ່ວໄປ ມັນຈະໝາຍເຖິງ ສະພາ ໃນ ປະເທດໃດໜຶ່ງ ທີ່ ຈະເປັນຜູ້ ພິຈາລະນາ ຜ່ານ ບັນດາ ຮ່າງກົດໝາຍ ເພື່ອ ປະກາດໃຊ້ ເປັນກົດໝາຍ
ອຳນາດບໍລິຫານ ແມ່ນ ລັດຖະບານ ຂອງປະເທດ ທີ່ໂດຍ ທົ່ວໄປແລ້ວ ຈະມີ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີເປັນຫົວໜ້າອົງກອນ ແລະ ປະກອບດ້ວຍ ອົງກອນຫຼັກຕ່າງໆ ເຊັ່ນ ບັນດາ ກະຊວງ, ທະບວງ,ກົມ.ມັນ ແມ່ນໜຶ່ງ ໃນອຳນາດລັດ ທີ່ ປະກອບດ້ວຍ
ອຳນາດຕຸລາການ ແມ່ນອຳນາດສານ ໃນການຕັດສິນວ່າ ການກະທຳໃດໜຶ່ງຖືກຕ້ອງ ຕາມ ລະບຽບກົດໝາຍ ຫລື ບໍ່

ພຸດທະສາດສະໜານິກາຍເຖຣວາດ ນັບເປ້ນແບບແຜນຫຼັກຂອງວັດທະນະທຳລາວ ຊື່ງປາກົດໃຫ້ເບີ່ງທັ່ວປະເທດ ທັ້ງໃນດ້ານພາສາ ແລະ ສິນລະປະ ວັນນະຄະດີ ສິນລະປະການສະແດງ ຯລຯ ສຳຫຼັບດົນຕີລາວນັ້ນ ຍັງຄົງມີອິດທິພົນຂອງແຄນ ຊຶ່ງເປ້ນເຄື່ອງດົນຕີປະຈຳຊາດ ວົງດົນຕີຂອງລາວແມ່ນວົງໝໍລຳ ມີ ໝໍລຳ ແລະ ໝໍແຄນ ທ່ວງທຳນອງການຂັບຈະແຕກຕ່າງກັນໄປຕາມທ້ອງຖິ່ນ ທາງພາກເໜືອເອິ້ນວ່າ ຂັບ ພາກໃຕ້ຈາກບໍລິຄຳໄຊລົງໄປເອິ້ນວ່າ ລຳ ເຊ່ນ ຂັບງຶມວຽງຈັນ ຂັບພວນຊຽງຂວາງ ລຳສາລະວັນຂອງແຂວງສະລະວັນ ລຳພູໄທ ລຳຕັງຫວາຍ ລຳຄອນສະຫວັນ ລຳບ້ານຊອກຂອງແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ລໍາໂສມ ລຳສີພັນດອນຂອງແຂວງຈຳປາສັກ ລຳມະຫາໄຊຂອງແຂວງຄຳມ່ວນ ຂັບທຸ່ມຂອງແຂວງຫຼວງພະບາງ ຂັບລື້ຂອງຊາວລື້ ເປ້ນຕົ້ນ ການແຕ່ງກາຍທີ່ເປ້ນເອກະລັກອຍ່າງໜຶ່ງຂອງຊາວລາວແມ່ນ ຜູ້ຍິງຈະນຸ່ງຜ້າຊິ່ນ ຫຼື ຜ້າຖົງ ອາຫານຂອງຊາວລາວຈະກິນເຂົ້າໜຽວເປ້ນຫຼັກ ອາຫານທີ່ເປ້ນເອກະລັກແມ່ນ ແຈ່ວ ຕຳບັກຮຸ້ງ ປິ້ງໄກ່ ສົ້ມປາ ເປ້ນຕົ້ນ.

