ໄດອາຣີ່ຂອງ ດອກຮັງ ສາຍນ້ຳເຊໂດນ: ວຽງຈັນ ສະໄໝເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ

ຂຽນເມື່ອ: ພ.ຈ.. 27, 2010 | ມີ 4 ຄຳເຫັນ ແລະ 0 trackback(s)

ສະໄໝລາຊະກາ ນຂອງເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ, ປີ ພສ 2183 (ຄສ 1631) ເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ໄດ້ຂຶ້ນຄອງລາດ, ໃນໄລຍະ 57 ປີ ຂອງການປົກຄອງ ອາ ນາຈັກລ້ານຊ້າງ ແມ່ນມີຄວາມສະຫງົບຮົ່ມເຢັນ, ຄວາມຂັດແຍ່ງພາຍໃນຖືກຊຳລະສະສາງ, ອິດທິກຳລັງພາຍນອກມີຄວາມເກງຂາມ ບໍ່ກ້າເຂົ້າມາ ລ່ວງລ້ຳ ແລະ ແຊກແຊງ, ປະຊາຊົນໄດ້ຮັບການແບ່ງດິນ ເພື່ອທຳມາຫາກິນຢ່າງເປັນທຳ ແລະ ຫ້າວຫັນໃນການຜະລິດ, ເຂົ້າ, ປາອຸດົມສົມບູນ.

+ ເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາທຳມິກະລາດ ໄດ້ສັ່ງໃຫ້ເສນາອາມາດຜູ້ໃຫຍ່ພ້ອມນັກປາດອາຈານແກ້ໄຂປ່ຽນແປງ ແລະ ສ້າງກົດໝາຍເພື່ອເປັນຫລັກ ໃນການ
ປົກຄອງບ້ານເມືອງໃຫ້ມີລະບຽບແບບແຜນ, ບ່າວໄພ່ລາຊະດອນໄດ້ຮັບຄວາມເປັນທຳ ຜູ້ລ່ວງລະເມີດກໍ່ຖືກລົງໂທດໂດຍບໍ່ເລືອກໜ້ານັບທັງລູກຊາຍ
ຂອງເພິ່ນເອງ ກໍ່ຖືກສັ່ງປະຫານຊີວິດ ຖານໂທດຂົ່ມຂືນເມຍທະຫານອົງຄະລັກຂອງເພິ່ນ. ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ສ້າງວັດວາອາຮາມ, ສົ່ງເສີມການສຶກສາ ຂະ
ຫຍາຍໂຮງຮຽນ (ເວລານັ້ນແມ່ນໂຮງຮຽນວັດ) ສ້າງນັກປາດບັນດິດ, ປະດິດຄິດແຕ່ງວັນນະຄະດີ, ນິທານພື້ນເມືອງ, ສ້າງຮີດ 12 ຄອງ 14, ແປເທບ ນິຍາຍຈາກພາສາອິນເດຍມາເປັນພາສາລາວ.

+ ໄດ້ອອກກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທີ່ດິນ ຊຶ່ງໄດ້ກຳນົດແຈ້ງວ່າ : ດິນທີ່ມອບໃຫ້ເຖິງ 3 ປີ ແລ້ວ ຫາກບໍ່ມີການນຳໃຊ້ແມ່ນໃຫ້ຜູ້ອື່ນສາມາດ ມາເອົາໄປນຳ
ໃຊ້ໄດ້ ໂດຍເຈົ້າຂອງເກົ່າບໍ່ມີສິດທວງຖາມເອົາຄືນອີກ. ດ້ວຍເຫດນັ້ນຈິ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນມີຄວາມເຊື່ອໝັ້ນ ແລະ ດຸໝັ່ນໃນການຜະລິດ, ປູກຄັ່ງ, ປູກ ຍານເປັນສິນຄ້າ.

