ເຄີຍເຫັນໂທລະພາບລາຍງານ,ຟັງໃນວິທະຍຸ,ໄດ້ອ່ານໃນໜັງສືພິມ,ວາລະສານ,ຂຽນໄວ້ໃນປື້ມຕຳລາຄູ່ມືຂອງນັກຂ່າວ
ແລະ ເຄີຍຍິນຜູ້ນຳພັກ-ລັດຫຼາຍທ່ານເວົ້າເປັນປະຈຳຈົນກາຍເປັນນິຍາມກໍ່ວ່າໄດ້:
’’ ສື່ມວນຊົນເປັນເຄື່ອງມືຂອງພັກ-ລັດ’’
‘’ ສື່ມວນຊົນເປັນກະບອກສຽງອັນແຫຼມຄົມຂອງພັກ-ລັດ’’
ຂໍ້ຄິດທີ່ 1
ຟັງແລ້ວນິຍາມນີ້ມ່ວນຫຼາຍມີເຫດຜົນດີ ແລະ
ຜ່ານມາສັງເກດເບິ່ງການສະເໜີຂ່າວຂອງສື່ກໍ່ເຮັດໄດ້ດີ,ສາມາດປະຕິບັດຕາມນິຍາມຂອງຕົນຢ່າງໜັກແໜ້ນ,
ເນັ້ນໄປທີ່ເນື້ອໃນຢ່າງດຽວ,ບໍ່ກ້າເຮັດຫຍັງເພາະຢ້ານຜິດກັບນິຍາມ,ເລີຍປະປ່ອຍລັກສະນະມະຫາຊົນ,ເຊິ່ງໝາຍເຖິງສື່ລາວຍັງຂາດສີສັນ
ຂາດຄວາມດຶງດູດ,ເຮັດໃຫ້ມະຫາຊົນບໍ່ສົນໃຈກັບສື່ ເພາະເຂົາຄິດວ່າບໍ່ແມ່ນຂອງເຂົາ,ບໍ່ສົນໃຈ,ບໍ່ເບິ່ງ,ບໍ່ຟັງ,ບໍ່ອ່ານ ແລະ
ບໍ່ມີສ່ວນຫຍັງກັບສື່ລາວ,ເຊິ່ງບັນຫານີ້ຫຼາຍໆຄົນໃນສັງຄົມກໍ່ເຄີຍຕັ້ງຄຳຖາມຂຶ້ນມາຕະຫຼອດວ່າ:
ເປັນຫຍັງຄົນລາວຈິ່ງໄປບໍລິໂພກສຶ່ຕ່າງຊາດຫຼາຍກວ່າສື່ລາວ?.
ບັນຫານີ້ພັກ-ລັດຈະແກ້ແນວໃດ?.
ຂໍ້ຄິດທີ່ 2
ຍົກສື່ສານທັນສະໄໝ,ເຊື່ອມໂຍງກັບສາກົນ,ທຸກຢ່າງຖືກຈັບໄປເປັນຄູ່ແຂ່ງໂດຍອັຕະໂນມັດ,
ໂດຍສະເພາະວົງການສື່ຍິ່ງຖືກເປັນຕົວນຳໜ້າໃນການລົງສະໜາມແຂ່ງ ຖືວ່າເປັນນັດເປີດສະໜາມຂອງເລີຍ.
ການແຂ່ງຂັນໃນເກມສື່ແມ່ນຫວັງເອົາຊະນະທາງຈິດໃຈ ( ນັ້ນຄືໄຊຊະນະອັນສຸດຍອດຂອງເກມສື່)
ແຕ່ສຳຄັນຢູ່ທີ່ວ່າກະຕິກາຂອງສື່ລາວເຮົາບາງຢ່າງມັນຕ່າງກັບສື່ສາກົນ,
ເຮົາຈະລົງແຂ່ງຮ່ວມເຂົາໄດ້ບໍ່?,ຈະຊະນະເຂົາບໍ່?
ຂ້ອຍຄິດວ່າ:
ເກມໃດກໍ່ຕາມຫາກທີມຄູ່ແຂ່ງມີກະຕິກາແຕກຕ່າງກັນແລ້ວຄົງເປັນໄປບໍ່ໄດ້
ທີ່ຈະມາແຂ່ງຮ່ວມກັນໄດ້.(ມີແຕ່ແຂ່ງຜູ້ດຽວ, ເອົາທີ່ 1 ຕະຫຼອດ).
ກະຕິກາບາງຢ່າງຂອງສື່ສາກົນ
ຈັນຍາບັນສື່ສາກົນມີ 23 ຂໍ້ໃນນັ້ນມີຂໍ້ໜຶ່ງເວົ້າວ່າ: ສື່ມວນຊົນບໍ່ສາມາດສັງກັດພັກການເມືອງໃດໜຶ່ງ.
ນິຍາມຂອງສື່ສາກົນ: ສື່ມວນຊົນເປັນເປັນຂອງມະຫາຊົນ,ເປັນຂອງປະຊາຊົນ.
ກະຕິກາບາງຢ່າງຂອງລາວ.