ອາລະຍະທຳເກົ່າແກ່ຂອງລາວນັ້ນ ມີປາກົດຈາກຫຼັກຖານດ້ານໂບລານຄະດີຍຸກຫິນ ຢູ່ ທົ່ງໄຫຫິນ ຢູ່ແຂວງຊຽງຂວາງ

ເຍົາວະຊົນເຄົາລົບໃນອົງພຣະປະທານ ກ້າຫານໃນທາງທີ່ຊອບ
ປະກອບກິດດ້ວຍຄວາມຂະຫຍັນ ໝັ່ນສຶກສາຫາຄວາມຮູ້
ກະຕັນຍູຕໍ່ຜູ້ມີພຣະຄຸນ ສົມບູນດ້ວຍມາຣະຍາດ
ບູຊາຊາດ ສາສນ໌ (ສາສນາ) ເຄ່ງຄັດຕໍ່ອະນາໄມໃສ່ໃຈລະບຽບ
ບໍ່ເອົາປຽບມິດສະຫາຍ ມີໃຈແຜ່ຜາຍເອື້ອເຟື້ອ
ເຊື່ອຟັງບິດາ ມານດາ - ຄູບາອາຈາຣຍ໌

ສີນທັມ ຄຳກອນ
ສຸວິຊາໂນ ພະວັງ ໂຫຕິ
ຜູ້ຮູ້ດີ ຍ່ອມເປັນ ຜູ້ຈະເລີນ
ເປັນຜູ້ໂລກ ສັນລະເສີນ ທຸກສະຖານ
ຜູ້ຮູ້ດີ ຍ່ອມມີສຸກ ໃນທຸກການ
ຮູ້ປະມານ ຮູ້ຈັກຕົນ ຄົນຈະເລີນ
ວັນທະໂກ ປະຕິວັນທະນັງ
ຜູ້ໄຫວ້ ຍ່ອມໄດ້ ຮັບໄຫວ້ຕອບ
ທຳການຊອບ ສິ່ງໃດ ຈັກໄດ້ຜົນ
ຍົກມືໄຫວ້ ທຳດີ ມີຕໍ່ຕົນ
ຕົວຂອງຕົນ ຍ່ອມໄດ້ ຜົນກັບຄືນ
ອັດຕາ ຫິ ອັດຕະໂນ ນາໂຖ
ຕົນແລ ເປັນທີ່ເພິ່ງ ຂອງຕົນ
ຈະຄອຍຄົນ ອື່ນເຂົາ ໃຜເລົາໜໍ
ໃຫ້ຊ່ວຍອຸ້ມ ທຸ້ມເທ ທຸກເວລາ
ຫລຸດເພິ່ງພາ ຄົນອື່ນເຂົາ ເຮົາເພິ່ງຕົນ
ອັດຕາ ຫິ ປະຣະມັງ ປິໂຍ
ຕົນແລ ເປັນທີ່ຮັກ ຢ່າງຍິ່ງ
ຄືຄວາມຈິງ ສິ່ງນີ້ ທີ່ຄາດຫວັງ
ແມ່ນຄົນອື່ນ ຈະກຽດຫນັກ ມັກຊິງຊັງ
ແຕ່ຕົນຍັງ ເປັນທີ່ຮັກ ປະຈັກຕົນ