+ ໄດ້ຜູກມິດໄມຕີກັບປະເທດໃກ້ຄຽງ, ຕິດຕໍ່ຄ້າຂາຍກັບຕ່າງປະເທດ, ວຽງຈັນເວລານັ້ນໄດ້ກາຍເປັນສູນກາງການຄ້າ ຄັ່ງ ແລະ ຍານ ຈົນມີພໍ່ຄ້າ ຊາວ ໂຮນລັງ ຊື່ ວັນວຸດສະຕົບ ເຊິ່ງເປັນຊາວຕາເວັນຕົກຄະນະທຳອິດທີ່ເຂົ້າມາວຽງຈັນໃນປີ 1641 ເພື່ອຊື້ຄັ່ງ ແລະ ຍານ. ໃນປີ 1642 -1647 ມີຄະນະ ຂອງ ຄຸນພໍ່ ເລີເລຍ ແລະ ມາລີນີ ເຊິ່ງເປັນຊາວອີຕາລີ ໄດ້ເຂົ້າມາເຖິງວຽງຈັນ, ພວກເພິ່ນໄດ້ຍ້ອງຍໍວ່າເມືອງວຽງຈັນງົດງາມ, ຫໍປະສາດລາຊະວັງ ສະ ຫງ່າ ກວ້າງຂວາງ, ປະຊາຊົນລາວເປັນຄົນ ດີບໍ່ເອົາປຽບເອົາລັດກັນ, ຮັກແພງຄົນຕ່າງປະເທດ, ເປັນຄົນຊື່ສັດ ເກັບຂອງ ຕົກເຮ່ຍ ໄດ້ກໍ່ຄືນເຈົ້າຂອງ ໂດຍ ບໍ່ຮຽກຮ້ອງຄ່າຮັກສາແຕ່ຢ່າງໃດ. ພວກເພີ່ນຍັງເວົ້າວ່າ ບໍ່ເຫັນຄົນລາວຜິດຖຽງກັນ ຄົນລາວມີກົດໝາຍພື້ນເມືອງດີ ແລະ ປະຕິບັດເຄັ່ງຄັດ ຜູ້ໃດທີ່ກະ ທຳຜິດຜູ້ໃດໝິ່ນປະໝາດຄົນອື່ນກໍ່ລ້ວນແຕ່ຖືກປັບໃໝ.

ສັງລວມແລ້ວຕະຫລອດໄລຍະ 57 ປີ ທີ່ເຈົ້າສຸລະຍິວົງສາຂຶ້ນຄອງລາດ ອານາຈັກລ້ານຊ້າງຢູ່ໃນຄວາມສະຫງົບປາສະຈາກເສິກທາງເໜືອ ເສືອທາງ ໃຕ້, ປະຊາຊົນມີຄວາມຮົ່ມເຢັນ, ການສຶກສາ ໄດ້ຮັບການພັດທະນາ, ນັກປາດບັນດິດ, ຄຳພີດີກາ ນິທານພື້ນເມືອງ ເທບນິຍາຍ, ຮີດຄອງປະເພນີ ອັນ ດີງາມ ທີ່ສືບທອດມາເຖິງປະຈຸບັນກໍ່ເກີດຂຶ້ນໃນສະໄໝເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ຄອງເມືອງ; ເຮັດໃຫ້ຊາດລາວມີມູນເຊື້ອອັນຈົບງາມທາງດ້ານຮີດຄອງ ວັດທະ ນະທຳ, ເປັນໄລຍະ ຮຸ່ງເຮືອງເຫລືອງເຫລື້ອມດ້ານວັດທະນະທຳທີ່ໂດດເດັ່ນທີ່ສຸດ.