ນິຍາມສື່
‘’ ສື່ມວນຊົນເປັນເຄື່ອງມືຂອງພັກ-ລັດ’’
‘’ ສື່ມວນຊົນເປັນກະບອກສຽງອັນແຫຼມຄົມຂອງພັກ-ລັດ’’
ຈັນຍາບັນສື່ມວນຊົນລາວມີ 10 ຂໍ້ໃນນັ້ນຂໍ້ໜຶ່ງຂຽນວ່າ:
ຈຸດໝາຍສູງສຸດຂອງສື່ມວນຊົນລາວແມ່ນຮັບໃຊ້ພາລະກິດສ້າງສາ ແລະ ປົກປັກສັກສາປະເທດລາວ,ສັນຕິພາບ,
ເອກະລາດ,ເອກະພາບ ແລະ ວັດທະນະຖາວອນ ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ
ບໍ່ວ່າຈະຢູ່ໃນຂົງເຂດໃດສະພາບແວດລ້ອມໃດນັກຂ່າວເຄື່ອນໄຫວມຸ້ງມັ້ນສູ່ຈຸດໝາບສູງສຸດນັ້ນ.
ຂໍ້ຄິດທີ່ 3
ເມື່ອພັກເຂົ້ານັ່ງບັນຊາໂດຍກົງຢ່າງອອກໜ້າອອກຕາແບບນີ້.
ບັນດາຂໍ້ຜິດພາດໃນການເຮັດໜ້າທີ່ຂອງສື່ ແລະ ປະກົດການຫຍໍ້ທໍ້ທີ່ເກີດໃນວົງການຂອງສື່ຖືວ່າເປັນຄວາມຜິດໂດຍກົງ
ຂອງພັກຜູ້ດຽວ ແລະ ຈະເຊື່ອມເສຍບົດບາດການນຳພາຂອງພັກ.
ຂໍ້ຄິດທີ່ 4
ຕາມຄວາມໝາຍຂອງນິຍາມເຫັນວ່າຍັງບໍ່ກວ້າງຂວາງ,ຍັງຈຳກັດຮັດແຄບເກີນໄປ,ເຮັດໃຫັປະຊາຊົນສັບສົນ,
ບໍ່ກ້າສະແດງຂໍ້ຄິດເຫັນໃດໆກ່ຽວກັບສື່,ຈະຖືກຈະຜິດກໍ່ຕ້ອງປະຕິບັດຢ່າງດຽວ,ເຮັດໃຫ້ສັງຄົມເກີດຄວາມລຳຄານ,
ເບື່ອໜ່າຍຕໍ່ການຜິດພາດ,ການບໍ່ປັບປຸງ,ປ່ຽນແປງແຂ່ງຂັນ ໃນການເຄື່ອນໄຫວຂອງສື່ ແລະ ໃນທີ່ສຸດກໍ່ບໍ່ຢາກສົນໃຈກັບສື່ເລີຍ.
ອີກຢ່າງໜຶ່ງໃນນິຍາມສັ້ນໆ ແລະ ບໍ່ກ້ວງຂວາງນັ້ນມັນຄ້າຍກັບວ່າຂັດກັບກົດໝາຍສື່ມວນຊົນໃນ
´¾©ª¾ 15. ¦ò©-À¦ìó²¾®-¢º¤-°öນì½-À´õ-º¤ì¾¸ -Ãນ-¡¾-ນ¯½¡º®-£¿-£ò©-£¿-À¹ນñ.
ແລະ
´¾©ª¾ 17. ¯½ªò®ñ©¦ò©À¦ìó²¾®¢º¤²öນì½À´õº¤ì¾¸.
ໃນຍຸກນີ້,ພັກ ຫັນເອົາລັດ ເປັນລັດແຫ່ງກົດໝາຍ,ຄຳເວົ້າໃດກໍ່ຕາມຫາກບໍ່ວິເຄາະວິໃຈ
ເຖິງຜົນກະທົດ,ຈຸດໄດ້ຈຸດເສຍຢ່າງຮອບຄອບແລ້ວ ຈະກາຍເປັນແປ້ນອັດປາກຢ່າງອັຕະໂນມັດ.
ສະນັ້ນ: ໃນທັສະນະຂອງຜູ້ຂຽນ ຕໍ່ນິຍາມສື່ຂ້າງເທິງເຫັນວ່າ ເປັນນິຍາມທີ່ສັ້ນ,ເຈາະຈົງເກີນໄປ ແລະ
ເໝາະໃນຍຸກຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດພຸ້ນ, ເມື່ອມາຮອດຍຸກສະໄໝເປີດກວ້າງນີ້ເຫັນວ່າຄວນປັງປຸງໄປຕາມສະພາບຕົວຈິງ.
ຫຼືຢ່າງນ້ອຍຢາກໃຫ້ຕື່ມປະໂຫຍກ( ແລະ ປະຊາຊົນ) ໃສ່ທາງທ້າຍເພື່ອເຮັດໃຫ້ຄວາມໝາຍຈະແຈ້ງຊັດເຈັນຂຶ້ນຕຶ່ມ.
ທ່ານອື່ນມີຄຳເຫັນແນວໃດຊ່ວຍປະກອບແດ່,ເພາະສິ່ງທີ່ຜູ້ຂຽນເວົ້າມາເປັນພຽງຂໍ້ຄິດບໍ່ຮູ້ວ່າຜິດຫຼືຖືກ,ຫາກຜິດພາດປະການໃດຂໍອະໄພ
ແລະ ສົ່ງຂ່າວມາໄດ້ຕາມຂໍ້ຄວາມຫຼັງໄມ.
(ຂໍຂອບໃຈ)