ຖ້າຢາກເປັນຄົນງາມ ຢ່າວູ້ວາມໂກດງ່າຍ
ຖ້າຢາກເປັນຄົນສະບາຍ ຢ່າງເບື່ອຫນ່າຍຄວາມພຽນ
ຖ້າຢາກເປັນຄົນຮັ່ງມີ ຢ່າເປັນຄົນດີແຕ່ຈ່າຍ
ຖ້າຢາກເປັນຄົນນຳສະໄຫມ ຢ່າທຳລາຍວັດທະນະທຳ
ຖ້າຢາກເປັນຄົນມີກຽດ ຢ່າຢຽດຫຍາມຄົນອື່ນ
ຖ້າຢາກເປັນຄົນມີຄວາມຮູ້ ຢ່າຫລົບຫລູ່ຄູອາຈານ
ຖ້າຢາກຫາຄວາມສຳລານ ຢ່າລ້າງຜານສົມບັດ
ຖ້າຢາກເປັນຄົນມີອຳນາດ ຢ່າຂາດຄຸນນະທຳ
ຖ້າຢາກເປັນຄົນດັງ ຢ່າຫວັງຄວາມສະຫງົບ
ຢາກສົນລະວົນ ໃຫ້ມີເມຍນ້ອຍ
ຖ້າຢາກໃຫ້ເຂົາປ່ອ້ຍ ໃຫ້ໄປຂີ້ໃສ່ຫົນທາງເດີ..........ຈະເລີນພອນ

໑. ທາງໄປນາລົກ ໂທສະ
໒. ທາງໄປເປດ, ອະສຸລະກາຍ ໂລພະ
໓. ທາງໄປເດລະສານ ໂມຫະ
໔. ທາງໄປມະນຸດ ສິນ ໕ ກຸສົນກຳມະບົດ ໑໐
໕. ທາງໄປສະຫວັນ ມະຫາກຸສົນ ໘
໖. ທາງໄປພົມມະໂລກ ສະມະຖະກຳມະຖານ
໗. ທາງໄປນິບພານ ວິປັດສະນາກຳມະຖານ

 ພໍ່ອອກແມ່ອອກຊາວພັນລາວເລືອກເອົາເດີ ຢາກໄປທາງໄດ

ວິຮິເຍນະ ທຸກຂະມະເຈຕິ
ຄົນຈະລວງທຸກໄດ້ຍ້ອນຄວາມພຽນ
....................................................
ນັກຮຽນດີ
ນັກຮຽນດີ ບໍ່ມີປັນຫາ ນັກຮຽນຂີ້ຫມາ ປັນຫາມາກມີ
ນັກຮຽນດີ ຄູຕີບໍ່ໂກດ ຖືກຄູໃສ່ໂທດ ບໍ່ໂກດຄູອາຈານ
ນັກຮຽນດີ ຄູຕີຕ້ອງຍິ້ມ ກິນໄມ້ແສ້ ໄປອິ່ມ ໆ ຕ້ອງຍິ້ມທັງນ້ຳຕາ
............................................................................................
ຢາກທຸກໃຫ້ເປັນາຍຄົນ ຢາກສົນລະວົນໃຫ້ມີເມຍນ້ອຍ
ຖ້າຢາກໃຫ້ເຂົາປ້ອຍ ໃຫ້ໄປຂີ້ໃສ່ຫົນທາງເດີ
..............................................................................
ຄວາມເປັນຢູ່ທີ່ແຕກຕ່າງ
ຢູ່ຢ່າງຄົນ ສົນໃຈ ໃນຄວາມສະອາດ
ຢູ່ຢ່າງນັກປຣາດ ສົນໃຈ ໃນຄວາມຮູ້
ຢູ່ຢ່າງຄູ ສົນໃຈ ໃນວິຊາ
ຢູ່ຢ່າງຫມາ ສົນໃຈ ໃນການນອນ
ຢູ່ຢ່າງຫນອນ ສົນໃຈ ໃນຂອງເນົ່າ
ຢູ່ຢ່າງພຣະພຸດທະເຈົ້າ ສົນໃຈ ໃນຄວາມສະອາດ ສະຫວ່າງ ແລະສະຫງົບ
.....................................................................................................
ຄົນແທ້ ໆ
ເກີດເປັນຄົນ ຄົ້ນໃຫ້ທົ່ວ
ປາກບໍ່ລົ້ນ ກົ້ນບໍ່ຮົ່ວ
ຊົ່ວບໍ່ເອົາ ເມົາບໍ່ມີ
ນີ້ລະ .........ຄົນ.

ຈະເລີນພອນ ເດີໂຍມ