ເຈົ້າ ສຸລິຍະວົງສາ ໄດ້ສິ້ນພະຊົນໃນປີ 1695 ພາຍຫລັງຄອງເມືອງມາໄດ້ 57 ປີ ລວມ ອາຍຸໄດ້ 82 ປີ. ພາຍຫລັງເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາສິ້ນພະຊົນ, ອາ ນາຈັກລ້ານຊ້າງໄດ້ຕົກເຂົ້າສູ່ວິກິດການອັນຮ້າຍແຮງອີກເທື່ອໜຶ່ງ ເຊິ່ງສາຍເຫດແມ່ນຍ້ອນ ຜູ້ຂຶ້ນປົກຄອງເມືອງບໍ່ແມ່ນເຊື້ອກະສັດ, ພຽງແຕ່ໄລຍະ 36 ປີ (1698 - 1734) ມີການອະພິເສກສາມັນຊົນຂຶ້ນເປັນເຈົ້າຊີວິດເຖິງ 4 ອົງ ໝາຍຄວາມວ່າ 9 ປີໃດ ປ່ຽນຖ່າຍເຈົ້າຊີວິດເທື່ອໜຶ່ງ ເຊິ່ງຜິດກັບກົດ ມົນ ທຽນຂອງສັກດີນາ ສຳລັບການປົກຄອງໃນສະໄໝບູຮານເພາະວ່າຕາມກົດມົນທຽນຂອງສັກດີນາ ນັ້ນແມ່ນປະຕິບັດ ຕາມລະບອບລາຊະທາຍາດ (ພໍ່ ຕາຍລູກຂຶ້ນແທນ) ແຕ່ອານາຈັກລ້ານຊ້າງມີໄລຍະໜຶ່ງຂາດຜູ້ສືບແທນເຮັດໃຫ້ ພວກຂຸນນາງທີ່ບໍ່ແມ່ນເຊື້ອກະສັດ ຈິ່ງຍາດກັນຂຶ້ນເປັນເຈົ້າແຜ່ນດິນ. ສະນັ້ນຈິ່ງເກີດການໂຄ່ນລົ້ມກັນ ຫລື ກໍ່ການກະບົດ ຫລື ແຍກຕົວເປັນອິດສະຫລະ ອັນເປັນເຫດໃຫ້ອານາຈັກລ້າງ ຊ້າງ ຖືກແບ່ງອອກເປັນສາມ ອາ ນາຈັກ ຄື : ອານາຈັກລ້ານຊ້າງວຽງຈັນ, ອານາຈັກຫລວງພະບາງ ແລະ ອານາຈັກຈຳປາສັກ.

ກັບໄປໄດອາຣີ່ຂອງ ດອກຮັງ ສາຍນ້ຳເຊໂດນ

ແຈ້ງເນື້ອຫາບໍ່ເໝາະສົມ

ດອກຮັງ ສາຍນ້ຳເຊໂດນ

ເບິ່ງທັງໝົດ

ອ່ານຄືນຫຼັງ

2012 (3)
2011 (24)
2010 (18)

ໝວດໝູ່

ໝາຍເຫດ: ບົດຄວາມ, ຂໍ້ຂຽນ, ຄຳເຫັນຕ່າງ ໆ ທີ່ມີໃນໜ້ານີ້ ຖືກສົ່ງເຂົ້າມາໂດຍສາທາລະນະຊົນ ແລະຖືກເຜີຍແຜ່ໂດຍອັດຕະໂນມັດ ບໍ່ໄດ້ຜ່ານການກວດສອບຈາກທີມງານ ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງຂໍໃຫ້ທ່ານຜູ່ອ່ານຈົ່ງໃຊ້ວິຈາລະນະຍານ ແລະຖືຄະຕິ ກາລາມະສູດ : ພິຈາລະນາກ່ອນເຊື່ອ ໃນການຮັບຮູ້ຂໍ້ມູນຕ່າງ ໆ ທີ່ມີໃນໜ້າເວັບນີ້ ຫາກທ່ານພົບວ່າມີຂໍ້ຄວາມໃດທີ່ບໍ່ເໝາະສົມ ຫຼືຜິດຕໍ່ລະບຽບກົດໝາຍ ທ່ານສາມາດແຈ້ງເນື້ອຫາບໍ່ເໝາະສົມໄດ້ ຫຼືຕິດຕໍ່ທີມງານພັນລາວໂດຍກົງ ຂໍຂອບໃຈ.