ໃນຊ່ວງໄລຍະຊ່ວງປີ  ໒໕໐໐ ມານີ້ຄວາມສັມພັນລະຫວ່າງປະເທດອາດສິຂາດສະບັ້ນກັນຍົກໃຢ່  ເຊິ້ງຖ້າແມ່ນພັກແລະລັດຂອງໄທແລະລາວຍັງລະເລີຍ  ແລະຍັງມອງບໍ່ເຫັນຊ່ອງໂຫວ່ທີ່ເກິດຂຶ້ນໃນລະຫວ່າງໝູ່ເດັກໄທວັຍຣຸ່ນໃນເມືອງໄທໂດຍສະເພາະຄົນທີ່ທີ່ຢູ່ໃນພາກອີສານ  ທີ່ກຳລັງຮຽນຮູ້ແລະສຶກສາວັດທະນະທັມໃນບ້ານເມືອງຂອງຕົນ  ແລະລະບົບການເສິກສາຂອງປະເທດເຊີ້ງໄດ້ແກ່ວິຊາປະຫວັດຕິສາດຍັງບໍ່ເປິດກວ້າງ  ຈົນເຮັດໃຫ້ຄົນໄທພາກອີສານສະໝັຍໃໝ່ປີສອງພັນຫ້າ  ຄິດລືມຊາດກຳເນິດ  ແລະກັບມາດູຖູກ ດູໝິ່ນເຊື້ອສາຍພົງພັນບັນພະບຸຫຼຸດຂອງຕົນອັນໄດ້ແກ່ປະເທດເພື່ອນບ້ານ....

ທາງທີ່ດີແລະທາງອອກທີ່ຢາກໃຫ້ແກ້ໄຂປັນຫາເລ່ານີ້ນັ້ນ  ເປັນສິ່ງສຳຄັນ  ໃນເມື່ອທັ້ງ ໒  ປະເທດຂາດກິດຈະກັມຮ່ວມ  ກິດຈະກັມຂອງເຍົາວະຊົນຫຼືກິດຈະກັມທີ່ຈະເອື້ອເຟື້ອໃຫ້ພົນລະເມືອງໃນ ໒ ປະເທດ  ເກິດຄວາມປອງດອງສາມັຄຄີກັນໄດ້  ເຊີ້ງຖ້າຄົນໄທຍັງສ້າງວັດທະນະທັມທີ່ລືມຄວາມເປັນລາວແລະມາດູຖູກ  ດູໝິ່ນຄົນລາວຕໍ່ໄປແລະສະສົມຂຶ້ນ  ຖ້າຄົນທີ່ສຶກສາໃນຈິດຕະວິທະຍາມາກໍ່ອາດສິຮູ້ໄດ້ແລ້ວວ່າສິເກິດອິຫຍັງຂຶ້ນກັບຮະຫວ່າງ ໒  ປະເທດນີ້   ແລະຕໍ່ໄປອາດສິເກິດການທີ່ວ່າ  ເມືອງໄທບໍ່ມີໄຜເປັນມິດນຳເພິ່ນແລ້ວ    ແລະຈະມາແກ້ປັນຫາທີຫຼັງກໍ່ອາດຈະສາຍເກິນໄປ...

ຂ້ອຍຂຽນບັນທຶກນີ້ຂຶ້ນມາເພາະວ່າຂ້ອຍພົບກັບເຫດການນີ້ໝາດໆ  ໃໝ່ໆ  ຮ້ອນໆ  ໃນກິດຈະກັມກຸ່ມສັມພັນທີ່ຈັດຂຶ້ນໃນມະຫາວິທະຍາໄລຂອງຂ້ອຍນີ້ເອງ ເຊີ້ງເປັນຫ່ວງໃນກຳລັງໃຈການສຶກສາຂອງເຂົາເຈົ້າຂະໜາດ  ແລະຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ໄດ້ໄປທຳຄວາມເຂົ້າໃຈໃຫ້ກັບກຸ່ມຄົນພວກນັ້ນແລ້ວວ່າ  ເປັນສິ່ງທີ່ບໍ່ຫນ້າເກິດຂຶ້ນໃນເມື່ອນັກສຶກສາລາວກໍ່ນັ່ງຢູ່ບ່ອນນີ້  ເຊີ້ງມັນກໍ່ມີຫຼາກຫຼາຍຢ່າງທີ່ເກິດຂຶ້ນໃນສັງຄົມໄທ   ດັງເຊັ່ນຄຳວ່າ  ”ລາວ  ທີ່ໄທເອາມາໃຊ້ແທນວ່າ  ເຊີຍ”  ແລະອື່ນໆ

ຖ້າແມ່ນມີໝູ່ຄົນລາວມາສຶກສາໃນໄທ  ບາງສ່ວນກໍ່ອາດສິເຫັນກິດຈະກັມພວກນີ້ທີ່ເກິດຂຶ້ນໃນກຸ່ມນັກສຶກສາມະຫາໄລ  ຫຼືກຸ່ມອື່ນໆໃນພາກອີສານ  ເຊີ້ງອາດສິເປັນມະຫາໄລດັງເຊັ່ນ  ມະຫາໄລຂອນແກ່ນ  ເຊີ້ງຮວມໄປຈົນເຖິງວິທະຍາເຂດໜອງຄາຍນີ້ດ້ວຍ   ເຊີ້ງຖ້າເຫດການແບບນີ້ເກິດຂຶ້ນຕໍ່ໜ້າຕໍ່ຕາ  ໝູ່ເຈົ້າຄິດວ່າສິມີກຳລັງໃຈຮຽນຕໍ່ໄປໄດ້ແນວໃດ?  ເຖິງຂ້ອຍບໍ່ໂງ່ຖາມ ແຕ່ກໍ່ອາດສິສະຫຼາດຕອບໄດ້ເອີງໄດ້ເລີຍວ່າ  ເຫດຜົນທີ່ຄົນລາວບໍ່ມັກມາຮຽນຢູ່ໄທກໍ່ຍ້ອນວ່າຄົນໄທມາດູໝິ່ນຄົນລາວຂອງເຮົານີ່ເອງ

ຖ້າຂ້ອຍບໍ່ຮູ້ຈັກພະພຸດທະສາດສະໜາ  ກັບຫຼັກການສຳລວມ  ຮູ້ຈັກສຳຫຼວດກາຍຮູ້ຈັກສຳຫຼວດໃຈຕົນເອງ  ຂ້ອຍກໍ່ຄືສິບໍ່ຮູ້ຄວາມຮູ້ສຶກຜູ້ອື່ນ
ອະນຸໂມທະນາ ຫຼວງພໍ່ປາໂມດ  ແລະຂໍ   ເວທະນາ  ເມືອງໄທຍັງຂາດການພັດທະນາອີກຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ 
ຂ້ອຍສິນຳເລື່ອງນີ້ໄປເສວະນາໃນທີ່ປະຊຸມສັມມະນາໃນກຸງເທບໃນອາທິດໜ້ານີ້...